Dęblin
Dworzec Kolei Nadwiślańskiej
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Lubię odwiedzać dworce kolejowe, nawet jeśli chwilowo w kolejową podróż się nie wybieram. Dlatego zanim jeszcze zabrałem się za zwiedzanie dęblińskiej twierdzy, podjechałem zobaczyć stację.
A właściwie cały zespół dworcowy ? z budynkami stacyjnymi i mieszkalnymi, przeznaczonymi dla co znaczniejszych pracowników dawnej kolei.
Droga Żelazna Nadwiślańska
Dzisiejsza stacja Dęblin to dawny dworzec Kolei Nadwiślańskiej (po rosyjsku to ????????????? ???????? ??????) otwartej w 1877 roku, po zaledwie trzech latach budowy. Kolej ta miała ogromne znaczenie strategiczne, bo prowadziła od leżącej na granicy z Prusami Mławy przez trzy nadwiślańskie twierdze wybudowane po upadku Powstania Listopadowego: Nowogieorgiewsk (Modlin), Warszawę (z twierdzą Cytadeli) i Iwangorod (Dęblin). Dalej przez Lublin i Chełm wiodła do rosyjskich twierdz na Wołyniu: Łucka, Równego i Dubnego. Przebiegała zatem wzdłuż linii przypuszczalnego frontu w spodziewanym konflikcie z Niemcami. Służyć miała szybkiemu transportowi wojska i aprowizacji przyfrontowych twierdz. Z czasem dobudowano do niej dwie linie boczne z węzłem właśnie w Dęblinie ? do do Brześcia Litewskiego (kolejna twierdza) przez Łuków, i do Dąbrowy Górniczej w Zagłębiu. Warto przy tym pamiętać, że była to wtedy linia szerokotorowa (1524 mm) komunikująca Kraj Przywiślański z wnętrzem imperium carów.
Wróćmy jednak na dworzec
Stację kolejowa budowano w latach 1874?1885. Główny budynek stacyjny powstał w roku 1900, jest murowany, dwukondygnacyjny, przykryty dwuspadowym dachem. Do niego przylega bardzo długi budynek drewniany, parterowy ale z dwiema wydatnymi facjatami krytymi dachami mansardowymi. Zbudowano go w 1924 roku. Dworzec zmodernizowano i odnowiono w 2005 roku i został wtedy laureatem konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków ?Zabytek zadbany?. I rzeczywiście, nadal prezentuje się nienajgorzej. W środku czysto, kasa czynna, perony odnowone, pozamiatane. W słabszej kondycji są natomiast budynki zarządu kolei, i budynki mieszkalne usytuowane przy ulicy Dworcowej, które w sumie tworzą unikalny kompleks. Jedne zamieszkałe, inne jakby porzucone ? wszystkie zasługują na solidny remont. Na uwagę zasługują też zabytkowe urządzenia techniczne stacji: parowozownia (obecnie biuro), dróżniczówka, wieża ciśnień, nastawnia. Okolica jednak zaniedbana, niezbyt przyjemnie. Do dworca prowadzi wyboista droga.
Warto wiedzieć
Dworzec kolejowy w Dęblinie znajduje się w pewnym oddaleniu od centrum, na północ od miasta.
stacja nazywała sié Iwangorod Przywislanski. I z pewnością w 1892 roku stał już tam budynek dworca, bo mój prapradziadek Leopold Szafrański był na tym dworcu portierem i miał tam służbowe mieszkanie, a Szwelingowie prowadzili tam restaurację. Więc coś mi się nie zgadza z datą powstania pierwszego dworca.
@Malena bo to nie jest data powstania pierwszego dworca, a data powstania istniejącego do dziś dworca. Pierwszy dworzec był drewniany i spłonął w 1915 roku. Na jego miejscu stoi obecny drewniany z 1924.