Blechnarka
Cerkiew w dolinie ukryta
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Blechnarka to mała wieś w Beskidzie Niskim, która łączy się z Wysową. Na jej południowym skraju droga prowadzi na Słowację. Na wzgórzach ponad wsią znajdują się dwa cmentarze z I wojny światowej a najcenniejszym zabytkiem w tej wsi jest cerkiew.
Zbudowano ją w 1801 roku w stylu ?józefińskim?. Ten styl był urzędowo obowiązującym w tym czasie na terenach należących do cesarstwa austro-węgierskiego w odniesieniu do budowli sakralnych. Początkowo cerkiew należała do parafii greckokatolickiej w Wysowej. Obecnie jest cerkwią prawosławną. Murowana cerkiew ukryta jest wśród pięknych starych drzew. Jest to jednonawowy budynek z trzema kopułami i dzwonnicą. Na kopułach umieszczone są charakterystyczne krzyże z półksiężycem na dole pionowej belki.
Przedsionek cerkwi ozdobiony jest tondem ze sceną przedstawiającą wygnanie Adama i Ewy z raju. Na suficie są freski z aniołkami. W nawie głównej na suficie chóru przedstawiony jest król Dawid grający na harfie. Piękny jest tutaj ikonostas z 1865 roku, ułożony ściśle według obowiązującego na Łemkowszczyźnie kanonu. W rzędzie ikon namiestnych od prawej strony znajdują się: święci Kosma i Damian ? patroni cerkwi, Jezus z kulą ziemską, Matka Boska z Dzieciątkiem ? (Hodogetria ? Wskazująca Drogę), św. Mikołaj ? szczególnie czczony święty na terenie całego Podkarpacia. Ciekawe są tu malowidła naścienne. Wykonano je techniką iluzjonistyczną ?sprawiają wrażenie rzeźb. Na ścianach bocznych nawy głównej znajdują się obrazy ?Sąd Ostateczny? i ? Wskrzeszenie Łazarza? a przy ławkach stoją chorągwie.
Naprzeciw wejścia do cerkwi znajduje się pomieszczenie pełniące rolę kostnicy. Przed świątynią stoi krzyż tysiąclecia, a na ścianie wisi tablica upamiętniająca wysiedlenia Łemków w czasie akcji ?Wisła?. Cerkiew w Blechnarce upodobały sobie nietoperze Podkowce. Jest to największaich kolonia na terenie Beskidu Niskiego. Przy drodze stoi kapliczka domkowa. Została zbudowana w miejscu, gdzie dawniej stała drewniana cerkiew z kamienia polnego, otynkowana i pomalowana. Z tyłu jest półkolista. Nakrywa ją kalenicowy, dwuspadowy blaszany dach. W szczycie ściany frontowej znajduje się obraz św. Mikołaja ? patrona Łemkowszczyzny (i podróżnych).
Warto wiedzieć
Ikonostas to przegroda między światem realnym a duchowym. Oddziela on w cerkwi część ołtarzową od nawy. Rozgranicza świat ziemski (profanum) od świata boskiego (sacrum). Sposób konstruowania ikonostasu ukształtował na Rusi na przełomie XIV i XV wieku. Składało się nań kilka rzędów ikon, a każdy z nich oddawał inną myśl teologiczną.
Ikonostas całkowicie zasłania prezbiterium . Ma trzy pary wrót, z których najważniejsze są środkowe czyli carskie wrota. Przeznaczone są dla kapłana odprawiającego liturgię. Wrota te mają własną symbolikę, a mianowicie otwierają przed wiernymi drogę do zbawienia, a droga ta wyrażona jest w ikonach na ikonostasie. Carskie wrota zdobione są wizerunkami czterech ewangelistów, świadków życia Jezusa i głoszących jego naukę. Nad ewangelistami znajduje się zazwyczaj scena Zwiastowania.
Boczne i mniejsze wrota nazywane są diakońskimi i przeznaczone są dla diakona i niższego kleru. Umieszczone one są symetrycznie po obu stronach wrót carskich. Często zdobione są wizerunkami świętych albo ażurową dekoracją wici winogrona jako symbolu Chrystusa.
Ikony w ikonostasie ułożone są według ścisłego kanonu. W rzędzie na wysokości wzroku są ikony namiestne. Z lewej strony carskich wrót jest Matka Boska z Dzieciątkiem a z prawej Chrystus. Obok Chrystusa jest ikona chramowa, czyli przedstawiająca patrona świątyni, a obok Matki Bożej szczególnie czczony święty na danym terenie.
W drugim rzędzie są Prazdniki, czyli ikony poświęcone dwunastu świętom w obrządku wschodnim. Przedstawiają sceny z życia Jezusa i jego Matki. W środku tego rzędu umieszczona jest Ostatnia Wieczerza lub Mandylion.
Trzeci rząd to Deesis czyli modlitwa i wstawiennictwo. W środku jest ikona Chrystusa Pankratora (tronującego). Po obu stronach są wizerunki 12 apostołów.
W ostatnim rzędzie są ikony przedstawiające proroków. Najczęściej są to prostokątne lub owalne medaliony. Ikonostas zwieńczony jest sceną Ukrzyżowania.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 3
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
„[…]szczególnie czczony święty na terenie całego Podkarpacia(!).”
Pragnę zaznaczyć, że Blechnarka NIE leży w województwie podkarpackim!
Podkarpacie to kraina Pod Karpatami. Województwo podkarpackie (przez małe p) zawłaszczyło sobie nazwę, ale niesłusznie. Podkarpacie (przez duże P) znajduje się na terenie województw małopolskiego, podkarpackiego i na terenie zachodniej Ukrainy. Tak jak są województwa śląskie, dolnośląskie i opolskie. Przecież opolskie to też historyczny Śląsk.
Skoro „zaznajomiony” wie gdzie leży Blechnarka, to dlaczego nie napisze gdzie? Ja wiem, że w woj.małopolskim, ale niepotrzebne mi to było w tym akurat tekście. Nie zauważam też w moim tekście zwrotu „województwo podkarpackie”.
Świętego można czcić i w całej Polsce, a nie tylko w Blechnarce, więc czczą go na Podkarpaciu.
Napisałam:
-Blechnarka to mała wieś w Beskidzie Niskim
– św. Mikołaj ? szczególnie czczony święty na terenie całego Podkarpacia.
…i to wystarcza…