Chrudim
Czeskie „Ateny” nad Chrudimką

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Ale, jak już wspomniałem, sąsiednie Pardubice miały lepsze warunki dla rozwoju gospodarczego i transportu, one więc stały się głównym miastem regionu. A w Chrudimi rozwijała się zwłaszcza kultura. Powstały trzy muzea, Teatr Karla Pippicha, działały stowarzyszenia kulturalne i oświatowe. A z dawnych czasów, pomimo zniszczeń i pożarów, zachowało się sporo cennych zabytków. W tutejszym centrum informacji turystycznej po znalazłem plan miasta z zaznaczonymi 36. zabytkami i ciekawymi miejscami.
Wokół rynku
Centrum Chrudimi stanowi Rynek – plac Josefa Ludwiga Ressela (1793-1857), urodzonego w nim wynalazcy śruby napędowej statków i kilku innych nowości technicznych. Plac ten ma nietypowy jak na Czechy kształt, niemal kwadratu. Północną jego stronę stanowi dosyć ruchliwy odcinek centrum sąsiadujący od wschodu z długim placem Szkolnym. Dominantą rynku oraz całego miasta jest kościół p.w. Wniebowzięcia NMP.
To trójnawowa bazylika, pierwotnie gotycka z początku XIV wieku, później przebudowana w stylu baroku, a w latach 1857-1880 neogotyckim, ze zbudowanymi wówczas dwiema wysokimi wieżami. Obłożona granitowymi, niemal czarnymi płytami, robi imponujące wrażenie. Jej prezbiterium stanowiło część miejskich obwarowań. Wnętrze jest mniej interesujące, chociaż strop i dach z roku 1338 uważany jest za unikatowy w Europie środkowej. Wewnątrz znajdują się obiekty od XV do XX wieku. W tym w ołtarzu głównym dominuje szczególnie czczony „święty” obraz św. Salvatora (Zbawiciela).
Cenny jest gotycki ołtarz skrzyniowy z ruchomymi skrzydłami w prawej nawie. Jego duża fotografia wyeksponowana jest obok po prawej stronie tak, aby można dokładniej obejrzeć jego piękno i detale rzeźby oraz przeczytać opisy. Już dla zobaczenia tego ołtarza warto tu przyjść, chociaż warto wiedzieć, że wnętrze świątyni otwierane jest tylko na czas mszy. Mniej interesujący jest, chyba neogotycki, ołtarz w lewej nawie. Oglądam też stare polichromowane figury świętych na półeczkach wmontowanych w ściany, ambonę w stylu gotyckim, kilka starych naczyń liturgicznych.
Losy zabytkowych świątyń
Oprócz tego kościoła rodowód od XIV wieku ma kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Od 1421 r. parafialny, od XVI w. filialny, niestety częściowo uszkodzony – spłonęła m.in. 42-metrowa wieża, odbudowany w końcu XIX w. Kolejnym, późnogotyckim, zbudowanym w latach 1519-1521, stojącym obecnie w Ogrodach Zieglera (powstały na miejscu przykościelnego cmentarza zlikwidowanego w 1888 roku) jest kościół św. Michała Archanioła. Obecnie greckokatolicki. Najstarszym chrudimskim kościołem jest prawdopodobnie pw. Podwyższenia Krzyża Świętego na cmentarzu U Křiže. Powstał w nieistniejącej już osadzie z XI wieku. Nie wystarczyło mi jednak czasu, aby go zobaczyć.
Dodam, że w tym niewielkim mieście jest 7 cmentarzy, nie licząc co najmniej dwu zlikwidowanych.
Barokowe rzeźby w muzeum
Poklasztorny kościół p.w. św. Józefa z lat 1662-1665 po wypędzeniu zakonników w 1948 r. przez komunistów, wiele lat był magazynem i popadał w ruinę. Został jednak w latach 2009-2011 wyremontowany przez miasto oraz przebudowany na jedno z ważnych tutejszych muzeów – rzeźby barokowej.
Oglądać w nim można prace takich mistrzów dłuta jak Matyáš Bernard Braun (1684-1738) oraz z jego pracowni, Ferdinand Maximilian Brokoff (1688-1731) i wielu innych. Odbywają się w nim również koncerty i imprezy okolicznościowe.
Wrócę jednak na Rynek
Przed kościołem stoi, również wzniesiona z bardzo ciemnego kamienia, barokowa kolumna Przemienienia Pańskiego, przez niektórych błędnie nazywana morową. Bogato zdobiona rzeźbami, przy czym jedna z nich jest pozłocona i w nocy podświetlona. Co daje wspaniały efekt na tle mrocznej reszty kolumny oraz frontonu pobliskiego kościoła.
Dodaj komentarz