Niedaleko leskiego rynku, spośród drzew wyłania się biała budowla. To leski zamek. Obecnie ładnie odrestaurowany i przemieniony na pensjonat o nazwie Zamek.

Historia zamku sięga daleko, bo początków XV wieku. Wtedy właścicielami dóbr byli Kmitowie z Wiśnicza. Jan Kmita zbudował tu dwór obronny w 1473 roku. Budowę zamku murowanego przypisuje się Piotrowi Kmicie, a wzmianki o tym pochodzą z 1545 roku.

Przebudowy przez wieki

W 1580 roku Lesko i okoliczne dobra przeszły w ręce Stadnickich. Zamek też się zmienił. Piętrowy dom murowany i piętrowa brama, dom drewniany, kuchnia drewniana, piekarnia? otoczone były murami obronnymi lub wysokimi parkanami. Kolejne budynki powstawały w różnym czasie. Znajdzie się tu ślad późnego gotyku ale i renesansu. W drugiej połowie XVII wieku zamek przebudowano. Zwieńczony został attyką z wnękami i narożnymi wieżyczkami. W czasie najazdu szwedzkiego zamek został zniszczony. Udało się go odbudować, ale ponownie zniszczył go pożar. Kolejną próbę odbudowy podjęto w latach 1837-39. Właścicielem jest wtedy hrabia Ksawery Krasicki. Budową kierował Wincenty Pol i nadał zamkowi wygląd magnackiej rezydencji.

Nowsze dzieje

W latach 1914-15 wnętrza splądrowali i zniszczyli żołnierze rosyjscy. Udało się w porę wywieźć w całości zbiory zamkowe do Krakowa. Znacznej przebudowy dokonano w okresie międzywojennym. Przy ścianie wschodniej umieszczono renesansowy portal kamienny przeniesiony z rozebranego zamku w Laszkach Murowanych. Istnieje do dzisiaj. W 1935 roku na wniosek hrabiego Augusta Krasickiego park zamkowy został uznany za zabytek przyrody podlegający ochronie. Zbiory wróciły ale przyszło kolejne zagrożenie. Błyskawiczny przebieg kampanii wrześniowej i sowiecka agresja były ogromnym zaskoczeniem. W ostatnich godzinach przed wkroczeniem Armii Czerwonej przerzucono przez San archiwum i część obrazów. Zamek leski znalazł się na terytorium Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Wszystko zostało całkowicie zdewastowane.

Dziś

Po wojnie zamek przejęła Kopalnia ?Makoszowy?, a teraz ma go Gliwicka Agencja Turystyczna. W 2010 roku gruntownie go odremontowano i teraz funkcjonuje tu przyjemny pensjonat. Park zamkowy należy do miasta.

Przeczytaj także...

Glinne. Leski Kamień, pierwsza skała pod ochroną

Autor: Andrzej Węgrowicz

Leski Kamień jest wychodnią gruboziarnistego piaskowca krośnieńskiego, twardego i odpornego na wietrzenie. Najwyższa skała w formie baszty wznosi się około 8 m ponad resztę tworu. To jedyna zachowana w naturalnej postaci jego część.

Kraków. Kościół św. Barbary, mojej patronki

Autorka: Barbara Górecka

Z kościołem św. Barbary związane jest też podanie mówiące, że został on wykonany przez murarzy krakowskich, jako wotum, a do wzniesienia jego użyto cegły pozostałej z budowy kościoła Mariackiego.

Niedzica. Zamek i jego legenda o skarbie Inków

Autor: Waldemar Rusek

W roku 1946 Andrzej Benesz z Bochni wydobył spod progu bramy prowadzącej do zamku średniego pęk rzemieni powiązanych węzłami (kipu). Znalezisko to dało początek fantastycznej legendzie o skarbach Inków.

Poczytaj więcej o okolicy:

Przełęcz Wyżna. Pomniki przy bieszczadzkiej obwodnicy

Zatwarnica. Szepit, bieszczadzki wodospad

Beniowa. Dydaktyczną ścieżką do dawnej wsi

Sanok. Szwejk ma wytarty nos