Pilzno
Polskie hakownice w arsenale
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Gdy w sobotnie popołudnie wchodzę do Zbrojnici – to miejski arsenał w Pilźnie – jestem jedynym zwiedzającym. Starszy pan sprawdzający bilety okazuje się być kustoszem, z ogromną wiedzą na temat starej broni.
A gdy dowiaduje się że możemy rozmawiać po czesku, proponuje mi oprowadzanie. Dzięki temu oraz folderowi „Vitejte ve zbrojnici!” dowiaduję się o tutejszych zbiorach oraz militarnej historii miasta o wiele więcej, niż byłoby to możliwe w trakcie zwykłego, pobieżnego zwiedzania.
Obowiązek obrony
Pilzno było w średniowieczu dużym centrum gospodarczym na skrzyżowaniu ruchliwych szlaków handlowych w zachodnich Czechach, ale również ważną twierdzą. Pierwsza pisemna wzmianka o tutejszych umocnieniach i murach obronnych znajduje się w liście króla Jana Luksemburskiego z roku 1322. Do podstawowych obowiązków mieszczan należała bowiem obrona miasta. A cesarz i czeski król Karol IV zapoczątkował budowanie w miastach królewskich (a Pilzno było jednym z nich) arsenałów, nazywanych zbrojowniami. Spośród ciekawych faktów na ten temat warto wspomnieć, że w roku 1363 miasto to potwierdziło otrzymanie od króla, w celach obronnych, uzbrojenia dla 380 mieszczan. Zobowiązując się do jej używania również w służbie królewskiej.
Broń wykonywano także na miejscu. Z początku XV wieku zachowały się imiona pilzneńskich puszkarzy oraz ich znaki wybijane na najstarszych egzemplarzach uzbrojenia. W spisie inwentarza miejskiego arsenału z 17 lutego 1537 roku jest informacja, ile wniesiono do nowej piwnicy egzemplarzy jego poszczególnych rodzajów: m.in. 2 pistolety, 15 haubic, 119 hakownic, 100 półhakownic. Są też informacje o wydatkach miasta na broń, jej naprawy i przechowywanie. Początkowo składowano ją w miejskim ratuszu. W XVIII w część arsenału przekazano do cesarskiej kancelarii, zachowując tylko broń historyczną, aby przypominać wojenną przeszłość miasta.
Dzieje zbrojowni
Zasoby arsenału, będące jego chlubą, znane są z Kroniki Tannera z roku 1774 oraz zachowanych dokumentów z tamtego okresu. W 1835 r. historyczną bronią ozdobiono wielką salę ratusza na przyjazd do Pilzna cesarza Ferdynanda I (1793-1875), później, jeszcze jako następcy tronu, Franciszka Józefa I (1830-1916). W XIX w część zasobów arsenału przekazano do zbiorów Muzeum Narodowego w Pradze. Największe w nich straty nastąpiły w okresie budowy w Pilźnie teatru niemieckiego. Część broni białej i palnej przekuto wówczas na wzmocnienie jego dachu.
Dodaj komentarz