Kalisz
Szczypiorno, szczypiorniak i legioniści
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Od sierpnia roku 1914 Legiony Polskie skupiały ochotników walczących u boku Austro-Węgier i Niemiec przeciwko Rosji. Inicjatorem ich powstania i dowódcą był Józef Piłsudski.
Początkowo legiony podporządkowane były armii austro-węgierskiej a od 10 kwietnia roku 1917 przeszły pod rozkazy armii niemieckiej i zostały przekształcone w Polską Siłę Zbrojną.
Bez przysięgi
Proces przekształcenia został przerwany w lipcu 1917 roku. Powodem był tekst przysięgi, jaką mieli złożyć legioniści pochodzący z Królestwa Polskiego. Zawierał on drażliwe sformułowania o wiernym dotrzymaniu braterstwa broni wojskom Niemiec i Austrio-Węgier oraz państw z nimi sprzymierzonych, a sama przysięga miała zostać złożona królowi polskiemu – którego nie było.
Jednak prawdziwą przyczyną odmowy były sprawy polityczno-wojskowe. Piłsudski uważał, że po wybuchu rewolucji w Rosji i przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do wojny po stronie koalicji należało wycofać się z sojuszu z państwami centralnymi. Dlatego wydał tajne polecenie, żeby legioniści odmówili składania przysięgi. Nie złożyło jej więc 166 oficerów i 3509 podoficerów i szeregowców w jednostkach liniowych oraz 15 oficerów i 1220 podoficerów i szeregowców w jednostkach pomocniczych.
Internowani w Szczypiornie
I choć nie wszyscy odmówili składania przysięgi, to ci którzy to zrobili zostali internowani przez Niemców. Przy granicy prusko-rosyjskiej, która przebiegała między Skalmierzycami a Kaliszem był Obóz Jeniecki Skalmierzyce (Kriegsgefangenenlager Skalmierschütz) założony przez Niemców w roku 1915. Znajdował się on we wsi Szczypiorno znajdującej się po rosyjskiej stronie granicy. Od roku 1976 to dzielnica Kalisza. Uwaga! Niektórzy krewni jeńców szukają obozu w Skalmierzycach. Tu co prawda był obóz w dzisiejszej szkole, ale dopiero podczas II wojny światowej.
Obóz jeniecki założono w ramach przygotowań do ofensywy na froncie wschodnim. Ulokowano go przy szosie Kalisz-Skalmierzyce, po prawej stronie, w miejscu dzisiejszego kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża św. pod adresem ul. Wrocławska 209. Podzielony był na kwadraty oddzielone od siebie drutami kolczastymi. Miał kształt nieregularnego prostokąta i powierzchnię ok. 40 ha. Składał się z czterech podobozów (A, B, C, D) przeznaczonych dla jeńców. Były w nim baraki szpitalne, kaplice, kostnice, magazyny, budynki gospodarcze, w których hodowano zwierzęta, kuchnie, łaźnie, mała elektrownia, ujęcia wody, ubikacje, kantyny, itd.
Dwa zgrupowania
Obóz w Szczypiornie miał być kwarantanną dla jeńców z różnych państw Europy. Początkowo byli w nim tylko Rosjanie pracujący w rolnictwie i w przemyśle. Później przywieziono tu Anglików, Francuzów, Amerykanów, Rumunów, Serbów i innych. Przebywała w nim Aleksandra Piłsudska w latach 1915-16 jako więzień polityczny. W roku 1917 obóz podzielono na dwie części. W jednej osadzeni byli jeńcy z wymienionych krajów, do drugiego obozu skierowano legionistów z I i II brygady którzy odmówili przysięgi Niemcom, w liczbie około 3500 ludzi. Dla nich przeznaczono obóz C. Składał się on z 10 bloków. Jeden blok tworzyło 5 baraków, a jeden barak miał dwie sale.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- Może i ty znajdziesz tu swojego krewnego? Przeczytaj spis pochowanych osób na cmentarzu na Majkowie
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Opis zdjęć :
foto 01 i 02 kościół w miejscu obozu jenieckiego w Szczypiornie , foto 03 , 04, 05 cmentarz w Szczypiornie dziś zwany Ukraińskim , foto 06 pomnik przed IV liceum na ulicy Widok w Kaliszu , foto 07 i 08 miejsce pochówku 7 legionistów na Cmentarzu Miejskim w Kaliszu , foto 09 fragment Cmentarza Majków .
Obóz w latach 1917-1918 dla internowanych Legionistów w Szczypiornie ,
obecnie dzielnica Kalisza . Źródło fotopolska .