Przebudowy Wielopolskich

W drugiej połowie XVII wieku, zamek znalazł się w rękach rodu Wielopolskich. W czasie potopu szwedzkiego został poddany. W 1718 roku, na skutek pożaru uległ ogromnym zniszczeniom. Ocalała wówczas tylko najstarsza jego część i baszta „Dorotka”. Hieronim Wielopolski wraz z żoną Urszula Potocką, rozpoczęli kolejny remont. W czasie tych prac, zamek zatracił renesansowy styl. Zamurowano loggie, oszklono krużganki i przebudowano niemal wszystkie wnętrza. Wschodnią elewację zamku i dziedzińca arkadowego pokryto barwną polichromią. Nad oficyną dobudowano drugie piętro. W miejscu dzisiejszego ogrodu włoskiego stanął drewniany budynek trzykondygnacyjny, a w nim były stajnie, wozownie i pomieszczenia dla służby łowieckiej. Z tego czasu są też dwa barokowe hełmy na baszcie okrągłej i na wieży Dorotki. Hieronim Wielopolski zgromadził tu zbiór cennych dzieł sztuki. U schyłku XVIII wieku, na zamku gościł król Stanisław August Poniatowski.

Powolny upadek

Około 1850 roku zamek został kupiony przez Mieroszewskich. Nastały trudne czasy dla tej budowli. Rozebrano zabudowania gospodarcze: stajnię, wozownię i spichlerze. W tym też czasie wybuchały tu pożary dokonujące ogromnych zniszczeń. Runęła wtedy najstarsza część murów i baszta „Dorotka”. W 1863 roku kolejnych zniszczeń dokonała artyleria rosyjska. Wtedy to zamek był twierdzą powstańców pod dowództwem M. Langiewicza. W kolejnych latach częściowo go odbudowano i wtedy dodano elementy neogotyckie. Zbudowano dwie dekoracyjne wieże w narożach bastionów od strony dziedzińca, kilka wieżyczek obserwacyjnych w bastionach i nadbudowano wieżę obok bramy wjazdowej. Zakończono ją ostrosłupowym dachem. W takim stanie zamek dostał się w ręce Krzysztofa Mieroszewskiego, ostatniego z tego rodu. Roztrwonił on majątek, ogołocił zamek i sprzedał go Michałowi Wilczyńskiemu, a ten z kolei adwokatowi Chmurskiemu z Krakowa. Nowi właściciele nie byli w stanie utrzymać rezydencji.

Na drodze do muzeum

W pierwszych latach XX wieku, z inicjatywy Adolfa Dygasińskiego założono spółkę akcyjną Zamek Pieskowa Skała i utworzono tu dom letniskowy. Działał on do II wojny światowej. Po wojnie zamkiem zajęło się Ministerstwo Rolnictwa a potem Ministerstwo Kultury i Sztuki. Odremontowano go i przywrócono renesansowy wygląd. Odkryto krużganki, maszkarony, kartusze herbowe i loggię widokową. Doprowadzono prąd, ogrzewanie, kanalizację. Od 1970 roku właścicielem jest Muzeum Wawelskie. Ponieważ nie zachowało się nic z poprzedniego wyposażenia zamku, odrestaurowane komnaty zaczęto meblować zbiorami wawelskimi. Ekspozycja nie ma jednak nic wspólnego z autentycznym wyposażeniem i historią zamku.

Przeczytaj także...

Pieskowa Skała. Na dwu zamkowych dziedzińcach

Autorka: Barbara Górecka

Z dziedzińca widać charakterystyczną skałę – Maczugę Herkulesa. Zdawałoby się, że strzeże ona tej budowli. Zamek jest pięknie położony na wysokiej skale, z trzech stron otoczonej przepaściami.

Niedzica. Zamek i jego legenda o skarbie Inków

Autor: Waldemar Rusek

W roku 1946 Andrzej Benesz z Bochni wydobył spod progu bramy prowadzącej do zamku średniego pęk rzemieni powiązanych węzłami (kipu). Znalezisko to dało początek fantastycznej legendzie o skarbach Inków.

Smoleń. Ruiny zamku w rezerwacie przyrody

Autorka: Barbara Górecka

Nawet sobie nie wyobrażałam jak tam jest fajnie. Po wyjściu z placu zamkowego, po prawej stronie zauważyłam strome nieoznakowane podejście a na górze ludzi. Wdrapałam się i dopiero wśród krzaków zobaczyłam kolejną bramę. Za nią niespodzianka...

Poczytaj więcej o okolicy:

Ojców. Kto dziś pamięta o uzdrowisku?

Dolina Wiercicy. Od Złotego Potoku do Ostrężnika

Ojców. Ruiny zamku, gdzie ojciec się krył

Mirów. Ruiny zamku na Szlaku Orlich Gniazd