Najpierw trochę zamieszania. Mam dwie mapy, mniej więcej współczesne. Na jednej napisano Poździacz, na drugiej Leszno. W tym samym miejscu. O co chodzi?Wisła

Otóż w 1977 roku władze PRL  przeprowadziły szeroko zakrojoną akcję zmiany nazw 120 miejscowości w południowo-wschodnich województwach. Te brzmiące z ukraińska, zastąpiono polskimi.  Zmiana dotknęła także i Poździacz (ukr. ??????) w ówczesnym województwie przemyskim. Wieś nazwano Lesznem.

Trudne powroty

Generalnie zmiany budziły wiele protestów: oburzali się mieszkańcy, intelektualiści, przewodnicy? W 1981 roku, na fali pierwszej Solidarności przywrócono 119 nazw. Do pierwotnej nie wrócił tylko przysiółek Spokojna w gminie Nisko. Trudno się dziwić: wcześniej była tu Mordownia. A kilka miesięcy później, na wniosek mieszkańców, Poździacz znów stał się Lesznem. Od tego czasu minęło już jednak 35 lat i trudno zrozumieć, dlaczego na współczesnej mapie pojawia się nieaktualna już nazwa.

Dawniejsze dzieje

Wieś i parafia wzmiankowane są od XVI w. Przed II wojną Poździacz zamieszkiwali głównie Ukraińcy. W 1939 r. mieszkało tu 920 osób, w tym 890 narodowości ukraińskiej (greckich katolików), 10 rzymskich katolików posługujących się językiem ukraińskim i 20 Żydów. Wieś wysiedlono w ramach akcji Wisła wiosną 1947 r. 677 osób wywieziono na Ziemie Odzyskane. Nieliczni wrócili po 1956 r. Teraz są w mniejszości. Korzystają z położonej na północnym skraju wsi niewielkiej drewnianej kaplicy greckokatolickiej p.w. św. Trójcy.

Cerkiew ulepszona, niestety

Najciekawszą budowlą we wsi jest cerkiew św. Wasyla Wielkiego. Drewniana świątynia została zbudowana w 1777 r. i była greckokatolicką cerkwią parafialną. Od 1957 użytkowana jest jako kościół rzymskokatolicki i nosi wezwanie NMP Niepokalanie Poczętej. Ma ładną bryłę, nawa przykryta jest sporą cebulastą kopułą, przedsionek i prezbiterium mają dachy kalenicowe. Całość otoczona przez podcienia, coś jakby soboty. Niestety, w latach 70. i 80. ubiegłego wieku przeprowadzono remonty, które zmieniły oblicze cerkwi. Usunięto gontowe dachy i pokryto świątynię blachą miedzianą, poszerzono wejście likwidując stare nadproże z datą budowy cerkwi, a przede wszystkim pokryto wnętrze lakierowaną boazerią, która zasłoniła dawne polichromie. Ikonostas już wcześniej został przeniesiony do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku i zdobi teraz wnętrze cerkwi z Grąziowej.

Warto wiedzieć

Cerkiew na co dzień jest zamknięta, nie ma też zachęty do zwiedzania wnętrza. I ? zapewne ? nie ma po co. We wsi jest kilka starych domów.

Przeczytaj także...

Arłamów. Dawny ośrodek rządowy

Autorka: Barbara Górecka

Ogrodzono 120 kilometrów kwadratowych terenu. W wysokie ogrodzenia wmontowano przejścia dla zwierząt, ale tak skonstruowane, by mogły one przejść tylko w jedną stronę. Wewnątrz znalazł się też rezerwat Turnica.

Gliczarów. Wyciągiem od wsi do wsi

Autor: Stanisław Błachnio

Wyciąg narciarski w Gliczarowie wyróżnia się tym, że łączy dwie miejscowości: Gliczarów Dolny (tu zgodnie z nazwą znajduje się dolna stacja orczyka) i Gliczarów Górny (tu jest górna stacja). Obie łączy droga, a stok jest niejako wewnątrz wsi.

Beskid Niski. Ladomirová i cerkwie z listy UNESCO

Autorka: Barbara Górecka

Wszystkie cerkwie posiadają ikonostasy i pełne wyposażenie cerkiewne. Obecnie służą grekokatolikom. W tym rejonie przeważają drewniane cerkwie łemkowskie typu południowego.

Poczytaj więcej o okolicy:

Jarosław. Cerkiew Przemienienia Pańskiego

Ulucz. Samotna cerkiewka na leśnej polanie

Liskowate. Niszczejąca cerkiewka na szlaku

Kalwaria Pacławska. Losy cudownego obrazu Matki Słuchającej