Szkodra
Tu socrealizm wygrał z przeszłością

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Nad miastem, na samotnej górze oddalonej od niego o około trzy kilometry, wznosi się (piszę o nim osobno) Zamek Rozafa.
U jego podnóża, między rzekami Drin i Buna oraz w pobliżu południowego krańca Jeziora Szkoderskiego, 40 km na północ od adriatyckiego portu Shëngjini nad Zatoką Drińską, leży miasto Szkodra (Shkodër). Największe, zbliżające się do 100 tys. mieszkańców, w północno-zachodniej Albanii. Ważny ośrodek przemysłowy i kulturalny oraz centrum rrethi – okręgu.
Początek dało mu starożytne, założone w IV w p.n.e. przez Ilirów – protoplastów Albańczyków, miasto Scodra. W 168 r. p.n.e. zajęli je Rzymianie, zaś w wiekach VI-VII zasiedlone zostało, wraz z okolicami, przez Słowian. Z innych ważniejszych faktów historycznych warto wspomnieć, że od lat 40. XI wieku było ono stolicą serbskiego królestwa Zeta. Później, krótko, w XIV w, stało się centrum albańskiego księstwa rodu Balshów. I na tym, aż do 1920 roku, skończyły się jego związki z Albanią.
W 1395 roku zdobyli bowiem miasto Wenecjanie i władali Szkodrą do 1479 roku – do podboju przez Imperium Osmańskie. Z czasem, zwłaszcza od XVII w, miasto rozwinęło się w ważny ośrodek handlu i rzemiosła oraz centrum administracyjne tej części państwa tureckiego. Mieszkali w nim głównie Albańczycy, m.in. wydając w 1879 roku pierwszą gazetę w swoim języku. Ale nie brakowało również Czarnogórców i Serbów, którzy podczas I wojny bałkańskiej (1912-13) zdobyli Szkodrę zmuszając do kapitulacji turecki garnizon.
Królestwo Montenegro (Czarnogóry) chciało ją włączyć do swojego państwa, ale mające wówczas najwięcej do powiedzenia w tym regionie mocarstwa zachodnie nie dopuściły do tego. Nie wdając się w szczegóły wydarzeń w latach I wojny światowej i okresu tuż po niej, wystarczy stwierdzić, że do Albanii miasto to należy od 1920 roku. Dzieląc wraz z całym krajem jego los pod władztwem króla Zogu I, okupacji włoskiej z lat 1939-44 oraz rządów komunistycznych. Rządy te modernizowały Szkodrę wyburzając starą zabudowę i wytyczając szerokie ulice i place, wznosząc nowe domy i gmachy według własnego „socrealistycznego” gustu oraz zmieniając przeznaczenie budynków sakralnych. Poważne zniszczenia, zwłaszcza w zabytkowej części miasta, spowodowało silne trzęsienie ziemi w roku 1979. Dlatego zabytków zachowało się niewiele.
W ostatnich latach, po upadku roku reżymu Envera Hodży, powstało jednak sporo nowych budowli, zarówno administracyjnych, biznesowych i mieszkalnych, jak i sakralnych, m.in. dwa meczety. Szkodra realizuje bowiem strategiczny plan rozwoju miasta na lata 2005-15. Odnowiono zachowane fragmenty starej części miasta z jedno, rzadziej dwupiętrowymi zabytkowymi domami, zamieniając ulicę, przy której one stoją, w deptak wyłącznie dla pieszych. Zachowało się także trochę starych, tradycyjnych bałkańskich domów za wysokimi murami i dużymi bramami.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- o zamku Rozafa w naszym portalu
Dodaj komentarz