Kościelec Kujawski to niewielka miejscowość położona między Inowrocławiem a Pakością (słynna Kalwaria). Stoi tu jeden z  najstarszych murowanych wiejskich kościołów w Polsce. Starsze bywają tylko w miastach.

Od tej świątyni pochodzi i współczesna (Kościelec), i dawna (Lapida Ecclesia ? Kamienny Kościół) nazwa wsi. Od nazwy wsi, a więc i kościoła, przyjął nazwę znany ród Kościeleckich.

Przypuszcza się, ze budowę kościoła rozpoczęto na przełomie XII i XIII wieku, w czasach gdy na Kujawach rządził Mieszko III Stary. Wiadomo, że kościół istniał już w 1311 roku. Nosi wezwanie św. Małgorzaty, popularnej patronki w okolicy. Pierwotnie romański, nie oparł się licznym przebudowom, choć bez trudu odnajdziemy stare fragmenty budowli. Kamienna bryła ma ceglaną gotycką wieżę i sklepienia oraz dwie bardzo podobne do siebie kaplice, choć pochodzące z zupełnie różnych czasów. Starszą, renesansową, zaprojektował w XVI w Jan Baptysta Quadro, twórca poznańskiego ratusza i budowniczy zamku w Niemczy. Poświęcono ją św. Barbarze i pełniła rolę kaplicy grobowej rodu Kościeleckich. Drugą ? Serca Jezusowego ? dobudowano w XIX w. Obie zdobią renesansowe attyki, rzadkość w architekturze sakralnej, zwłaszcza na wsi.

Warto wiedzieć

* Na przykościelnym cmentarzu jest grób ojca prymasa Polski, kardynała Józefa Glempa. On sam został ochrzczony właśnie w kościeleckim kościele, a urodził się w pobliskiej wsi ? Rycerzewo.
* Niedaleko kościoła, w parku, jest klasycystyczny pałac z zabudowaniami folwarcznymi i park z połowy XIX wieku. Wybudowali go ówcześni właściciele Kościelca ? Dąbscy.
* Tutejsza szkoła podstawowa może się poszczycić nie byle jaką tradycją. Założono ją w 1834 roku.

Przeczytaj także...

Szalowa. Kościół drewniany jak murowany

Autorka: Halina Puławska

Wydawać by się mogło, że panuje w kościele niemiłosierny ścisk i przeładowanie spowodowane ilością elementów. Wrażenie przesytu łagodzi jednak barokowo-rokokowa jednostylowość nie powodująca dysharmonii.

Kraków. Kościół św. Barbary, mojej patronki

Autorka: Barbara Górecka

Z kościołem św. Barbary związane jest też podanie mówiące, że został on wykonany przez murarzy krakowskich, jako wotum, a do wzniesienia jego użyto cegły pozostałej z budowy kościoła Mariackiego.

Kalisz. Szlak dla pielgrzymów

Autor: Waldemar Rusek

Na szczególną uwagę zasługuje obraz Świętej Rodziny w kolegiacie, do którego przybywają pielgrzymki. Wierni otaczali obraz coraz większym kultem, aż w roku 1770 prymas Polski uznał go za cudowny...

Poczytaj więcej o okolicy:

Ciechocinek. Konnym omnibusem po uzdrowisku

Kłóbka. Dzieło przeszłych pokoleń w skansenie

Żnin. Baszta pośrodku rynku

Strzelno. Romańskie cnoty i przywary