Rzym
Święte siostry na Eskwilinie

Na Eskwilinie znajdują się najstarsze, pochodzące z IV wieku kościoły, wyrosłe na miejscu domowych oratoriów czy świątyń pierwszych chrześcijan. Zatrzymamy się w dwu z nich: św. Pudencjany (Santa Pudenziana) i św. Praksedy (Sant Prassede).
fot: Halina Puławska
Rzym. Święte siostry na Eskwilinie
Kościół św. Pudencjany (Santa Pudenziana) uważany jest za jeden z najstarszych kościołów w Rzymie.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Eskwilin, jedno z siedmiu wzgórz Rzymu, noszące na wzniesieniu Bazylikę Matki Boskiej Większej (Santa Maria Maggiore). To tutaj znajdują się najstarsze, pochodzące z IV wieku kościoły. Niezwykle cenne, mimo wprowadzanych – zgodnie z duchem czasu – zmian architektonicznych i stylistycznych.

Kościół św. Pudencjany (Santa Pudenziana) uważany jest za jeden z najstarszych kościołów w Rzymie. Powstał na terenie włości rzymskiego senatora Pudensa, żyjącego w I wieku n.e., który udzielał schronienia chrześcijanom, a także – jak przekazuje tradycja – gościł św. Piotra. W jego  zabudowaniach już w 154 r. powstało pierwsze oratorium, wchłonięte przez kościół zbudowany w końcu IV w. Ze starego kościoła, przebudowanego w XVI wieku, pozostała mozaika w absydzie i fragmenty starego portalu w fasadzie – rzeźbiony fryz prezentujący święte Pudencjanę i Praksedę w szatach cesarskich i ich ojca Pudensa w stroju senatora rzymskiego.

Pochodzące z IV wieku mozaiki w absydzie zaliczane są do najstarszych, choć nie zachowały w całości swojej pierwotnej wielkości. Coś tu brakuje, jak popatrzy się na ucięte na wysokości biustu postacie ? to wynik zbudowania w XVI w. ołtarza, kosztem mozaiki. Mozaika nosi cechy właściwe dla okresu, w którym powstała. Dosłowność w przedstawieniu postaci, rysów twarzy, wypływająca z klasycznych rzymskich portretów i „malarskość”  sceny rodzajowej. Mozaika przedstawia siedzącego w centrum Chrystusa, który prawą dłonią błogosławi, a w lewej trzyma otwartą księgę. Po raz pierwszy ukazany jest tu nie jako młodzieniec w todze rzymskiej, wizerunek charakterystyczny dla sztuki katakumbowej, lecz z brodą, w pełni majestatu. W półkolu siedzą Apostołowie – Piotr po lewej, Paweł po prawej stronie. Na ich głowy wkładają wieńce chwały św. Pudencjana i św. Prakseda.

Szereg innych postaci, biorących udział – zdawałoby się w tej ceremonii – rozmawia, gestykuluje, wyraża uczucia. Realizm cechuje przedstawienie Jerozolimy ze świątynią Świętego Grobu i wzgórzem Golgoty, z którego wyrasta bogato inkrustowany krzyż (i jest to pierwsze publiczne ukazanie krzyża). Ogromne skrzydlate zwierzęta apokaliptyczne, symbole ewangelistów ? lew. św. Marka i wół św. Łukasza ? wyłaniają się z rozciągającego się w tle błękitu nieba z chmurami w kształcie płomieni.

Siostrzany kościół św. Praksedy (Sant Prassede) powstał również w IV w. na terenie posiadłości senatora Pudensa. Obecny kościół jest wynikiem gruntownej przebudowy z 822 r., z okazji złożenia w nim odnalezionych w katakumbach Priscilii szczątków Praksedy. Ze starej świątyni pozostało tylko 16 antycznych kolumn i kilka tablic inskrypcyjnych. A mozaiki w absydzie, na ścianie Łuku nad ołtarzem i łuku triumfalnym ze scenami z Apokalipsy to IX w.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 19 października 2013; Aktualizacja 27 listopada 2019;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij