Warszawa
Nie ma tablicy na domu „Alka”…
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Alek zasłynął przede wszystkim jako ten, który przywrócił Mikołajowi Kopernikowi polskie obywatelstwo. Dokonał tego, ściągając ogromną niemiecką tablicę z pomnika wielkiego astronoma, odsłaniając na powrót polski napis. Stąd jego honorowy pseudonim nadany przez Katerę Główną Wawra – Kopernicki. Samodzielna akcja Alka zapoczątkowała w Warszawie tak zwaną wojnę pomników. Niemcy w odwecie usunęli pomnik Jana Kilińskiego, bohaterskiego szewca z Powstania Listopadowego. Alek wyśledził na rowerze dokąd przewieziono pomnik. Nocą na ścianie muzeum narodowego namalował czarną farbą napis: Ludu Warszawy, jam tu – Jan Kiliński. Rozlepił także na warszawskich murach mnóstwo malutkich karteczek głoszących: W odwecie za usuniecie pomnika Kilińskiego, zarządzam przedłużenie zimy. Kopernik, astronom. Cios był o tyleż celny, że wojska niemieckie właśnie przeżywały ogromne niepowodzenia na froncie wschodnim, spowodowane między innymi przez dotkliwą zimę.
Gdy czytamy Kamienie na szaniec, Alek jawi się w nich jako najbardziej wesoły, beztroski, spontaniczny człowiek. Może nawet sprawiać wrażenie dowcipnisia, który nie ma w życiu specjalnych trosk. Wojna wojną, a młodość młodością – zdaje się mówić każdym swoim czynem. A przecież był to człowiek, któremu Niemcy zamordowali ojca już w pierwszych dniach wojny, ponieważ jako dyrektor fabryki, odmówił uruchomienia produkcji na potrzeby niemieckiej armii. Był to człowiek, którego matka trafiła na Pawiak, a potem do Oświęcimia, gdyż Gestapo, które przyszło po Alka po wojnie pomników, zauważyło u niej konspiracyjne gazetki. Alek czuł się z tego powodu winny. Miał wszelkie powody ku temu, by nienawidzić Niemców. A jednak to właśnie dla niego problem zabijania, nawet zabijania wroga, okazał się najtrudniejszy do rozstrzygnięcia. Ten harcerz – chrześcijanin nie był w stanie z czystym sumieniem zaakceptować żadnej formy przemocy. Tak ujął dylematy Alka harcmistrz Jan Rossman: Glizda, rycerz bez skazy; sumienie subtelne, które we wrogu śmiertelnym, który mu ojca zabić, człowieka uszanować chciało.
Na zewnątrz zawsze pogodny, uśmiechnięty, pełen pasji, energii i radości życia. Zaś w głębi ducha zmagający się z ogromnymi problemami etycznymi i moralnymi. Niezwykle czujny wobec samego siebie. Wymagający, ciągle nad sobą pracujący, nieustannie kontrolujący własny rozwój. I tak bardzo harcerski. Wciąż stawiał sobie nowe zadania, wciąż podnosił sobie poprzeczkę, wciąż szukał nowych wyzwań i nowych okazji, by rozwijać własną osobowość. Taki normalny, młody, zakochany, pełen planów na przyszłość, uwielbiający sport, życie i ludzi. A zarazem tak niezwykle, do samej głębi przepełniony wrażliwością, delikatnością, poczuciem odpowiedzialności za własne człowieczeństwo. A przy tym ogromnie skromny i przyjacielski. Potrafił bez cienia zazdrości uznać nad sobą zwierzchnictwo kolegów ze szkolnej ławy, podporządkować się im i bez chorych ambicji razem pracować dla wspólnej sprawy.
A gdy stało się to najgorsze, gdy aresztowano Rudego, to właśnie Alek pocieszał jego matkę i obiecał jej, że go odbiją. 26 marca 1943 roku stanął pod Arsenałem na Długiej, by walczyć o katowanego przyjaciela. I choć został śmiertelnie ranny, dwukrotnie ratował życie kolegom w czasie odwrotu po akcji. Zmarł cztery dni później, w poczuciu całkowitej wolności, przekonany, że wypełnił do końca swoje zadanie. I w niczym nigdy nie zdradził. Ani swoich przyjaciół, ani harcerskiego Prawa, ani samego siebie, choć o to może najtrudniej.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Śladem „Szarych Szeregów”
Jawią się jako bohaterscy chłopcy, którzy poświecili życie wzniosłym, szlachetnym, ale chyba nie do końca zrozumiałym ideałom...
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Czy to potwierdzone informacje, że Alek mieszkał w kamienicy o numerze 18?
proszę o odpowiedź tutaj, albo na maila. Dzieki.
Jest już tablica. Pojawiła się w 2015 roku. Bardzo elegancja, podobna do wielu innych na Żoliborzu. Informująca, nie pomnikowa. Wspomina też pana Tomasza Strzembosza i panią Marię Strzembosz z d. Dawidowską.