Niemiecki obóz koncentracyjny Gross-Rosen  (niem. Konzentrationslager Groß-Rosen) został założony w pobliżu wsi Rogoźnica. Jej nazwa jest powojenna, wieś znajduje się ona na Dolnym Śląsku, w pobliżu Wałbrzycha.

Pierwszy transport więźniów dotarł tu 2 sierpnia 1940 roku. W latach 1941-42 KL Gross-Rosen był niewielkim obozem pracy, którego więźniowie byli wykorzystywani przy wydobywaniu granitu z pobliskiego kamieniołomu. Z pracy więźniów korzystało kilka firm niemieckich. Jeńców radzieckich od razu Niemcy mordowali (około 2500 osób w latach 1941-42). Pod koniec roku 1943 powstał na terenie obozu tzw. wychowawczy obóz pracy jako placówka wrocławskiego Gestapo. Kierowano do niego ludzi młodych, żeby ich poprzez prace reedukować. Mieli oni często przeszłość kryminalną. Przez ośrodek przewinęło się 4200 więźniów.

Obóz koncentracyjny, obóz pracy

W roku 1944 KL Gross-Rosen stanął na czele ponad 100 podobozów zróżnicowanych pod względem funkcji. Było to miejsce przerzutu więźniów z obozów na wschodzie, które likwidowano wraz z nadchodzącym frontem. Obóz Gross- Rosen działał do końca i przewinęło się przezeń ponad 120 tys. więźniów. Marsz śmierci wyruszył z Gross-Rosen w lutym 1945 roku, a 14 tego miesiąca obóz został wyzwolony przez Armię Czerwoną.

Mordercza praca w kamieniołomie, głodowe racje żywnościowe, brak opieki lekarskiej i terroryzowanie więźniów przez załogę SS i funkcyjnych powodowało dużą śmiertelność. KL Gross-Rosen zaliczano do najcięższych obozów koncentracyjnych. Praca w obozowym kamieniołomie była bardzo ciężka. Więźniowie przez 12 godzin na dobę wynosili bloki granitowe ważące kilkadziesiąt kilogramów. Każde uchybienie groziło katowaniem, nawet na śmierć. Racje żywnościowe były głodowe. Trudno to nawet nazwać posiłkiem.

Przeczytaj także...

Kalisz. Szczypiorno, szczypiorniak i legioniści

Autor: Waldemar Rusek

W piłkę legioniści internowani w Szczypiornie (dziś przedmieście Kalisza) zaczęli grać jesienią 1917 roku. Historycy na różne sposoby domyślają się, co było pierwowzorem tej gry. A może legioniści sami ją wymyślili i nazwali szczypiorniak?

Horsens. Muzeum Więziennictwa… w więzieniu

Autorka: Halina Puławska

W muzealnej aranżacji wykorzystano największą na świecie kolekcję więziennych przedmiotów, wśród których są również przedmioty ilustrujące efekty codziennej monotonii lat spędzonych za kratami.

Borne Sulinowo. O ołtarzu w dawnym kinie

Autorka: Anna Ochremiak

W 1972 roku, w warszawskim kinie „Ochota” pokazywano krótki film o kilińszczakach. Była tam migawka z mszy polowej. – Ależ to mój tryptyk – rozległo się na sali. W ten sposób Jan Zamoyski dowiedział się, że jego ołtarz przetrwał wojnę.

Poczytaj więcej o okolicy:

Bolków. Miasto u stóp zamku nad Nysą

Jezioro Lubachowskie. Stuletnia zapora na Bystrzycy

Tąpadła. Dwór biały, mroczny i przysadzisty

Bolków. Ruiny zamku Bolków świdnickich