Nad jeziorem Żarnowieckim, poniżej wzgórza, na którym znajduje się górny zbiornik elektrowni szczytowo-pompowej, zobaczymy niewielki skansen ? Zagrodę Gburską we wsi Nadole.

Poniżej zagrody jest zejście nad jezioro, do niewielkiej przystani. Z pomostu widać na drugim brzegu ruiny niedoszłej elektrowni jądrowej w Żarnowcu. To właśnie plany budowy elektrowni stały się inspiracją do stworzenia skansenu, który ochroniłby zabytkowe zabudowania tej części Kaszub. Elektrownia nie powstała, mini-skansen tak. Otwarto go w 1987 roku.

Jego zalążkiem była pozostawiona in situ  dziewiętnastowieczna kaszubska zagroda wykupiona od rodziny Rutzów, gburów, czyli zamożnych chłopów, gospodarzy, składająca się ze stodoły i chaty (checzy gburskiej). Dom zbudowano około 1846 roku dla rodziny wielopokoleniowej. Ma konstrukcję szkieletową (ryglową) wypełnioną gliną z sieczką; ściany pobielone. Dach naczółkowy, poszyty trzciną. Wewnątrz   sprzęty domowe i gospodarskie z końca XIX i początku XX wieku. Stodoła pochodzi także  z początku XX wieku. Ma taką samą, tradycyjną tu konstrukcję, jej ściany mają naturalny kolor gliny. Wewnątrz stała ekspozycja poświęcona pszczelarstwu. Stojąca w pobliżu XIX-wieczna obora została przeniesiona z Kartoszyna.

W skansenie stoi jeszcze jeden dom, który należał on do rodziny rybackiej z Nadola. Chata jest kryta trzciną, ma także konstrukcję ryglową. Wnętrze urządzono meblami i sprzętami pochodzącymi z lat 50. i 60. XX wieku. Obok budynek sieciarni i stara, zabytkowa łódź rybacka. W końcu wieś leży nad jeziorem. Warto też zwrócić uwagę na rekonstrukcję murowanej remizy strażackiej, która stanęła tu w 2007 roku, w setną rocznicę istnienia straży pożarnej w Nadolu.

Warto wiedzieć

* Skansen jest niewielki, ale ciekawy. Odwiedzić go warto jednak przed południem: w sezonie czynny jest co prawda do godz. 17-18, poza sezonem tylko do 14-15.
* We wsi, poza skansenem, jest jeszcze kilka starych chałup.
* Brzegiem jeziora Żarnowieckiego przebiegała w latach 1920-39 granica polsko-niemiecka. Całe jezioro, należało do Polski, ale po jego zachodniej stronie była tylko jedna kaszubska wieś, której mieszkańcy zadeklarowali przynależność do Rzeczpospolitej. Łączność z krajem utrzymywali jedynie drogą wodną, albo dwukrotnie przekraczając posterunki graniczne.
* W przystani, rozbudowywanej właśnie za unijne pieniądze cumuje stateczek Nadolanin. W sezonie można się wybrać na wycieczkę po jeziorze Żarnowieckim.

Przeczytaj także...

Gniewino. Widoki z „Kaszubskiego Oka”

Autorka: Małgorzata Raczkowska

Panorama jest przepiękna. Widać stąd górny zbiornik elektrowni szczytowo-pompowej ponad jeziorem Żarnowieckim, i samo jezioro Żarnowieckie, na którego brzegu dostrzec można resztki niedoszłej elektrowni atomowej.

Jezioro Otmuchowskie. Zbiornik z najdłuższą ziemną zaporą

Autorka: Zuzanna Grabska

Jezioro Otmuchowskie jest zbiornikiem zaporowym, retencyjnym, na Nysie a Kłodzkiej, powyżej (w sensie biegu rzeki) miasta. Nurt przegradza najdłuższa w Polsce zapora ziemna, a jej długość wynosi 6,5 km.

Niedzica. Na zaporze i jeziorze Czorsztyńskim

Autor: Waldemar Rusek

Trasa zwiedzania zapory wiedzie wewnętrznym balkonem widokowym, przez halę maszyn, generatorów, aż do galerii kontrolno-pomiarowej. Zwiedzanie trwa 1-2 godziny.  Zależy ile pytań zadasz przewodnikowi. Polecam.

Poczytaj więcej o okolicy:

Polska. Kapliczki, przydrożne krzyże i figury

Chojnice. Na krańcach Pomorza

Chmielno. Kamienny Park nad jeziorem Kłodno

Wdzydze Kiszewskie. W Kaszubskim Parku Etnograficznym