Radruż
Cerkiew we wsi podzielonej granicą
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Tuż przy ukraińskiej granicy, niedaleko Horyńca Zdroju, w powiecie lubaczowskim, nad rzeczką Radrużką, stoi przepiękna malownicza drewniana cerkiewka.
Obok niej wznosi się wolnostojąca przysadzista dzwonnica z izbicą. Całość otoczona jest kamiennym murkiem z bramkami i kostnicą w jego obwodzie. Murek nadaje świątyni charakter obronny i otacza przycerkiewny cmentarz z nagrobkami z XVII -XX w . Obok znajdują się jeszcze dwa cmentarze. Na bliższym, położonym na wzgórku-grodzisku stoją białe, wykute z wapiennego kamienia nagrobne krzyże. Jest ich 420 i wszystkie pochodzą z XIX i pierwszej połowy XX w. Powstały w słynnych w okolicy warsztatach kamieniarskich, działających przed wysiedleniami w niedalekim Starym Bruśnie. Drugi cmentarz znajduje się w pewnym oddaleniu i znajdują się na nim bardziej różnorodne, także współczesne nagrobki. Całość składa się na jeden z piękniejszych dawnych zespołów cerkiewnych na terenie współczesnej Polski.
Na liście UNESCO
Cerkiew nosi wezwanie św. Paraskewy i należała swego czasu do kościoła greckokatolickiego. Fundatorem cerkwi był prawdopodobnie poseł na sejm dawnej Rzeczypospolitej i starosta lubaczowski Jan Płaza. Wzniesiono ją w 1583 r. i jest najstarszą drewnianą świątynią obrządku prawosławnego w Polsce. Nie jest jednak świątynia czynną. Od czasu gdy w 1945 r. wysiedlono do Związku Radzieckiego zamieszkujących Radruż Ukraińców, nie odprawia się w niej nabożeństw. Od 2010 r. to filia Muzeum Kresów w Lubaczowie. W 2013 r. zabytkowy zespół został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, jako jeden z 16 obiektów zebranych pod wspólnym hasłem ?drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat?. Rok później wpisano go również na listę World Monuments Fund (WMF), jako dziewiąty z polskich zabytków.
Cerkiew uratowana
Centralne miejsce we wnętrzu zajmuje ikonostas, budowany od połowy XVII do połowy XVIII w. To jeden z nielicznych, jakie zachowały się w okolicy. Przez lata cerkiew stała opuszczona i niszczała. Pierwszy remont zabezpieczający przeprowadzono w latach 60. XX w. Wtedy to ikonostas i znaczną część wyposażenia zdeponowano w Składnicy Zabytków Ruchomych w Łańcucie (dziś to Dział Sztuki Cerkiewnej przy Muzeum Zamku w Łańcucie). Leżał tam w magazynie przez lata, aż w 2011 r. został przekazany do lubaczowskiego muzeum, które rok wcześniej przejęło pod opiekę cerkiew w Radrużu. Od tej pory nieustająco prowadzone są prace konserwatorskie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz