Haczów
Drewniany gotyk na liście UNESCO
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Drewniany kościół gotycki w Haczowie nad Wisłokiem, wpisany w 2003 roku, wraz z ośmioma innymi stojącymi w Polsce południowo-wschodniej na Listę Dziedzictwa UNESCO, jest prawdopodobnie największą tego rodzaju budowlą w świecie, ale i jedną z najstarszych zachowanych w naszym kraju.
Jakoś tak się złożyło, że bardzo długo czekałem na zobaczenie go w oryginale. Bo wcześniej znałem go najpierw z karty pocztowej wydanej z okazji 20-lecia Polski niepodległej w 1938 roku, którą otrzymali rodzice. Bo już od dzieciństwa interesowałem się filatelistyką i ilustracjami znaczków oraz kart pocztowych, poznając w ten sposób kraj i świat, oraz nabierając apetytu na podróże.
Przywilej Kazimierza Wielkiego
Wieś Haczów, współcześnie ponad trzytysięczna i rozciągająca się na 7 kilometrów, położona nad Wisłokiem w powiecie brzozowskim, ma długą, udokumentowaną historię. W roku 1352 król Kazimierz Wielki wydał kolonii Haczow przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim. Potwierdził go w latach 1581 i 1583 Stefan Batory, ale wcześniej, bo w roku 1388, Władysław Jagiełło utworzył tu parafię rzymskokatolicką. Była to, jak na owe czasy, miejscowość duża, o czym świadczyła liczba pochówków przy kościele w XIV i XV w. odkrytych współcześnie przez archeologów.
Ponad 6 wieków historii
Wieś, a także znajdujące się w niej sołectwo, wielokrotnie zmieniała właścicieli. Wiadomo, że pierwszym z nich był, w latach 1402-26, krośnieński cechmistrz Mathias Schindeler. W niemal sto lat później sołectwo to przejął ochmistrz dworu królowej Jadwigi Mikołaj Piotrowski. A po nim, od 1533 r. skarbnik i chorąży dworu królewskiego Zygmunta Starego, Marcin Wolski, który wykupił je od spadkobierców zmarłego poprzednika. W 1624 r. Haczów w znacznym stopniu zniszczony został przez najazd Tatarów, ale kościół ocalał. Wieś przeżyła też epidemie i pożary, w tym wielki w 1698 roku, ale nie zniszczyły one świątyni. Około roku 1900 Haczów miał 2689 mieszkańców, w większości wyznania rzymskokatolickiego, z niewielką jak na Galicję liczbą zaledwie około 50 Żydów. W latach przed I wojną światową, był w niej jedną najbogatszych gmin. Współcześnie wieś znana jest z pielęgnowania narodowych tradycji, obrzędów i zwyczajów oraz ciekawych strojów ludowych. Przyciągają one turystów, ale głównym dla nich magnesem jest oczywiście zabytkowy kościół.
Jak budowano kościół
Zgodnie z tradycją potwierdzaną przez badania, początki tej najstarszej świątyni we wsi związane są królową Jadwigą, pierwszą żoną Władysława Jagiełły. Była to budowla solidna, wzniesiona pod koniec XIV w. W 1624 r., zapewne jeszcze przed wspomnianym najazdem tatarskim, dostawiono do niej od frontu obronną wieżę z nadwieszoną izbicą.
Poczytaj więcej o okolicy:
Drewniane świątynie UNESCO
Na listę wpisano już osiem karpackich cerkwi, sześć małopolskich kościółków i dwa dolnośląskie Kościoły Pokoju...
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz