Lubatowa
Wieś z patriotyczną tradycją

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Do Lubatowej, wsi w Beskidzie Niskim, prowadzi przyjemny czerwony szlak turystyczny z Iwonicza Zdroju przez Turkówkę. Można też dojechać rowerem lub busem. Przy drodze stoją stare drewniane chałupy i nowe murowane domy. Panorama z trasy jest ciekawa. Dochodząc do centrum wsi zobaczymy już z daleka wieżę kościoła.
Lubatowa to wieś w woj. podkarpackim, w dolinie rzeki Lubatówki. Otoczona jest ładnymi wzgórzami: Kamionką, Osiecznikiem, Żabią Górą? Osada istniała już w XIV wieku. Była wsią królewską. W 1376 roku książę Władysław Opolczyk podpisał akt lokacyjny. Dziesięć lat później wieś razem z tak zwanym ?kluczem jaśliskim? w skład którego wchodziły Jaśliska, Zyndranowa, Jasionka i Królik stały się własnością Zyndrama z Maszkowic. Kolejnym właścicielem był biskup przemyski Maciej Janina. Właściciele wsi często się zmieniali.
Historia wsi jest interesująca…
Przed pierwszym rozbiorem Polski w Lubatowej i okolicy toczyły się walki konfederatów barskich z wojskami carycy Katarzyny. W czasie Wiosny Ludów istniała tu partyzantka chłopska. Na przełomie XIX i XX wieku zawiązał się wśród mieszkańców ruch ludowy a jego inicjatorami byli Jan Stampiński i ksiądz Stanisław Stojałowski. W 1900 roku zbudowano sześcioklasową szkołę powszechną, a siedem lat później założono jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej.
1912 rok przyniósł utworzenie Drużyny Bartoszowej, którą w latach kolejnych włączono do Polskich Drużyn Strzeleckich. W czasie I wojny światowej ze wsi wyruszyło kilku ochotników nie objętych mobilizacją, którzy zasilili szeregi legionowe.
Z Krzyżem Walecznych
W czasie II wojny światowej powstała prężna placówka Służba Zwycięstwu Polski (SZP), Związek Walki Zbrojnej (ZWZ) przemianowanej na Armię Krajową (AK). Powstała też konspiracja ludowców ?Chłostra?, którą przekształcono na Bataliony Chłopskie. 1 lipca 1944 roku aresztowano i zamordowano w Lesie Warzyckim kilkunastu mieszkańców Lubatowej. 24 lipca tego samego roku, w Lesie Grabińskim rozstrzelano 38 lubatowian. Miesiąc później mieszkańcy Lubatowej pomagali w zdobyciu Iwonicza Zdroju. 17 września Lubatowa była już wolna. Za zbrojny udział w walce z okupantem, Lubatowa została odznaczona Krzyżem Walecznych.
Chwała Poległym
Aby zachować pamięć tych, którzy brutalnie zostali zamordowani, zaraz po wojnie wystawiono pomnik projektu Stanisława Jakubczyka, miejscowego malarza i rzeźbiarza. Pomnik-Mauzoleum stoi przed kościołem. Kamienna murowana podstawa zawiera sarkofag a na nim wieniec laurowy. Szczyt sarkofagu wieńczy płaskorzeźba orła. Poniżej widnieje napis ?Chwała Poległym?. Na ścianach zewnętrznych umieszczono dwie tablice z sylwetkami żołnierzy i cywilów. Pod spodem są tablice z nazwiskami pomordowanych. Pod sarkofagiem znajduje się symbol ? płaskorzeźba żony i matki z dziećmi, która opłakuje męża. Na tylnej stronie pomnika umieszczone są dwie płaskorzeźby aniołów. Pod nimi znajdowała się kamienna tabliczka z krzyżem. Teraz krzyż z kamieni ułożono na trawniku. Wokół pomnika ustawiono kamienne cokoły i połączono je ozdobną balustradą. Wewnątrz ogrodzenia jest zadbany trawnik.
W Domu Strażaka zorganizowano Izbę Pamięci Narodowej.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- filmik autorki
Dodaj komentarz