Czernihów
Dytynec znaczy gród, zamek lub forteca

Pod względem liczby zabytków z czasów Rusi Kijowskiej, a zwłaszcza „ukraińskiego baroku”, miasto to znajduje się na drugim miejscu po stolicy. Konkurentem dla niego na Ukrainie, poza Kijowem, jest tylko Lwów.
fot: Cezary Rudziński
Czernihów. Dytynec znaczy gród, zamek lub forteca
Zagraniczni turyści przyjeżdżają tu stosunkowo rzadko. Odległy o niespełna 150 km na południe Kijów oferuje im bowiem tyle zabytków i atrakcji, że na podróż na ukraińskie północne ?kresy? nie wystarcza już czasu.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Dwa pozostałe zespoły starych czernihowskich zabytków znajdują się na dwu wzgórzach na południowy zachód od Dytyńca i współczesnego śródmieścia: Górze Jeleckiej i Górach Bołdynych (czyli dębowych). Pierwsza, położona na trochę odsuniętym podzamczu, była we  wczesnośredniowiecznym Czernihowie jego centrum handlowym i rzemieślniczym. Później, w połowie XI wieku, powstało tu centrum religijne obok założonego w 1060 r. Jeleckiego Monastyru Uspienskiego (Zaśnięcia Matki Bożej). W rezultacie późniejszych przebudów ma on, podobnie jak niemal wszystkie stare zabytki sakralne w mieście, formę barokową, ale z zachowanymi elementami z okresu powstania tej budowli. Wewnątrz zachowało się sporo fresków, najstarsze z XI, najmłodsze z XVII w. W pobliżu tego soboru stoi XVII wieczna cerkiew grobowa słynnego kozaka Jakiwa Łuzohuba, p.w. św. św. Piotra i Pawła ufundowana przez jego syna.

Na Dębowych Górach

W składzie tego zespołu znajduje się także XVI-XVII-wieczny klasztor z podziemiami, niedostępnymi jednak do zwiedzania, gdyż podobno jeszcze nie zostały dobrze zbadane. Dominantą jest zaś 36-metrowej wysokości dzwonnica z ostatniej ćwierci XVII w. Tutejszą ciekawostkę stanowi drewniany Dom Archimandryty (przeora klasztoru) Teodozjusza Uhlyćkeho z tego samego okresu. Podobno najstarszy budynek drewniany na lewobrzeżnej Ukrainie. Wspomniane już Góry Bołdyne stanowią najwyższe, chociaż zaledwie kilkudziesięciometrowej wysokości wzniesienia na terenie Czernihowa. Zabytki wzniesionych na nich dwu różnych zespołów budowli niemal sąsiadują ze sobą. Dzieli je tylko odległość krótkiego spaceru wzdłuż klasztornego ogrodzenia. Najstarsze są tu pieczary św. Antoniusza Peczerskiego. Ich pierwszym mieszkańcem był ten, późniejszy prawosławny święty, ponad 80-letni mnich sławnej Peczorskiej Ławry w Kijowie, którą musiał opuścić w 1069 roku. Założył tu podziemny klasztor, do którego dołączyli kolejni mnisi. Pozostał jednak niewielkim, znacznie później w najbliższym sąsiedztwie zbudowano nad nim cerkiew św. Teodozjusza, z której jest wejście do pieczar. Na sąsiadującym z nią murze znajduje się duży plan tego zespołu oraz informacja (tylko po ukraińsku) o wchodzących w jego skład tzrech cerkwiach, kaplicy grobowej, celach mnichów i XII wiecznej  kimitrii – kostnicy. Później w pobliżu powstał drugi monastyr – Iljiński (Proroka Eliasza) z cerkwią pod tym samym wezwaniem, budowaną od XII wieku. Jest tu jeszcze jedna podziemna świątynia – cerkiew św. Mykoly Swiatosza z dostępnymi ponad 300 metrami pieczar. Przypuszcza się, że są jeszcze inne, ale nie zostały jeszcze odkryte. Po zachodniej stronie tych wzgórz rozłożony jest o wiele większy monastyr – Troićkyj (Św. Trójcy).

Widok ze szczytu klasztornej dzwonnicy

Pod koniec XVIII w. połączono z nim opisany wyżej niewielki monastyr Illjiński przyjmując dla obu stosowaną nadal nazwę Troićko-Illińśkyj monastyr. Obecnie jest to klasztor żeński. Duży zespół sakralny o starej historii. Klasztor w tym miejscu stał już w XI w., ale uległ zniszczeniu przez najeźdźców tatarsko-mongolskich. Nowy wznoszono od połowy XVII w., aktualnie składa się z 15 budowli. Najważniejszym jest piękny, barokowy sobór Troicki (św. Trójcy) z 1679 roku, z pięknym ikonostasem i freskami wewnątrz. Drugą budowlą sakralną tego monastyru jest Trapezna, czyli cerkiew z refektarzem p.w. Ofiarowania Matki Bożej z 1677 r. Budowane więc były równolegle. Trzecią zaś imponująca, 58-metrowa dzwonnica, do punktu widokowego na szczycie której wchodzi się pokonując 195 stopni schodów. Ale warto. Roztacza się z niego bowiem przepiękny widok „z lotu ptaka” na leżący niemal u jej stóp sobór, wspomnianą cerkiew oraz pozostałe obiekty tego zespołu. A także odległy nurt i dolinę Desny. Będąc tutaj warto też podejść do pobliskiego kurhanu Czornaja Mohyła z X w., usypanego ku czci ks. Czornego, założyciela Czernihowa i pod stojący na nim obelisk.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 

Komentarze: 1

    korek, 26 stycznia 2022 @ 20:29

    Warto dodać, że turystę z Polski może zainteresować polski kościół św. Aleksandra z XIX wieku przy ulicy Pyatnickiej 31

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij