W powiecie przemyskim, we wsi Posada Rybotycka zachowała się najstarsza cerkiew na ziemiach polskich. To fundacja zamożnej rodziny Herburtów.

Pierwsza wzmianka o istnieniu cerkwi św. Onufrego zawarta jest w dokumencie Kazimierza Wielkiego z 1367 roku. Cerkiew była wielokrotnie niszczona przez najazdy. Pełniła funkcję obronną. Całość otaczał mur ze strzelnicami.

Prawosławni i grekokatolicy

Cerkiew została zbudowana na wzgórzu ponad doliną rzeki Wiar między XIV a XV wiekiem. Jest ona trójdzielna, z kamienia, na zaprawie wapiennej i jest opasana uskokowymi szkarpami. W elewacji wschodniej ma schodkowy szczyt. Dachy są czterospadowe. W kamiennych murach umieszczono otwory strzelnicze. Najstarszą częścią jest prezbiterium z gotyckimi szczytami i nawa na planie kwadratu sklepiona kolebkowo. Do niej jest dostawiona wieża.
Najmłodszymi częściami są kruchta i babiniec, a na piętrze kaplica dla mnichów. Od 1692 roku była to cerkiew prawosławna, później greckokatolicka. Do XVIII wieku należała do klasztoru bazylianów. W podziemiach cerkwi pochowano ostatniego prawosławnego władykę przemyskiego Michała Kopystyńskiego w 1642 roku. Kiedy zakonnicy przenieśli się do Dobromila, cerkiew stała się parafialną i pełniłe tę funkcję aż do 1945 roku, kiedy to wysiedlono Ukraińców.

Powojenne dzieje

Opuszczona ulegała dewastacji, chociaż była własnością Skarbu Państwa. W 1966 roku z inicjatywy Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, na cerkiewnym wzgórzu zaczęto prowadzić prace archeologiczne i badawcze. Odkryto malowidła ścienne, więc je zabezpieczono. Dziesięć lat później przekazano cerkiew Muzeum Narodowemu Ziemi Przemyskiej. Kontynuowano prace remontowo-konserwatorskie i pracowano nad malowidłami.
W 1991 roku Greckokatolicka Parafia Archikatedralna w Przemyślu wystąpiła o zwrot zagrabionej po II wojnie światowej cerkwi w Posadzie Rybotyckiej. W lutym 2010 roku odnowiono działalność greckokatolickiej parafii pw. św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej.

Przeczytaj także...

Svatý Kopeček. Po prostu Święte Wzgórze

Autorka: Barbara Górecka

Kilka kilometrów od Ołomuńca na Morawach, na wzgórzu, wznosi się biało-żółta budowla z podwójną wieżą zegarową. To barokowy kościół pielgrzymkowy pod wezwaniem Nawiedzenia Marii Panny na Świętym Wzgórzu (Svaty Kopeček).

Goczałkowice-Zdrój. Kuracje solne i borowinowe

Autorka: Małgorzata Raczkowska

Dziś w Goczałkowicach-Zdroju  leczy się choroby ortopedyczno-urazowe, reumatologiczne, choroby układu nerwowego, osteoporozę. W planach, a może już w budowie jest tężnia solankowa i inhalatorium.

Hoczew. Galeria Zdzisława Pękalskiego

Autorka: Barbara Górecka

Gdy popatrzył na kawałek drewna to od razu wiedział co z niego zrobi. Deska z zatopionej chałupy to anioł, słupek stajenny to twarz Jezusa, drewniana niecka a w niej wykonany własną interpretacją Całun Turyński...

Poczytaj więcej o okolicy:

Fredropol. Rodowa siedziba Fredrów

Rybotycze. Kirkut z widokiem na Kalwarię

Kalwaria Pacławska. Misterium na kalwaryjskich dróżkach

Czarnorzeki. A Prządki przędą i przędą...