Sztynort
Były już pałac i marina nad wodą
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Sztynort to niewielka miejscowość, ale przede wszystkim port jachtowy i przystań na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich.
Położony nad zamkniętym prawie jeziorem Sztynorckim, na półwyspie wcinającym się między Mamry, Dragin i Łabap, reklamuje się jako największy port na Mazurach.
Pomnik dawnej świetności
Powyżej mariny, na wzgórzu, stoi potężny barokowy kompleks pałacowy, dziś bardzo zaniedbany, ze śladami prób rewitalizacji. Otoczony jest pozostałością dawnego parku, w którym ciągle jeszcze rośnie sporo starych drzew.
Przez 400 lat, do końca II wojny światowej Sztynort (wtedy Steinort) był siedzibą starego pruskiego rodu von Lehndorff. Obecny pałac, na bazie poprzednich budowli, wybudowała w drugiej połowie XVII w Maria Eleonora von Dönhoff, żona jednego z wybitniejszych przedstawiciela rodu – Ahasvera. Był on dyplomatą w służbie polskiego króla, Jana Kazimierza. W czasie ostatniej wojny w pałacu mieściła się siedziba ministerstwa spraw zagranicznych III Rzeszy i urzędował tu Joachim von Ribbentrop. Jednocześnie ostatni pruski właściciel pałacu – Henryk von Lehndorff – uczestniczył w spisku, którego celem był zamach na Adolfa Hitlera w Wilczym Szańcu w pobliskiej Gierłoży. Został stracony.
Trudne powojenne losy
Tuż po wojnie i aż do roku 1947 była tu kwatera wojsk sowieckich i punkt przeładunkowy zagrabionego mienia – w tym żywego inwentarza – przeznaczonego do wywiezienia na wschód. Potem przez lata gospodarowało tu PGR, a od początku lat 80. – Polski Związek Żeglarski. W końcówce ubiegłego wieku pałac trafił w ręce prywatne, ze względu jednak na gigantyczne koszty nie podjęto odbudowy. Obecnie budynek pałacu jest we władaniu Polsko-Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury. Dzięki funduszom niemieckim poczyniono prace zabezpieczające, położono nowy dach. Ostatnio – czytałam – trochę pieniędzy rzucił Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pałac w Sztynorcie otrzymał całe 150 tys. zł z na ratowanie drewnianych, polichromowanych desek sufitowych. To ponoć pierwsza od wielu lat polska dotacja na ten obiekt.
Port oraz przyległe tereny (ponad 50 ha) mają innego właściciela. W wyniku licytacji komorniczej od końca 2018 r. jest nim spółka King Cross Shopping Warsaw. Ma ponoć utrzymać marinę, a nawet być może ją rozbudować. W jednym z odnowionych budynków podworskich mieści się pensjonat, na brzegu stoi obszerna tawerna.
Warto wiedzieć
* Na półwyspie między jeziorami Sztynorckim i Łabap warto zobaczyć, także zdewastowane mauzoleum panów von Lehndorff, zbudowane w kształcie ośmiobocznej rotundy z gwiaździstym sklepieniem.
* Nazwa Sztynort pochodzi wprost od niemieckiej nazwy Steinort, co w wolnym przekładzie tłumaczy się Kamienny Róg. Być może odwołuje się ona do mielizny na jez. Dargin obecnie zwanej Kamieniami Sztynorckimi.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz