Rzym
Święte siostry na Eskwilinie
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Eskwilin, jedno z siedmiu wzgórz Rzymu, noszące na wzniesieniu Bazylikę Matki Boskiej Większej (Santa Maria Maggiore). To tutaj znajdują się najstarsze, pochodzące z IV wieku kościoły. Niezwykle cenne, mimo wprowadzanych – zgodnie z duchem czasu – zmian architektonicznych i stylistycznych.
Kościół św. Pudencjany (Santa Pudenziana) uważany jest za jeden z najstarszych kościołów w Rzymie. Powstał na terenie włości rzymskiego senatora Pudensa, żyjącego w I wieku n.e., który udzielał schronienia chrześcijanom, a także – jak przekazuje tradycja – gościł św. Piotra. W jego zabudowaniach już w 154 r. powstało pierwsze oratorium, wchłonięte przez kościół zbudowany w końcu IV w. Ze starego kościoła, przebudowanego w XVI wieku, pozostała mozaika w absydzie i fragmenty starego portalu w fasadzie – rzeźbiony fryz prezentujący święte Pudencjanę i Praksedę w szatach cesarskich i ich ojca Pudensa w stroju senatora rzymskiego.
Pochodzące z IV wieku mozaiki w absydzie zaliczane są do najstarszych, choć nie zachowały w całości swojej pierwotnej wielkości. Coś tu brakuje, jak popatrzy się na ucięte na wysokości biustu postacie ? to wynik zbudowania w XVI w. ołtarza, kosztem mozaiki. Mozaika nosi cechy właściwe dla okresu, w którym powstała. Dosłowność w przedstawieniu postaci, rysów twarzy, wypływająca z klasycznych rzymskich portretów i „malarskość” sceny rodzajowej. Mozaika przedstawia siedzącego w centrum Chrystusa, który prawą dłonią błogosławi, a w lewej trzyma otwartą księgę. Po raz pierwszy ukazany jest tu nie jako młodzieniec w todze rzymskiej, wizerunek charakterystyczny dla sztuki katakumbowej, lecz z brodą, w pełni majestatu. W półkolu siedzą Apostołowie – Piotr po lewej, Paweł po prawej stronie. Na ich głowy wkładają wieńce chwały św. Pudencjana i św. Prakseda.
Szereg innych postaci, biorących udział – zdawałoby się w tej ceremonii – rozmawia, gestykuluje, wyraża uczucia. Realizm cechuje przedstawienie Jerozolimy ze świątynią Świętego Grobu i wzgórzem Golgoty, z którego wyrasta bogato inkrustowany krzyż (i jest to pierwsze publiczne ukazanie krzyża). Ogromne skrzydlate zwierzęta apokaliptyczne, symbole ewangelistów ? lew. św. Marka i wół św. Łukasza ? wyłaniają się z rozciągającego się w tle błękitu nieba z chmurami w kształcie płomieni.
Siostrzany kościół św. Praksedy (Sant Prassede) powstał również w IV w. na terenie posiadłości senatora Pudensa. Obecny kościół jest wynikiem gruntownej przebudowy z 822 r., z okazji złożenia w nim odnalezionych w katakumbach Priscilii szczątków Praksedy. Ze starej świątyni pozostało tylko 16 antycznych kolumn i kilka tablic inskrypcyjnych. A mozaiki w absydzie, na ścianie Łuku nad ołtarzem i łuku triumfalnym ze scenami z Apokalipsy to IX w.
Dodaj komentarz