Ateny
Złote mozaiki w klasztorze Dafni

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Z klasztoru Dafni, dedykowanego Zaśnięciu NMP, zachowało się do dzisiaj kilka obiektów: cele mnichów, kuchnia, jadalnia, łaźnia, podziemna cysterna na deszczówkę, otaczające mury i oczywiście serce, od którego wszystko się zaczęło ? katolikon.
Przepiękna bizantyńska świątynia z bezcennymi mozaikami we wnętrzu jest głównym celem peregrynacji i znawców, i miłośników piękna. Cały kompleks tchnie ciepłym, ujmującym spokojem.
Kunszt dawnych budowniczych
Pierwsze spojrzenie na kościół z obszernego podwórca uzmysławia, jak wiele staranności wykazali budowniczowie, stawiając ściany z dokładnie ciosanych w prostokąt bloków kamienia, oprawionych cegłą. Budzą podziw finezyjnie, półkoliście oprawione cienką cegłą okna z małymi okrągłymi otworami, przez które do wnętrza docierają promienie słoneczne. Daje to niezwykły efekt, tworzy nastrój, takim światłem osiągany jest ?złoty mrok? kościołów bizantyjskich. Prosta i surowa, pozbawiona detali rzeźbiarskich fasada jest wyjątkowo elegancka.
Budowla oparta jest na planie kwadratu z dwiema nawami bocznymi i centralną. Kopuła na trompach (wysklepkach) opiera się na ośmiu podporach. Obejście podzielone jest na małe pomieszczenia, wyodrębniony jest chór z półkolistymi niszami. Chodzi się między filarami i wraca do centrum pod kopułę.
Symbol chrześcijańskiego wszechświata
W bizantyńskiej teologii kościół symbolizuje chrześcijański wszechświat: kopuła Sklepienie Niebieskie, nawa Kosmos, podłoga ? Ziemię. Ujednolicony program ikonograficzny jest odzwierciedleniem niebiańskiej hierarchii. Usytuowanie osób świętych jest tej hierarchii podporządkowane. Stąd, najważniejsze postacie jak Chrystus czy prorocy ? umieszczeni są w kopule (lub w absydzie). Tę ważność wzmacnia niejako większe oświetlenie. Im wyżej tym jaśniej. Okienka u podstawy kopuły oświetlają jej wnętrze.
Widać na tym przykładzie, jak w kościele bizantyńskim współgrają ze sobą struktura architektoniczna z ikonograficzną. Zasada ważności przyjęta jest również w odniesieniu do treści przedstawionych epizodów. Ich usytuowanie nie jest w związku z tym chronologiczne, jak w opowieści od obrazu do obrazu. Sceny znajdują się na ścianach, w niszach, na łukach, kolumnach.
Pod okiem Pantokratora
Dominującą, centralną postacią w kościele Dafni jest, umieszczony w kopule, Chrystus Pantokrator (Wszechmogący), patrzący z wysokości niebios na ziemię. Patrzy groźnie, z surową twarzą ? jest władczy, jest Sędzią. Ubrany w purpurową szatę i niebieski płaszcz, jest Królem Królów. W lewej ręce trzyma zamkniętą i opieczętowaną księgę. Jego popiersie otacza siedmiobarwny okrąg tęczy. W bębnie kopuły Chrystusa otacza szesnaście postaci proroków, ustawionych frontalnie (warto zwrócić uwagę na ten fakt nieprzypadkowy, że wszystkie postacie przedstawione są frontalnie ? patrzą na wiernych). Ubrani w starożytne szaty prorocy trzymają pergaminy z tekstem głoszącym chwałę Chrystusa.
Dodaj komentarz