Od XVII w. miasteczko było niewielkie, ale wielonarodowe z ludnością polską i żydowską, która w 1827 r. stanowiła około 27, ale z czasem przekroczyła 60 proc., oraz z mieszkańcami pochodzenia niemieckiego i rosyjskiego.
Dopiero w 1982 r. ruiny zamku Rabsztyn wpisane zostały do rejestru zabytków, a w 1990 r. zamek stał się własnością gminy Olkusz. I od tego czasu prowadzone są systematyczne prace zabezpieczające i rekonstrukcyjne.
Wysiłek dzierżawczyń stawów oraz ich działalność na rzecz odrodzenia gatunku pstrąga ojcowskiego zostały docenione. W 2018 roku otrzymały one nagrodę Parlamentu Europejskiego „Najbardziej innowacyjna rolniczka Europy”.
Pod koniec XIX w. założono w Ojcowie regionalne muzeum. Projekt utworzenia tu rezerwatu przyrody zrodził się już w 1924 roku. Ale park narodowy, jako szósty w Polsce, powstał dopiero w 1957 r.
Jaskinia Nietoperzowa stanowi, wraz z okolicznym terenem, własność prywatną Zygmunta Ferdeka i ma jego imię w drugim członie nazwy. Nazywana jest jednak także Jerzmanowicką, Księżą, Białą i Ferdkową.
Na przełomie XIV i XV w. Olkusz był jednym z największych ośrodków produkcji ołowiu w Europie, a tutejsi gwarkowie, jak z niemiecka nazywano właścicieli kopalń, należeli do ludzi bardzo zamożnych.
Szczytowym okresem w dziejach tutejszych budowli obronnych był Zamek – rezydencja rodu Seweryna Bonera, b bankiera króla Zygmunta Starego. Jej wspaniałość i przepych usiłowały dorównać Wawelowi.
Na terenie parku ojcowskiego jest około 400 jaskiń. Największe z nich to jaskinie Łokietka, Ciemna, Zbójecka. Są też dwa zamki – ojcowski i Pieskowa Skała. Obok niej symbol Jury – Maczuga Herkulesa.
Gdy górnicy opuścili kamieniołom, na rozdartym wierzchołku Krzemiennej Góry zapanował spokój. Przełomy wapiennych skał zaczęła pokrywać pionierska roślinność. Aż którejś nocy, być może w pogoni za ćmą, pojawił się nietoperz. Potem drugi?
W odrestaurowanych salach zamkowych znajdują się różne wystawy. Zanim tam wejdziemy, musimy przebrnąć obok kramów z pamiątkami i to mi się wcale nie podoba. Kramy mogą stać na dole obok kasy. No ale biznes jest biznes...