Ateny
Złote mozaiki w klasztorze Dafni

Widać na tym przykładzie, jak w kościele bizantyńskim współgrają ze sobą struktura architektoniczna z ikonograficzną. Zasada ważności przyjęta jest również w odniesieniu do treści przedstawionych epizodów.
fot: Halina Puławska
Ateny. Złote mozaiki w klasztorze Dafni
Dafnejski Chrystus Pantokrator, którego powstanie datuje się na lata 1090-1100, uznawany jest za jedno z najdoskonalszych dzieł sztuki bizantyńskiej.
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Z klasztoru Dafni, dedykowanego Zaśnięciu NMP, zachowało się do dzisiaj kilka obiektów: cele mnichów, kuchnia, jadalnia, łaźnia, podziemna cysterna na deszczówkę, otaczające mury i oczywiście serce, od którego wszystko się zaczęło ? katolikon.

Przepiękna bizantyńska świątynia z bezcennymi mozaikami we wnętrzu jest głównym celem peregrynacji i znawców, i miłośników piękna. Cały kompleks tchnie ciepłym, ujmującym spokojem.

Kunszt dawnych budowniczych

Pierwsze spojrzenie na kościół z obszernego podwórca uzmysławia, jak wiele staranności wykazali budowniczowie, stawiając ściany z dokładnie ciosanych w prostokąt bloków kamienia, oprawionych cegłą. Budzą podziw finezyjnie, półkoliście oprawione cienką cegłą okna z małymi okrągłymi otworami, przez które do wnętrza docierają promienie słoneczne. Daje to niezwykły efekt, tworzy nastrój, takim światłem osiągany jest ?złoty mrok? kościołów bizantyjskich. Prosta i surowa, pozbawiona detali rzeźbiarskich fasada jest wyjątkowo elegancka.

Budowla oparta jest na planie kwadratu z dwiema nawami bocznymi i centralną. Kopuła na trompach (wysklepkach) opiera się na ośmiu podporach. Obejście podzielone jest na małe pomieszczenia, wyodrębniony jest chór z półkolistymi niszami. Chodzi się między filarami i wraca do centrum pod kopułę.

Symbol chrześcijańskiego wszechświata

W bizantyńskiej teologii kościół symbolizuje chrześcijański wszechświat: kopuła Sklepienie Niebieskie, nawa Kosmos, podłoga ? Ziemię. Ujednolicony program ikonograficzny jest odzwierciedleniem niebiańskiej hierarchii. Usytuowanie osób świętych jest tej hierarchii podporządkowane. Stąd, najważniejsze postacie jak Chrystus czy prorocy ? umieszczeni są w kopule (lub w absydzie). Tę ważność wzmacnia niejako większe oświetlenie. Im wyżej tym jaśniej. Okienka u podstawy kopuły oświetlają jej wnętrze.

Widać na tym przykładzie, jak w kościele bizantyńskim współgrają ze sobą struktura architektoniczna z ikonograficzną. Zasada ważności przyjęta jest również w odniesieniu do treści przedstawionych epizodów. Ich usytuowanie nie jest w związku z tym chronologiczne, jak w opowieści od obrazu do obrazu. Sceny znajdują się na ścianach, w niszach, na łukach, kolumnach.

Pod okiem Pantokratora

Dominującą, centralną postacią w kościele Dafni jest, umieszczony w kopule, Chrystus Pantokrator (Wszechmogący), patrzący z wysokości niebios na ziemię. Patrzy groźnie, z surową twarzą ? jest władczy, jest Sędzią. Ubrany w purpurową szatę i niebieski płaszcz, jest Królem Królów. W lewej ręce trzyma zamkniętą i opieczętowaną księgę. Jego popiersie otacza siedmiobarwny okrąg tęczy. W bębnie kopuły Chrystusa otacza szesnaście postaci proroków, ustawionych frontalnie (warto zwrócić uwagę na ten fakt nieprzypadkowy, że wszystkie postacie przedstawione są frontalnie ? patrzą na wiernych). Ubrani w starożytne szaty prorocy trzymają pergaminy z tekstem głoszącym chwałę Chrystusa.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij