Małopolska
Już 130 lat istnieje Kolej Transwersalna
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
130 lat temu 16 grudnia 1884 roku został uruchomiony ruch kolejowy na trasie Żywiec -Chabówka- Mszana Dolna-Kasina Wielka – Dobra -Limanowa-Nowy Sącz, będącej częścią Kolei Transwersalnej. W latach 1882-84 wybudowano w trudnym terenie górskim ponad 577 km linii kolejowej z całą infrastrukturą . Tylko pozazdrościć tempa inwestycji !!!
Cała Kolej Transwersalna liczyła 822 km i zaczynała się w Czadcy (obecnie Słowacja) a kończyła się w Husiatynie (obecnie Ukraina). Niestety ta piękna trasa w okresie transformacji zaczęła popadać w ruinę i na większości z niej zanikł kompletnie ruch kolejowy. Grupa pasjonatów skupiona w Lokomotywie Koalicji Kolei Galicyjskiej walczy od dwóch lat o ocalenie tej unikatowej trasy i przywrócenie na niej ruchu kolejowego. Jest więc dobra wiadomość co do przyszłości Kolei Transwersalnej albowiem budowa nowej linii Podłęże-Szczyrzyc oraz modernizacja trasy Chabówka-Nowy Sącz znalazły się na liście zatwierdzonego przez Unię Europejską kontraktu terytorialnego dla województwa małopolskiego. Inwestycje te, to wielka szansa dla zachowania i rozwoju Galicyjskiej Kolei Transwersalnej. A oto 10 ważnych rzeczy, które warto wiedzieć o tej kolei.
Po pierwsze: zachwyt
16 grudnia 1884 r. zaledwie po dwóch latach budowy uroczyście otwarto ok. 577 km nowej linii kolejowej położonej po północnej stronie Karpat. W ten sposób wraz z istniejącymi już wcześniej odcinkami powstała Galicyjska Kolei Transwersalna. Trudno w to uwierzyć, ale Galicyjska Kolej Transwersalna w swym przebiegu i niemal we wszystkich urządzeniach technicznych istnieje do dziś. Najlepiej zachowanym i najpiękniejszym odcinkiem GKT jest trasa Chabówka-Nowy Sącz. Znajdują się tu stare dworce z 1884 r., unikatowe zabytki techniki, zupełnie wyjątkowy skansen taboru kolejowego w Chabówce. Jest to przy tym jedyny górski odcinek tej trasy wiodący najpiękniejszymi zakątkami Beskidu Wyspowego. Ten odcinek miał zostać dwa lata temu wyłączony z eksploatacji, a faktycznie zlikwidowany. To było impulsem do powstania Lokomotywy ? Koalicji Kolei Galicyjskiej, która postanowiła ocalić ten fragment naszej historii. Chcemy, aby szlak Galicyjskiej Kolei Transwersalnej stał się największą atrakcją Małopolski, aby był lokomotywą rozwoju turystyki i gospodarki.
Po drugie: co stało się około roku 1884
Kilka dni po uruchomieniu Galicyjskiej Kolei Transwersalnej Henryk Sienkiewicz na łamach warszawskiego ?Słowa? opublikował pierwszy odcinek ?Potopu?. Trochę wcześniej Mikołaj II został carem Rosji, a Statua Wolności, rozebrana na kawałki rozpoczęła swą podróż z Francji do Stanów Zjednoczonych. Był to rok, w którym Karl Friedrich Benz kończył budować pierwszy samochód, a papież Leon XIII ostrzegł świat przed groźbą masonerii.
Po trzecie: Polacy rządzą cesarstwem
Galicja, choć zwała się królestwem, była prowincją jednego z największych mocarstw ówczesnego świata ? Austro-Węgier. Było to państwo niezwykłe. Monarchia konstytucyjna połączona unią personalną, z dwoma parlamentami, rządami i ministerstwami spraw zagranicznych, wojny i finansów. Do parlamentu Austrii wchodzili przedstawiciele kilkunastu krajów i różnych grup społecznych, w którym rządy powstawały m.in. w drodze zawierania koalicji przez ugrupowania niemieckojęzyczne. Polacy w parlamencie i rządzie reprezentowani byli licznie, a w którymś momencie niemal przejęli rządy. Byli to ludzie wybitni na skalę europejską, ale ich myślą była bezwzględna lojalność wobec cesarza i państwa oraz budowanie podstaw cywilizacyjnych polskich ziem. Uważali, że ten stan rzeczy to kontynuacja polskiej państwowości. I rzeczywiście: Działały polskie uniwersytety, urzędnikami byli Polacy, nikt nie zabraniał mówić po polsku.
Apel do władz PKP Polskie Linie Kolejowe SA!
Linia nr 104 Chabówka-Nowy Sącz musi istnieć i żyć!
PKP Polskie Linie Kolejowe SA po raz drugi w ostatnich latach zapowiedziały zamknięcie linii kolejowej nr 104 z Chabówki do Nowego Sącza. Tym razem powodem do zamknięcia ma być brak 2 mln zł na utrzymanie torowiska. Czy faktycznie tych pieniędzy nie można znaleźć w miliardowych budżetach spółek PKP i funduszach rządowych? Dlaczego każdą dyskusję o istnieniu linii kolejowych musimy zaczynać od społecznego szantażu i decyzji o zamknięciu połączenia? Czy nie jest to symboliczne, że dzieje się to w 130. rocznicę powstania Galicyjskiej Kolei Transwersalnej.
Dlaczego Linia nr 104 Chabówka ? Nowy Sącz musi istnieć i żyć ?!
1/ Dlatego, że jest jedynym tak dobrze zachowanym odcinkiem powstałej w 1885 roku Galicyjskiej Kolei Transwersalnej.
2/ Dlatego, że jest żywą historią zapisaną w przebiegu torowisk, stacji kolejowych, obiektów inżynieryjnych.
3/ Dlatego, że na decyzji o jej budowie widnieje podpis Juliana Dunajewskiego, syna urzędnika Starostwa w Nowym Sączu, Rektora UJ, Prezydenta Krakowa i Ministra Skarbu Austrii, jednego z najwybitniejszych ekonomistów swoich czasów.
4/ Dlatego, że jest to jeden z najbardziej perspektywicznych obszarów przemysłu czasu wolnego w Małopolsce i może stać się atrakcją na skalę europejską.
5/ Dlatego, że jest zapleczem dla najbogatszego polskiego skansenu kolejowego w Chabówce.
6/ Dlatego, że jest miejscem pełnym dynamiki, które może zmienić sytuację gospodarczą terenów o jednej z największych w Polsce skali bezrobocia.
7/ Dlatego, że wciąż jest potencjalnym szlakiem komunikacji pasażerskiej i kolejowej, szlakiem o znaczeniu państwowym i awaryjną trasą w stosunku do linii Nowy-Sącz – Tarnów.
Mamy nadzieję, że rozumieją to sami kolejarze, bo jeżeli nie, znaczy to, że słowo „służba” nie dotyczy już ich zawodu. I mamy nadzieję, że są oni tak samo zaniepokojeni perspektywą zamknięcia trasy.
Dlatego apelujemy do władz PKP PLK SA o natychmiastowe zabezpieczenie pieniędzy na utrzymanie tego szlaku i stworzenie specjalistycznego zespołu mogącego dokonać zarówno analizy stanu linii nr 104, jak i wskazania niezbędnych prac do zapewnienia jej przejezdności.
To nie jest apel o utrzymanie jednej linii kolejowej. To jest apel o sens, logikę i działania na rzecz wspólnego dobra!
Lokomotywa Koalicja Kolei Galicyjskiej
Forum Gmin Beskidu Wyspowego
dnia 23 września 2015 roku.