Erywań
Niezwykły dom Sergieja Paradżanowa
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na zachodnim obrzeżu Erywania, przy ulicy Dzoragiugh 15 biegnącej wysokim skrajem głębokiego i szerokiego wąwozu, dnem którego płynie rzeka Harazdan, z widokiem na stadion ?Pazdan? i słynną fabrykę koniaków Ararat, stoi duży, piętrowy dom o architekturze trochę odbiegającej od otoczenia.
Mieści się w nim jedno z najważniejszych muzeów stolicy Armenii ? Sergieja Paradżanowa (1924-90). Bo pod tym rosyjskim imieniem ? w rzeczywistości nosił ormiańskie Sarkis ? zapisał się on w historii światowej kinematografii XX wieku jako jeden z jej najwybitniejszych twórców.
Twórca czterech narodów
Sergiej Paradżanow był nie tylko wybitnym i oryginalnym reżyserem, którego film ?Cienie zapomnianych przodków? nakręcony w 1964 r. wszedł do kanonu światowego kina i przyniósł mu deszcz nagród. Dużo rysował, malował, rzeźbił, wykonywał cenione kolaże, mozaiki, instalacje, lalki, kapelusze itp., pozostawiając liczącą się spuściznę artystyczną.
Miał bujne, chociaż trudne życie sowieckiego dysydenta, chociaż uważał się jedynie za krytyka systemu, protestującego przeciwko cenzurze i prześladowaniom politycznym. Jego życie, działalność i twórczość związane były z Armenią, Gruzją, Rosją i Ukrainą. Otwarcie poświęconego mu muzeum w Erywaniu nastąpiło już po jego śmierci (zmarł w wieku 66 lat). Pochowano go w erywańskim Panteonie, a w Erywaniu, Kijowie i Tbilisi wzniesiono mu pomniki i rzeźby, nazwano jego imieniem ulice. Zaś jego twórczość świetnie promuje wspomniane muzeum.
Zardzewiała tablica i bogactwo eksponatów
Zardzewiała tablica na frontonie budynku co prawda nie zachęca do wejścia, ale naprawdę warto zwiedzić muzeum, gdyż jest niezwykłe. Jest jednym z najciekawszych poświęconych jednemu człowiekowi. Zgromadzono w nim ponad 1400 eksponatów, w tym około 250 jego prac wystawionych w piętrowym mieszkaniu z wieloma pokojami, a także na niewielkim podwórku, a nawet w bramie domu. Są w nim oczywiście meble i inne sprzęty domowe, mnóstwo fotografii, ale uwagę przyciągają przede wszystkim obrazy, rzeźby, ceramika, mozaiki, a zwłaszcza instalacje i niezliczone kolaże.
Oprócz dzieł Paradżanowa, są także prace innych artystów krajowych i zagranicznych. Dobrze opisane po ormiańsku i angielsku. Po muzeum oprowadzał nas jego dyrektor Zaven Sargsyan. Zatrzymując się i opowiadając o najważniejszych eksponatach. Pierwsze, jak już wspomniałem, znajdują się w bramie domu, prowadzącej na podwórze ogrodzone murem. To m.in. kamienne popiersie reżysera, fragment antycznej, lub wzorowanej na niej, kolumny, oraz tablica z napisem ?Treasure of European Film Kultur?, wprowadzające do tego skarbca kultury europejskiej.
Obrazy, rzeźby, instalacje, kolaże?
Inne popiersie artysty, odlane w metalu, stoi na dziedzińcu na tle granitowego muru zbudowanego z dużych kamieni. Na jego posadzce stoją ceramiczne gołębie. Po wejściu do mieszkania ? muzeum, najpierw trochę oszołamia obfitość, nawet jak gdyby nadmiar przedmiotów. Zwłaszcza na ścianach, na wielu z których pozostało niewiele wolnego miejsca. Ale po chwili uwagę przyciągają poszczególne eksponaty oraz, świetnie łączone, ich zespoły. I różnorodność tego, co się widzi. Przemieszane, ale z sensem, różne rodzaje dzieł: malarskich, rzeźbiarskich, ceramicznych, tkanin.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz