Inari
Siida ? muzeum ludu dalekiej Północy
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Samowie (Saami) to zamieszkujący północ Skandynawiii dawni (teraz osiadli) koczownicy, trudniący się hodowlą reniferów, myślistwem i rybołówstwem. Wędrowali w niewielkich grupach opartych na więzach pokrewieństwa, nazywanych siida.
Dzisiaj Siida to nazwa muzeum a jednocześnie centrum kulturalnego Samów, mieszkańców Laponii. Nad budynkiem powiewa nad nim czerwono-niebiesko-żółta flaga. To barwy narodowe: Samowie tradycyjnie nosili strojew tych kolorach. Teraz też zakładają takie ubrania z okazji świat, albo? do pracy. Noszą je przydrożni sprzedawcy pamiątek?
Samowie, nie Lapończycy
Polska nazwa ?Lapończycy? i ?Laponia? pochodzi od fińskiej nazwy kraju i ludzi (lappalainen, Lappi). Nazwy te są dla autochtonów obelżywe i nie należy ich używać w kontaktach z nimi. Lepiej używać ich własną nazwę ludu: Saami. Samowie zamieszkali Finlandii, Szwecji i Norwegii cieszą się sporą autonomią: mają własne, odrębne parlamenty i mogą decydować o wielu lokalnych sprawach, zwłaszcza tych, które mają bezpośredni związek z zachowaniem ich kultury. Wydają gazety, maja programy radiowe, telewizyjne, dialekty ich język są urzędowymi w zamieszkanych przez nich prowincjach, można sie uczyć ich w szkołach. Nie wiem jak jest z autonomią Skoltów ? Samów mieszkających na półwyspie Kolskim, należącym do Rosji.
Multimedialnie o przyrodzie i obyczajach
Muzeum kultury fińskich Samów ? Siida ? znajduje się w miasteczku Inari nad jeziorem o tej samej nazwie. W 2000 roku wygrało konkurs na najlepsze muzeum w Europie. To dawno temu, od tego czasu wiele się zmieniło, ale nadal ? tak myślę ? plasuje się w czołówce. Gromadzi mnóstwo eksponatów ? przedmiotów codziennego użytku i dzieł samskiej kultury. Równolegle natomiast toczy się multimedialna opowieść o historii, zwyczajach i dniu dzisiejszym północnego ludu. A wszystko na tle ekspozycji opowiadającej o polarnej przyrodzie w poszczególnych porach roku. Bardzo piękna i przemawiająca do wyobraźni ekspozycja. Na zewnątrz ? skansen pełen rekonstrukcji obozowisk koczowników, poszukiwaczy złota, myśliwych, rybaków. Muzeum uzupełnia sala kinowa (film o zorzy polarnej), czytelnia, kawiarnia (kanapka z mięsem renifera!), sklep z pamiątkami (strasznie drogo)?
Warto wiedzieć
* Inari jest także siedzibą Parlamentu Fińskich Samów, działa tu samska rozgłośnia radiowa, ukazują się gazety, produkowane są programy telewizyjne.
* Lokalnym językiem ? Inari ? jednym z czterech głównych lapońskich dialektów, posługuje się około 300 osób, głównie starszych.
Dodaj komentarz