Czerwony Klasztor
Nad Dunajcem, po słowackiej stronie
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Czerwony Klasztor (Červený Kláštor ) to malutka miejscowość nad Dunajcem po stronie słowackiej. Leży nad Lipnickim Potokiem. Wieś założona była przed 1344 rokiem wokół istniejącego już wcześniej klasztoru kartuzów. Wieś jest na granicy Magury Spiskiej i Pienin.
W 1948 roku w składzie wsi znalazły się Czerwony Klasztor (wcześniej Szwaby Niżnie), Czerwony Klasztor ? Uzdrowisko (dawniej Śmierdzonka) i wieś Majere (Szwaby Wyżnie). Ta ostatnia była folwarkiem klasztornym. Wcześniej tereny te należały do klasztoru. Po jego rozwiązaniu w 1786 roku, sprowadzono tu 88 kolonistów niemieckich. Utworzyli oni osiedle Szwaby Niżnie. Śmierdzonka ? Uzdrowisko (Smerdžonka) powstała w 1820 roku w pobliżu zimnego źródła siarczanego przy drodze do Lipnika Wielkiego.W pogodny dzień wyjątkowe to miejsce. Stąd jest najpiękniejszy widok na Trzy Korony. Tu rozpoczyna się słowacki spływ Dunajcem i tu jest węzeł szlaków turystycznych. Na ogromnej polanie stanęła muszla koncertowa. Co roku odbywa się tu festiwal folkloru Zamagurza.
Wotum możnego pana
Czerwony Klasztor zwany niegdyś Lechnickim Klasztorem założony został przy drodze handlowej z Polski na Węgry. Jego bogata historia to dzieje dwóch najsurowszych zakonów w kościele rzymskokatolickim: kartuzów ( 1320-1567) i kamedułów (1711-82 ). Klasztor założył w 1319 roku Kokosz Berzeviczy, jako zadośćuczynienie za popełnione morderstwo. Kokosz podarował część majątku we wsi Lechnica na rzecz kartuzów z Klaštoriska w Słowackim Raju. Początkowo były tu zabudowania drewniane. W 1360 roku zostały zastąpione budynkami z cegły i kamienia. Nazwa Czerwony Klasztor powstała od czerwonych ceglanych ościeżnic i żebrowania sklepień. Później nazwa ta stała się nazwą wsi.
Historia klasztoru jest dość ciekawa
W XIV wieku kompleks składał się z jednonawowego kościoła z dwiema kaplicami bocznymi, zabudowań klasztornych i gospodarczych. W latach 1431-33 został zniszczony przez husytów. Wygnani zakonnicy powrócili dopiero w 1462 roku. Wybudowano nowy refektarz z ciekawą polichromią. Teren otoczono murem obronnym. W 1563 roku kartuzi przenieśli się do Polski i na zawsze opuścili te mury. Przez półtora wieku klasztor miał kilku właścicieli, ale najczęściej stał pusty.
W 1699 roku budynki i ziemię kupił biskup Nitry i przekazał je kamedułom. Osiedli tu w 1711 roku. Poza kontemplacją zajmowali się nauką i sztuką. Z tego okresu pochodzą wspaniałe dzieła księgarskie. Kameduli zajmowali się leczeniem chorych, zbieraniem i uprawą roślin leczniczych i sporządzaniem leków. Trudnili się rolnictwem i pszczelarstwem.
Dzieło brata Cypriana
Najbardziej znanym z zakonników był brat Cyprian. Pochodził z Polski. W klasztorze żył od 1756 roku. Był lekarzem, aptekarzem i botanikiem. Leczył nie tylko współbraci, ale też okoliczną ludność. Prowadził tu aptekę klasztorną, która stała się sławna w Europie środkowej. W klasztorze robił świece i lustra oraz zajmował się alchemią. Zbudował również lotnię.Jego dziełem jest zachowany do dziś zielnik, a w nim prawie trzysta okazów roślin z Pienin i Tatr. Opisy są w pięciu językach.
Bez zakonników
W 1782 roku klasztor rozwiązano w ramach reformy cesarza Józefa II. Ogromną bibliotekę w której przeważały dzieła polskie i archiwum przeniesiono do Pesztu. Część wyposażenia i naczynia liturgiczne sprzedano Muszynie. W 1820 roku budynki podarowano greckokatolickiemu biskupstwu w Preszowie. Nie była to dobra decyzja. W 1907 roku w klasztorze wybuchł pożar. Mocno zniszczone budynki zostały przejęte przez państwo. Częściowo je odbudowano i zorganizowano schronisko turystyczne. Mieściła się tu też siedziba słowackiego Pienińskiego Parku Narodowego. Generalny remont obiektu przeprowadzono w latach 1956-1974. Część budynków przekazano na muzeum, a część na cele oświatowe. Teraz są tu pokoje dla turystów, restauracja, stoiska z pamiątkami. Pierwszy dziedziniec jest dostępny bezpłatnie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- film autorki
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz