Poznań
Gdzie drzewiej magistra dawano
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
O pierwszej polskiej uczelni wyższej – Akademii Krakowskiej – wiedzą chyba wszyscy, podobnie jak o innych pierwszych. No właśnie – pierwszy był Kraków, a drugi…?
Biskup poznański Jan Lubrański był – nawet jak na bogate królewskie miasto, jakim był Poznań – postacią nietuzinkową. Otoczył Ostrów Tumski – wówczas odrębne miasto biskupie, dziś śródmiejską dzielnicę Poznania – nowymi murami, wybrukował ulice, zbudował pierwsze wodociągi w tej części Rzeczypospolitej. Ale po wielu latach spędzonych na uczelniach Padwy, Bolonii, Rzymu wiedział, iż jego miasto zasługuje na coś więcej. Tak właśnie narodził się, zrealizowany w 1519 roku pomysł utworzenia w Poznaniu uczelni wyższej, którą potomność nazwała Akademią Lubrańskiego.
Była ona wprawdzie drugą w chronologii, ale de facto pierwszą uczelnią kształcącą nowocześnie – zapewne siłą bezładu uczelnia z Krakowa nadal tkwiła w średniowieczu. Tymczasem nad Wartą nauczano już w duchu renesansowego humanizmu. Podstawą nauki była znajomość sztuki antyku, ale od studentów wymagano też znajomości filozofii, etyki, greki i łaciny. W ciągu ponad 250 lat istnienia uczelnia przeżywała wzloty i upadki. Złotym okresem w jej annałach była z pewnością druga ćwierć XVI wieku, kiedy w Akademii wykładał wybitny niemiecki humanista Krzysztof Hegendorfer. Wówczas absolwentami szkoły byli m.in. Klemens Janicki – renesansowy poeta, Józef Struś – poznański lekarz, odkrywca tętna; w kolejnych wiekach na listę wybitnych studentów Akademii dopisali się też m.in. pisarze Krzysztof i Łukasz Opalińscy i astronom Jan Śniadecki.
Krótko przed zamknięciem szkoły, w 1771 roku, w jej budynku stacjonowały przez kilka miesięcy wojska rosyjskie wracające z wyprawy na Szwecję. Hulanki żołnierzy znad Wołgi solidnie zniszczyły budynek i jego wyposażenie, ale wojsko wyniosło się stamtąd szybko po niesamowitym wypadku. Otóż pewnej nocy strażnika rosyjskiego wystraszyła i mocno pobiła nieznana postać, a katedralni duchowni przypisali incydent duchowi Jana Kantego, kanonizowanego niewiele wcześniej, lub nawet samego biskupa Lubrańskiego, który zresztą do dziś spoczywa w jednej z katedralnych kaplic.
Uczelnia przestała istnieć w 1780 r., po połączeniu jej z Akademią Wielkopolską, dawną uczelnią jezuicką. Ta z kolei przetrwała niemal 140 lat – w 1919 roku, w roku odzyskania niepodległości, przekształcono ją w Uniwersytet Poznański, noszący dziś imię Adama Mickiewicza. W ten sposób tradycja szkolnictwa wyższego w Poznaniu liczy sobie niemal pięć wieków!
A dziś w Akademii bynajmniej nie hula wiatr. Czteroskrzydłowy XVI-wieczny budynek służy jako siedziba Muzeum Archidiecezjalnego, przechowującego m.in. oryginał miecza, którym apostoł Piotr uciął ucho słudze arcykapłana w Ogrójcu czy becik chrzcielny króla Jana III… A przed Akademią – nietypowy pomnik Jana Kochanowskiego, rówieśnika uczelni; nietypowy, gdyż nie mówi o dokonaniach literackich poety, a o tym, iż pełnił on funkcję proboszcza tytularnego poznańskiej kapituły… Z Akademią wiąże się jeszcze kilka historii, ale najlepiej przyjechać i posłuchać ich na miejscu!
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- autor jest członkiem grupy przewodników po Poznaniu VisitPoznan.info
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz