Świnoujście
Port miedzy Zalewem i Bałtykiem
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Świnoujście dziś zamieszkuje około 4100 stałych mieszkańców. Ostatnio odnotowano 2,5 miliona gości, którzy przyjechali do miasta. I nie ma co się dziwić, bo Świnoujście jest atrakcyjnym miastem, uzdrowiskiem i portem pasażersko-towarowym, rybackim i wojennym. Jest też tu i marina, przystań dla jachtów.
Świnoujście na zachodzie ma granicę polsko-niemiecką, na północy Morze Bałtyckie a na południu Zalew Szczeciński. Miasto, które dzieli cieśnina Świna znajduje się na trzech dużych wyspach: Uznam, Wolin i sztucznej – Karsibór. Ale w granicach Świnoujścia jest w sumie 46 wysp. Ostatnio doszły dwie nowe sztuczne wyspy o nazwach Brysna i Śmięcka. Powstały one w ramach pogłębiania toru wodnego dla statków Świnoujście-Szczecin do 12,5 metra.
Nad zalewem
Zalew Szczeciński według prawa zalicza się do morskich wód wewnętrznych. Zalew jest najbardziej na południe wysuniętą zatoką Morza Bałtyckiego. Oddzielają go od niego wyspy Uznam i Wolin. Do zalewu wody odprowadza wiele rzek i kanałów w tym Odra, która zasila zalew w 94 proc. Zlewnia Zalewu Szczecińskiego obejmuje około 12 100 km kw. bez dorzecza Odry. Do Małego Zalewu ujście mają niemieckie rzeki Wkra i Zarow a do Wielkiego Zalewu oprócz Odry Gowienica, Karwia Struga, Karpina, Łącki Rów, Kanał Czarnociński, Kanał Śmieciowy i Kanał Torfowy. Wody zalewu są odprowadzane do morza przez trzy cieśniny: niemiecką Pianę odprowadzającą 17 proc. wód oraz polską Świnę odprowadzającą 69 proc wód i Głęboki Nurt z Dziwną – 14 proc. Średnia głębokość zalewu wynosi około 3,8 metra, największa sięga 8,5 metra. Objętość wody w zbiorniku to ok. 2,6 km sześc.
Pruskie wybiegi
Wpływ na powstanie Świnoujścia i jego rozwój miało jego położenie, warunki naturalne i sytuacja polityczna. Do XVII wieku te mało zaludnione ziemie należały do pomorskich władców – Gryfitów. Do żeglugi najbardziej nadawała się niemiecka Piana i ona była wtedy głównym połączeniem Szczecina z Bałtykiem który już w XI wieku był ważnym ośrodkiem handlowym. Ujście Świny nie nadawało się wtedy do żeglugi ale można się było przez nią przeprawić w poprzek ze wschodu na zachód. Dlatego tędy prowadził solny szlak handlowy do Lubeki. Już w roku 1230 istniała tu udokumentowana przeprawa promowa. W XIII wieku u ujścia Świny powstała wieś West Swine, która była punktem celnym.
W wiekach XVII i XVIII toczyły się liczne wojny o władzę na Pomorzu. W roku 1721 zawarto układ między Szwecją i Prusami, na mocy którego Szczecin i wyspy Uznam i Wolin dostały się pod panowanie pruskie, pod warunkiem jednak, że na tych ziemiach Prusy nie mają prawa stawiać nowego portu ani budować nowego miasta. Szczecin był już co prawda znanym portem handlowym, ale że Piana pozostała w szwedzkich rękach to i cła były spore. Wtedy Prusy zauważyły że u ujścia Świny jest już osada i przeprawa promowa i uznały je za „port”. Uczynienie Świny żeglowną pozwoliłoby połączyć z Bałtykiem Śląsk, Wielkopolskę i Ziemie Pyrzycką należące do Prus. Król pruski Fryderyk Wilhelm I nakazał więc pogłębić Świnę i „rozbudować” u jej ujścia port. W roku 1747 Świnoujście ogłoszono portem morskim.
Jednak w czasie wojny siedmioletniej w latach 1756-1763 Świnoujście opanowali Szwedzi. Wycofując się zniszczyli urządzenia portowe. Prusy podjęły więc prace nad przywróceniem portu do użytkowania i jego rozbudowaniem. Wraz z portem rozwijało się też wokół niego osiedle. Nazwa Świnoujście pojawiła się w roku 1742, a w roku 1765 król Fryderyk II nadał osadzie prawa miejskie.
Portowe urządzenia
Budowa falochronów w latach 1818-24 spowodowała, że wejście do portu stało się bezpieczniejsze. Dla dalszej poprawy bezpieczeństwa w roku 1828 ustawiono na falochronie stawę, dwa lata później wieżę obserwacyjną dla pilotów na wybrzeżu wschodnim. W roku 1854 rozpoczęto budowę, wtedy najwyższej na świecie, latarni morskiej. Uruchomiono ją w grudniu roku 1857. Latarnia i stawy są charakterystyczne dla portu w Świnoujściu. Kiedyś, gdy nie było GPS, znacznie ułatwiały one statkom wejście do portu. Stawa to znak nawigacyjny lub sygnalizacyjny umieszczony na brzegu lub w morzu. W Świnoujściu jest Stawa Galeriowa w kształcie słupa wzdłuż którego wiją się spiralnie schody a na szczycie jest balkon. Druga to Stawa Młyny w kształcie wiatraka, która stoi na półwyspie w morzu. Jest ona symbolem Świnoujścia u wejścia do portu. Gdy obie stawy ułożą się w jednej osi widocznej ze statku, to znaczy że jest on na dobrym kursie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 3
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Autor trochę zapomniał o jednym ważnym fakcie – do końca lat 50. ub. w. w Świnoujściu rządzili wyłącznie Sowieci. Potem się trochę posunęli, ale pozostali tu do końca. Moim zdaniem to ważny epizod w dziejach portu :)
To prawda że Sowieci mieli garnizon w Świnoujściu .
Do roku 1958 był on umieszczony na prawym brzegu Świny , koło Latarni Morskiej
a potem przenieśli się na lewy brzeg i terror Sowietów wobec cywili w mieście złagodniał .
Wojska Sowieckie opuściły całkowicie Polskę w roku 1992 ale oprócz stosunków wojska
i ludności cywilnej nic w mediach nie znalazłem .
Nigdzie nie pisze się o wpływie sowietów na rozwój miasta Świnoujścia czy portu .
Na ulicy Wybrzeże Władysława IV , niedaleko Kapitanatu Portu , jest Pamiątkowa Tablica
na której jest napisane :
XXV lat PRL
23.06.1969
OTWARCIE PÓŁNOCNEGO
TORU WODNEGO DO
ŚWINOUJŚCIA
DLA STATKÓW
O ZANURZENIU
36 STÓP ( około 11 metrów )
Nie wyrażam swojej opinii czy dobrze jest czy źle , przekazuję tylko informację na temat Świnoujścia .
A ja przejrzałem moje fotki z dawnej wizyty (dekadę temu) w Świnoujściu. I znalazłem taką – chyba przemalowali te dźwigi?