Podróżując po kraju dostrzegamy wiele nowoczesnych kościołów. Ale czy widział kto nowoczesną cerkiew?

Kojarzę jedną. To Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy w miasteczku Biały Bór, położonym na nad rzeką Białą, między jeziorami Łobez i Bielsko, na Pojezierzu Drawskim.

Miasteczko ma starą, sięgająca 1382 roku, ale niewiele zabytków, bo w czasie II wojny światowej zostało poważnie zniszczone. Mieszkańcy wysiedleni. Parafia greckokatolicka istnieje od 1957 r. i liczy obecnie ok. 500 osób (na około 2200 obywateli). Wierni są w większości Ukraińcami, potomkami osób przesiedlonych tu w 1947 r. w ramach Akcji ?Wisła?.

Cerkiew wybudowano w latach 1992-97. Wcześniej wierni korzystali z kaplicy cmentarnej. Świątynię zaprojektował Jerzy Nowosielski (1923-2011) ? malarz, rysownik, scenograf, filozof i teolog prawosławny, jeden z wybitniejszych współczesnych twórców ikon.  Współpracował w tym dziele z  z architektem Bogdanem Kotarbą.

Kształt świątyni odwołuje się do surowej architektury bazylik wczesnochrześcijańskich. Prosta fasada z trzema drzwiami i wizerunkiem Chrystusa (Veraikon) przypomina ikonostas. I jako taki bywa wykorzystywana w dni wielkich świąt, gdy wszyscy wierni nie mieszczą się w środku. Wewnątrz zaś ikonostasu nie ma ? zastępują go zaledwie trzy ikony przedstawiające Ukrzyżowanie oraz wizerunki Chrystusa i Marii. Nawa przykryta jest kopułą z wizerunkiem Pantokratora, pod nim ? miejsce przyjmowania sakramentów, palenia świec. Nastrój tworzą intensywne i kontrastowe kolory ścian.

Warto wiedzieć

*  W 2006 r., w czasie wystawy ?Ikony polskiej architektury? w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej budowlę tę zaliczona do 20 najważniejszych budynków III RP.
* Obok cerkwi powstało centrum informacyjno-konferencyjne z bazą noclegową.

Przeczytaj także...

Leszno. Cerkiew we wsi zwanej kiedyś Poździacz

Autorka: Małgorzata Raczkowska

W 1977 roku brzmiące z ukraińska nazwy miejscowości, zastąpiono polskimi. Na fali pierwszej Solidarności przywrócono większość z nich. A kilka miesięcy później, na wniosek mieszkańców, Poździacz znów stał się Lesznem.

Beskid Niski. Ladomirová i cerkwie z listy UNESCO

Autorka: Barbara Górecka

Wszystkie cerkwie posiadają ikonostasy i pełne wyposażenie cerkiewne. Obecnie służą grekokatolikom. W tym rejonie przeważają drewniane cerkwie łemkowskie typu południowego.

Biały Bór. Cerkiew Jerzego Nowosielskiego

Autorka: Halina Puławska

Cerkiew w Białym Borze ma wszystko, co jest najistotniejsze, co jest istotą takiej świątyni. Nawiązanie do rozwiązań tradycyjnych – bizantyjskich czy starożytnych – zostało wyrażone, wyakcentowane współczesnymi środkami wyrazu.

Poczytaj więcej o okolicy:

Borne Sulinowo. Jak to na wojence ładnie...

Dobra Nowogardzka. W małomiasteczkowej, ciepłej atmosferze

Czaplinek. Gród stary i gród nowy

Borne Sulinowo. Niemcy, Rosjanie, Polacy...