Kalisz
Szczypiorno, szczypiorniak i legioniści
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W połowie grudnia 1917 roku pobyt internowanych legionistów w Szczypiornie zakończył się. Jednak te kilka miesięcy zapisało się na trwałe w historii jako przełom w dziejach walk niepodległościowych. 10 listopada roku 1918 wrócił do kraju z magdeburskiej niewoli marszałek Józef Piłsudski. Pod koniec listopada wydał rozkaz mobilizacyjny dla Polskiej Organizacji Wojskowej a 2 grudnia sformułowano w Szczypiornie pierwszy oddział Batalionu Pogranicznego.
Jak powstała piłka ręczna
Jedynym obowiązkiem jeńców wojennych w tym legionistów było sprzątanie obozu. Żeby zapobiec nudzie i bezczynności komendant obozu, major Kaupisch wyznaczył czterech oficerów z legionów żeby zorganizowali zajęcia w obozie. W piłkę zaczęli grać jesienią 1917 roku. Pomysłodawcą był major Grzmot-Skotnicki, który wraz z pozostałymi trzema oficerami zorganizował pierwsze gry w szczypiorniaka. Historycy na różne sposoby domyślają się, co było pierwowzorem tej gry. Najczęściej wskazuje się popularny w Niemczech w tamtym okresie Raffenball. A może legioniści raczej sami wymyślili tę grę i nazwali ją szczypiorniak?
Piłka o owalnym kształcie wykonana była ze szmat. Była wielkości piłki nożnej, nie odbijała się więc biegano i wymieniano ją sobie pomiędzy zawodnikami. Drużyna liczyła pewnie 11 graczy z bramkarzem. Początkowo mecze rozgrywano między barakami a później różne turnieje. Z czasem przyłączyli się do gry legionistów jeńcy wojenni z innych narodowości. Grali bez sędziego a sporne sprawy rozpatrywał najstarszy szarżą z grających legionistów. Nie można było kopać piłki nogą, nie wolno jej było wyrywać przeciwnikowi z rąk, podkładać nogi, łapać przeciwnika itd. Za każdy faul groził rzut karny. Zabroniona była gra poza polem, czas gry był nieokreślony. Po wyzwoleniu obozu jenieckiego żołnierze z batalionu przejęli grę od legionistów. Lata 1920-27 były okresem szczególnego zainteresowania szczypiorniakiem.
Pamiątki pozostałe do dziś
Obóz jeniecki w Szczypiornie w roku 1923 zlikwidowały polskie władze. Dla upamiętnienia zmarłych w obozie siedmiu legionistów w Szczypiornie wzniesiono w roku 1932 mauzoleum i umieszczono w nim ich prochy Floriana Adamczyka, Filipa Bednarka, Karola Calki, Jana Jezierskiego, Hostopa Ochnikowskiego, Franciszka Pociosa oraz Władysława Waltera. Dokoła mauzoleum powstał cmentarz. W roku 1940 Niemcy zniszczyli mauzoleum a trumna z prochami legionistów zaginęła. Częściowo zniszczyli też cmentarz. Ostatnie zachowane groby przeniesiono na cmentarz na osiedlu Majków. W latach 90. zgłoszono w Urzędzie Miasta Kalisza, że trumna z prochami legionistów znajduje się w jednym z grobowców na Cmentarzu Miejskim. I odnaleziono ją po 60 latach.
Dziś prochy 7 legionistów spoczywają na cmentarzu miejskim. Napisano tam że mauzoleum mieściło się przy obecnej ulicy Mickiewicza. Dla upamiętnienia mauzoleum, przy IV Liceum Ogólnokształcącym im. Ignacego Jana Paderewskiego w Kaliszu (ul. Widok 96) ustawiono pomnik z dwiema tablicami. Podobno kiedyś mauzoleum legionistów stało przy skrzyżowaniu dzisiejszych ulic Mickiewicza i Widok.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- Może i ty znajdziesz tu swojego krewnego? Przeczytaj spis pochowanych osób na cmentarzu na Majkowie
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Opis zdjęć :
foto 01 i 02 kościół w miejscu obozu jenieckiego w Szczypiornie , foto 03 , 04, 05 cmentarz w Szczypiornie dziś zwany Ukraińskim , foto 06 pomnik przed IV liceum na ulicy Widok w Kaliszu , foto 07 i 08 miejsce pochówku 7 legionistów na Cmentarzu Miejskim w Kaliszu , foto 09 fragment Cmentarza Majków .
Obóz w latach 1917-1918 dla internowanych Legionistów w Szczypiornie ,
obecnie dzielnica Kalisza . Źródło fotopolska .