Nižný Komárnik
Jedyna „narodowa” na całej Słowacji
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Cerkiew pod wezwaniem Opieki Bogurodzicy w miejscowości Nižný Komárnik wybudowano w 1938 roku, jest więc nieporównywalnie młodsza od starych drewnianych świątyń rusińskich ukrytych w sąsiednich dolinach. Warto ją jednak zobaczyć, bo jest to jedyna drewniana cerkiewka na Słowacji wybudowana w tak zwanym stylu narodowym.
Tradycyjne cerkwie łemkowskie są trójdzielne i mają plan podłużny: prezbiterium, nawa i przedsionek, nad którym znajduje się wieża zaznaczone są trzema kopułkami, a przynajmniej sygnaturkami. Cerkwie w stylu narodowym stawiano na planie krzyża z centralną kopułą pośrodku. Styl ten, nawiązujący do budownictwa huculskiego, był modny w czasach dwudziestolecia międzywojennego i wiązał się z rozwojem poczucia wspólnoty narodowej rusińskich mieszkańców Karpat.
Świątynia na końcu alei
Cerkiew stoi na wzgórzu ponad wsią, prowadzi do niej ładna, wysadzana drzewami aleja. Wszystkie trzy człony budowli przykryte są kopułami, największa jest nad szeroką nawą pośrodku. Kopuły kryte są gontem i zwieńczone metalowymi krzyżami. Projektantem był znany ukraiński architekt i badacz kultury ludowej W. Siczyński, co oznajmia inskrypcja we wnętrzu. Ona także mówi, że cerkiew zbudowano nakładem mieszkańców wsi. Ikonostas datowany na pierwszą połowę XIX wieku pochodzi prawdopodobnie z wcześniejszej świątyni. Jest bogato zdobiony, utrzymany w biało-złotej kolorystyce. I on, i cała cerkiew przeszły kilka lat temu gruntowną renowację.
Na miejscu starszej
W miejscu, gdzie teraz znajduje się dzwonnica, stała kiedyś poprzednia, starsza XVIII-wieczna cerkiew. Bo wieś ma już swoją historię, notowano ją w 1618 roku. Ta starsza świątynia, zbudowana w tradycyjnym kształcie, została bardzo zniszczona w czasie I wojny światowej. Kiedy postawiono nową, pełniła funkcje pomocnicze, ale w latach 60. ubiegłego wieku, już jako ruinę ? ją opuszczono. Teraz nie ma po niej śladu.
W niebezpiecznej okolicy
Nowa cerkiew ucierpiała znacznie w czasie II wojny światowej. Stoi wszak przy dawnym trakcie wiodącym przez przełęcz Dukielską. Jesienią 1944 roku toczyła się tu jedna z najcięższych bitew II wojny ? operacja dukielska. Rosjanie szli na pomoc słowackiemu powstaniu i ponieśli ogromne straty. Okolica obfituje w pamiątki tej bitwy, piszę o nich w osobnym artykule. Ale nawet z cerkiewnego wzgórza doskonale widać pomnikowy samolot i działo stojące przy ruchliwej ale omijającej wieś drodze prowadzącej z dawnego przejścia granicznego w Barwinku na południe, do Svidnika. Do polskiej granicy stąd około 5 km.
Warto wiedzieć
* Cerkiew należy do grekokatolickiej parafii Krajná Bystrá.
* W Polsce świątynie w stylu narodowym znajdują się m.in. w Daliowej, Gładyszowie, Hoszowie, Bystrem, Chmielu.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz