Kto chciały z jednego miejsca zobaczyć cały Dolny Śląsk, może w pogodny dzień wybrać się na Ślężę. Nie jest ona wcale najwyższa w regionie, ale najbardziej niesamowita. A jako najwyższy szczyt w masywie, któremu nadała nazwę, należy do korony Polski.

Chociaż Ślęża wznosi się tylko 718 m ponad poziom morza, to żeby stanąć na jej szczycie, trzeba pokonać aż 500 metrów różnicy poziomów. Taka jest jej wysokość ponad otaczające równiny. Ponoć górę usypały anioły, żeby zamknąć diabłom wejście do piekła.

Jak uczeni tłumaczą nazwę góry

Największym powodzeniem cieszy się opinia, że wywodzi się ona od starosłowiańskiego wyrazu ślęg, który oznacza miejsca mokre i mgliste. I taka jest ta góra, bo duża wysokość względna sprawia, że masyw zatrzymuje płynące z zachodu chmury, które odpłacają się częstym deszczem. Najpewniej od nazwy góry wzięli nazwę członkowie plemienia Ślężan, a od nich – cały Śląsk.

Poświęcona bogom

Takie samotne wzniesienie, wysokie i niedostępne poświęcono bogom. I chroniono się tu przed najeźdźcą. Na Ślęży znajdziemy ślady jednego i drugiego sposobu zagospodarowania góry przez dawnych mieszkańców jej podnóża. Usypane pod szczytem wały spełniały prawdopodobnie bliżej nam nieznaną rolę kultową. Ukośne krzyże na kamieniach sugerują, że czczono tu słońce. Pogańskie rzeźby, nazwane przez współczesnych „Niedźwiedź” i „Panna z rybą” skłaniają do przypuszczeń, że nasi przodkowie oddawali cześć siłom przyrody. Tak było aż do nastania chrześcijaństwa na tych terenach, a stało się to już ponad tysiąc lat temu. Teraz na szczycie stoi neogotycki kościół pod wezwaniem najświętszej Maryi Panny. Ślady twierdzy odkryto dopiero niedawno, trwają jeszcze prace archeologiczne w podziemiach kościoła. Wszystko wskazuje na to, że w średniowieczu stało tu solidne książęce zamczysko.

Teraz na Ślęży rządzą turyści

Odwiedzają to miejsce chętnie, w pogodne wakacyjne dni rzec można nawet – tłumnie. Na szczycie jest potężne schronisko PTTK, obok duża piknikowa polana. Za kościółkiem wysłużona już widokowa wieża, z której zobaczymy rozległą panoramę zamkniętą od południa i zachodu masywem Sudetów z najwyższymi szczytami Śnieżnika i Śnieżki. Na najbliższym planie – Góry Sowie. Na Ślężę prowadzi kilka szlaków turystycznych, m.in. z Sobótki (PKP), Strzeblowa (PKS) i przełęczy Tąpadła (parking). Ale nawet ucywilizowana Ślęża ma jakoby cudowną moc. Krążą wokół niej legendy o podziemnych lochach, ukrytych skarbach, niewyjaśnionych siłach drzemiących w jej wnętrzu.

Muzeum u podnóża

Kto chciałby się dowiedzieć więcej o ślężańskiej przyrodzie i o wierzeniach dawnych mieszkańców okolicy, może odwiedzić Muzeum Ślężańskie, w Sobótce, miejscowości leżącej u podnóża góry. Kontynuuje ono zbiory niemieckiego Heimatmuseum istniejącego w tu od 1926 roku. Znajduje się w tzw. Domu Opata, budynku szpitalnym wzniesionym przez augustianów w XVI wieku.

Przeczytaj także...

Świnoujście. Port miedzy Zalewem i Bałtykiem

Autor: Waldemar Rusek

W roku 1721 Uznam i Wolin dostały się Prusom ale bez prawa postawienia nowego portu i budowy nowego miasta. Wtedy Prusacy zauważyli, że u ujścia Świny jest już osada i przeprawa promowa i uznały je za „port”. A potem go rozbudowali.

Acireale. Gromkie oklaski przed kościołem

Autorka: Anna Ochremiak

Zwyczaj, by na pogrzebie klaskać w dłonie, czyli po prostu bić brawa, jest ponoć we Włoszech dość nowy, ale rozpowszechnia się szybko nie tylko na Sycylii. A baloniki? Pewnie symbolizują duszę uchodzącą do nieba...

Chodzież. Od chatek tkaczy do porcelany

Autor: Marek Nowak

Od połowy XVII wieku Chodzież rozwijała się jako ośrodek tkaczy i sukienników.Dziś tutejsza fabryka jest największym producentem porcelany cienkościennej w Europie.

Poczytaj więcej o okolicy:

Bolków. Ruiny zamku Bolków świdnickich

Dolina Baryczy. Od Żmigrodu do Milicza

Trzebnica. Opactwo cysterek św. Jadwigi

Świdnica. Kościół Pokoju pokojowi służy do dziś