Jeszcze za życia fundatora ?Zofiówką? zachwycali się goście. Suto wynagrodzony Stanisław Trembecki napisał na jego cześć liryczny  poemat ?Sofjówka? nazywając w nim park ?Ósmym cudem świata?. Opisał go również, określając jako dzieło miłości, będący tu w 1811 roku, francuski pisarz Auguste de Lagarde. A także wielu innych. W 1834 roku park i inne dobra humańskie pod pretekstem, jak już wspomniałem, udziału Aleksandra Potockiego, syna Szczęsnego, w Powstaniu Listopadowym, przejął car Mikołaj I. Przemianował na ?Carycyn sad?  i podarował carycy.

Placówka  naukowa

W latach następnych spośród nowych obiektów wzniesiono m.in. w 1841 r. altanę chińską, klasycystyczne: Pawilon Flory i Pawilon Różany oraz bramę wjazdową ustawiając po jej bokach dwa murowane pawilony dla strażników. Usunięto także rzeźby przypominające o polskiej przeszłości parku. W pierwszej kolejności Tadeusza Kościuszki i ks. Józefa Poniatowskiego. W roku 1859 park przekazano słynnej szkole ogrodniczo-rolniczej, przenosząc ją tu z Odessy. Wówczas to wzbogacono roślinność, a obiekt udostępniono szerszej publiczności.

Park ucierpiał znacznie podczas II wojny światowej, ale po niej został odrestaurowany. Fatalne skutki przyniosła też surowa zima 1979 roku, podczas której wymarzło sporo drzew i krzewów. Odnowiono go jednak, rozszerzono do prawie180 ha, gdyż stał się jednym z ?7 cudów Ukrainy?. I nadal jest jednym z najpiękniejszych parków krajobrazowych na świecie, a zarazem ważnym naukowym Instytutem Ogrodniczym. Na kutym żelaznym ogrodzeniu między bramą wejściową i jednym ze wspomnianych budynków dla dozorców, obecnie kasą, znajduje się plan parku z informacjami tylko w języku ukraińskim.

Kilkadziesiąt metrów za wejściem, przy głównej alei, kolejny z informacjami historycznymi po ukraińsku i angielsku. Trafiłem tu podczas znacznie opóźnionej w tym roku wiosny, dzięki czemu oglądać mogę ukształtowanie terenu i wszystkie obiekty, także niewielkie rzeźby, nie zasłaniane przez roślinność liściastą. Równocześnie jednak park nie ma tego uroku jaki tworzy bujna roślinność oraz bijąca do góry fontanna. Bo kaskady wody, chociaż nie pełną mocą, spadają. Z dawnych polskich śladów znalazłem tylko wykuty w kamiennej Grocie Calypso stary napis: Strać tutaj pamięć nieszczęść. I przyjm szczęścia wieszczę. A jeśliś jest szczęśliwym. Bądź szczęśliwszym jeszcze. Obecnego wyglądu parku opisywać nie zamierzam. Wystarczy stwierdzenie, że jest rzeczywiście piękny ? co zresztą chyba widać na zdjęciach, które zrobiłem. Zadbany, pielęgnowany ? przy pracach porządkowych zauważyłem w kilku miejscach sporo ludzi. Ale chciałbym tu przyjechać jeszcze w okresie, gdy tutejsza zieleń jest w pełnej krasie. Najlepiej zaś o dwu porach roku. Wiosną z jej świeżymi, soczystymi barwami oraz jesienią, gdy dominują brązy oraz odcienie żółci i złota.

Przeczytaj także...

Rymanów-Zdrój. Jak powstawało uzdrowisko

Autorka: Barbara Górecka

Potoccy kupili Rymanów w 1872 roku. Urzekł ich tu krajobraz, zdrowe powietrze, piękne lasy i dobrzy sąsiedzi. Hrabina od początku pobytu w Rymanowie wierzyła, że mogą tu być źródła mineralne. Po badaniach w Wiedniu i we Lwowie nie było już wątpliwości że to wody lecznicze...

Kijów. Ukraińskie Muzeum II Wojny Światowej

Autor: Cezary Rudziński

Zaskoczony jestem, że ekspozycja w muzeum II wojny światowej rozpoczyna się dokumentacją współczesnych walk w Donbasie, na zbuntowanym wschodzie kraju...

Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce

Autor: Cezary Rudziński

Rozległa stała ekspozycja muzeum Polin jest niezwykle bogata w warstwie informacyjno-faktograficznej oraz w artystycznej i wizualnej prezentacji tysiącletniej przeszłości życia żydowskiej mniejszości na ziemiach polskich w różnych ich okresach i granicach.

Poczytaj więcej o okolicy:

Czortków. Mięsne jatki w Starym Ratuszu

Dniestr. Największy łuk jaru: z Woziłek do Rakowca

Czortków. Jest po co stanąć w kresowej stanicy

Buczacz. Kresowe miasteczko nad Strypą