Koźmin Wielkopolski
Fara czyli kościół św. Wawrzyńca
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Koźmin Wielkopolski zamieszkuje dziś około 6,6 tys. mieszkańców. Jest to jedno z najstarszych miast Wielkopolski. Na jego terenie są dwa kościoły parafialne – św. Stanisława z lat 1640-49 i św. Wawrzyńca, zwany też farnym.
Kościół farny, inaczej fara, to dawne określenie nadawane kościołowi parafialnemu, które pochodzi z tradycji średniowiecza. Fary budowano najczęściej w sąsiedztwie rynku. Obecnie kościołem farnym nazywa się najstarszy kościół w mieście.
Kościół jest wiekowy
Rzymskokatolicką parafię Świętego Wawrzyńca w Koźminie Wielkopolskim utworzono w roku 1318. Kościół znajduje się przy ulicy Kościelnej. Od zamku, w którym jest teraz szkoła i muzeum, oddziela go ulica Zamkowa.
Kościół pw. św. Wawrzyńca w Koźminie Wlkp. jest jednym z najstarszych w Wielkopolsce. Trudno jest określić datę jego budowy. Uważa się, że zachowane w kruchtach bocznych naw kamienne kropielnice ozdobione twarzami ludzkimi pochodzą z okresu romańskiego, z wieku XII. Niektórzy twierdzą, że wczesne datowanie kościoła potwierdza jego patron. Wezwania św. Wawrzyńca najczęściej pochodzą z wieku X-XIII.
Z rąk do rak
Wiadomo, że w roku 1232 książę Władysław Odonic przekazał Koźmin jako darowiznę zakonowi templariuszy razem z duchownymi i świątynią. W roku 1312 Koźmin wrócił w posiadanie monarchy. W roku 1338 król Kazimierz Wielki, wnuk księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego i błogosławionej księżnej Jolenty (siostry św. Kingi), nadał Koźmin z przyległymi wsiami Maćkowi Borkowicowi z Wezengorga, który zbudował zamek. Ale Maćka Borkowica skazał później na śmierć głodową za rozboje i napady. Wspominam dziadków króla, bo byli oni też fundatorami klasztoru oo. franciszkanów i katedry w Kaliszu.
W roku 1462 właścicielem dóbr koźmińskich był Hińcza z Rogowa, kasztelan sandomierski. Widząc że kościół drewniany chyli się ku upadkowi, odbudował go z cegły i zmienił go wraz z plebanią za zgodą pełniącego obowiązki biskupa Andrzeja Opalińskiego na prepozyturę kolegiacką (prepozyt to, najczęściej w randze prałata lub infułata, przewodniczący kapituły, organu kolegialnego w kościele katolickim złożonej z duchownych). Dotychczasowy pleban otrzymał godność proboszcza. Kościół z palonej cegły przetrwał do połowy XVII wieku.
Przyjemscy i Sapiehowie
W roku 1621 dziedzicami Koźmina została bogobojna rodzina Przyjemskich. W roku 1670 chorąży kaliski Andrzej Przyjemski uznał, że koźmiński kościół jest za mały. Rozbudowę skończył siedem lat później jego syn Aleksander. Dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Ignacego Śmiełockiego zachowano stare prezbiterium, niektóre rzeźby a przede wszystkim ołtarz główny z drugiej połowy XV wieku pochodzący z pracowni Wita Stwosza. Aleksander szczególnie wspomógł kościół materialnie. Zmarł w roku 1699 i został pochowany w jego podziemiach.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 3
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Autor zakończył historie kościoła słowami: „Wkrótce też pozabierano majątki biskupie i kapitularne a następnie zlikwidowano klasztory. Ten los spotkał koźmińską farę.” A przecież fara istnieje. Widzę tu jakąś niekonsekwencję. Czy znane są dalsze losy kościoła? Na pewno tak.
Słuszna uwaga mmmarek . Ale na stronie parafii historia opisana jest tylko do tego momentu . Znalazłem jeszcze wiadomość o remontach . W roku 1843 zbudowano nową sygnaturkę ( Sygnaturka – mała wieża kościelna , w której zazwyczaj umieszcza się najmniejszy z dzwonów ) , w roku 1879 odnowiono wnętrze i wyposażenie . Kolejne remonty miały miejsce w latach 1929-30 , 1953 i 1968-69 . W 1996 wykonano osuszanie murów oraz konserwowano witraże i przeprowadzono remont okien . W roku 1997 wymieniono instalację elektryczną , Zmieniono zawilgocone tynki oraz ujednolicono kolorystykę elewacji . W roku 1998 odsłonięto fragment portalu gotyckiego w ścianie północnej prezbiterium . Strona parafii :
http://www.fara-kozmin.kalisz.opoka.org.pl/
Romuald, jako ministrant kilka razy bylem dzwonnikiem w farze kozminskiej. Glos duzego dzwonu fary byl , amoze nadal jest bardzo podobny do glosu dzwonu ZYGMUNTA.