Czerwińsk nad Wisłą
Zabytkowy zakątek na Mazowszu

W przeszłości Czerwińsk był bardzo ważnym ośrodkiem politycznym, kulturalnym i religijnym na Mazowszu. Stał się nim dzięki wybudowaniu – właśnie w Czerwińsku – największej i najwspanialszej świątyni romańskiej w Polsce.
fot: Fundacja Rozwoju Czerwińska
Czerwińsk nad Wisłą. Zabytkowy zakątek na Mazowszu
Sławę miejscowości przyniosła przeprawa przez Wisłę wojsk polskich i litewskich pod wodzą Witolda i Władysława Jagiełły w drodze pod Grunwald w 1410 roku. Było to możliwe dzięki zbudowanemu w tym celu pod Kozienicami i spławionemu Wisłą do Czerwińska mostowi pontonowemu.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Co warto zobaczyć w Czerwińsku

Zespół klasztorno-kościelny z XII wieku powstały dla kanoników regularnych sprowadzonych do Czerwińska z Francji, dzięki staraniom fundacji biskupa płockiego Aleksandra z Malonne, pochodzącego z Belgii.
Wnętrze Bazyliki z Cudownym Obrazem NMP; godne uwagi są romańskie freski (największe w Polsce) i rzeźbiony romański portal. Ołtarz główny został wykonany w Krakowie ok. 1630 roku. W ołtarzu znajduje się Cudowny Obraz Matki Boskiej Czerwińskiej, Pani Mazowsza. Obraz powstał w 1612 roku a namalowany został przez Łukasza z Łowicza.
Układ urbanistyczny Czerwińska: drewniana zabudowa małomiasteczkowa, szczególną uwagę przyciąga kamienica w rynku z elementami secesyjnymi.
Muzeum Parafialno-Misyjne powstałe w 1976 roku, dzięki pamiątkom zgromadzonym i przywożonym przez salezjańskich misjonarzy. Twórcą muzeum jest ks. Zbigniew Malinowski.
Wzgórze cmentarne, kościół św. Wojciecha, obecnie zabytkowa dzwonnica. Prawdopodobnie w  tym miejscu już w XI wieku stała świątynia, którą przypisuje się benedyktynom. Kolejny, murowany już kościół w stylu mazowieckiego gotyku pochodził z XVI wieku. Jednonawowy, posiadał osiem okien. Podłoga częściowo była drewniana, po części układana z cegły. Do świątyni prowadziło dwoje drzwi. Dach kryty dachówką, pośrodku wieża z sygnaturką. We wnętrzu znajdowało się 8 ołtarzy. Ołtarz główny murowany poświęcony był w 1544 roku. Obecnie nie istnieje.
* Kopiec Kościuszki ? sztuczne wzniesienie usypane około 1923 w celu upamiętnienia odzyskania niepodległości, na kopcu znajdował się krzyż, który został zniszczony przez uderzenie pioruna w 1950 roku.
Pozostałości po czerwińskiej synagodze, zniszczonej po II wojnie światowej, a następnie przeznaczonej na magazyn nawozów sztucznych. Po remoncie powstało tu kino ?Mewa?, które cieszyło się popularnością wśród mieszkańców Czerwińska. W latach 90. XX wieku budynek rozebrano staraniem władz samorządowych, pomimo dobrego stanu technicznego. Na jego miejscu miał powstać nowy dom kultury, to jednak nigdy nie nastąpiło. Po synagodze zachowały się fragmenty ściany wschodniej, które obecnie służą jako dobudówka do domu mieszkalnego.
Bulwar i przystań: do tego miejsca przypływały tratwy, barki, krypy, baty i statki parowe. Rzeka była żeglowna i statkiem można było popłynąć do Płocka lub Warszawy. 27 maja przypłynął na statku spacerowym prezydent Ignacy Mościcki . Co roku w Noc Świętojańską odbywa się tu impreza plenerowa tzw. Wianki.
Najstarszy dom w Czerwińsku; dokładna data budowy nie jest znana, ale pochodzi z połowy XIX wieku. Dom w stylu drewnianego budownictwa małomiasteczkowego na Mazowszu. Zbudowany z grubych bali sosnowych, o konstrukcji zrębowej.
Piękny malowniczy krajobraz doliny Wisły.

Warto wiedzieć

W Czerwińsku 20 lipca 1911 roku urodziła się Leokadia Halama ps. Loda Halama, gwiazda scen warszawskich i międzynarodowych, ale jej domu przy ulicy Świętokrzyskiej już nie ma.
Czerwińsk nad Wisłą leży w Kotlinie Warszawskiej, w powiecie płońskim, na prawym brzegu Wisły. Miejscowość jest siedzibą gminy.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 

Komentarze: 5

    teresapak3, 11 listopada 2011 @ 14:43

    Panie Mateuszu, bardzo ciekawy artykuł. Mam nadzieję, że wpłynie na zainteresowanie Czerwińskiem. Brawo! Teresa

    mateusz.o1234, 13 listopada 2011 @ 12:45

    Bardzo się cieszę, że artykuły doprowadziły do dyskusji o Czerwińsku. Polecam wam link do stowarzyszenia Tradytor, miałem przyjemność oprowadzać ich po Czerwińsku wraz z panią Marią. Na zdjęciach kaplica klasztorna z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej, obraz ten ma również bardzo ciekawą historię. http://www.tradytor.pl/node/165

    maurycy, 14 listopada 2011 @ 09:44

    Śledziłem tę czerwińską dyskusję. Wygląda na to, że sporo jest w tym miasteczku do zobaczenia, trzeba tylko trochę to ogarnąć. najbardziej zainteresowała mnie historia kopca z krzyżem i piorunem. niby nic dziwnego, a jednak intrygujące.

    elbora, 14 listopada 2011 @ 10:47

    Ja też coś dorzucę. Otóż w Czerwińsku spotkałam sie z niebywałym lokalnym patiotyzmem. Np. w miejscu gdzie stał dom Lody Halamy, jest spora tablica o tym informująca, choć nie ma najmniejszego śladu po zabudowaniach. Sfotografowałąm i ja ten trawniuk. Taka samo w miejscu po synagodze – synagogi nie ma, ale jest tablica. Od czego wyobrania? Doprawdy bardzo to cenne.

    teresapak3, 9 marca 2012 @ 23:16

    Panie Mateuszu, mam nadzieję, że odwiedza Pan Otarty Przewodnik i zechce dorzucić coś nowego o Czerwińsku.Czekam. Teresa

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!