Chlewiska
Huta żelaza na… węgiel drzewny
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Obok pałacu Odrowążów w miejscowości Chlewiska warto zobaczyć dawną hutę żelaza – obecnie, od 1957 roku, oddział warszawskiego Muzeum Techniki. Moim – zapewne mniejszościowym – zdaniem, jest to obiekt bardziej atrakcyjny ze względu na zabytkowość, autentyczność, a wręcz unikalność.
Hutę tę, świetnie zresztą zachowaną, z dobrze utrzymywanymi obiektami i terenem, zbudowano w latach 1882-92. Jej sercem był wielki piec, do którego jednorazowo ładowano po 13 ton wsadu, a żelazo wytapiano w nim węglem drzewnym. Jest to ostatni tego rodzaju piec w Europie, przy czym z ciekawą historią. Wytopy trwały w nim od momentu uruchomienia aż do zablokowania go w 1940 roku przez „polskich sabotażystów” w drodze wystudzenia z pełnym wsadem. Celem było uniemożliwienie niemieckim okupantom otrzymywanie gatunku żelaza cennego dla ich przemysłu zbrojeniowego. I ten, „zamurowany” w taki sposób piec stoi nadal jako główny eksponat w centrum hali. Współpracowały z nim, także zachowane, trzy prażarki rudy, wieża wyciągowa do transportu materiału wsadowego i inne urządzenia.
Dla amatorów motoryzacji
Eksponatów wartych tu zobaczenia jest sporo. W wolnych pomieszczeniach dawnych budynków huty znajdują się natomiast wystawy stałe. Maszyn do obroki metalu, w tym również unikatowych w skali kraju, jak np. prostownica do luf karabinowych z końca XIX wieku. Spore zainteresowanie miłośników motoryzacji wzbudza, zlokalizowana w dwu pomieszczeniach, wystawa „Najbardziej popularnych samochodów i motocykli XX wieku”. Nazwa ta jest mocno na wyrost, bo nie zauważyłem wśród eksponatów żadnych np. mercedesów, volvo, chryslerów, o Rolls – Royce’ach nie wspominając. Ale jeżeli chodzi o samochody produkcji polskiej lub jeżdżące po naszych drogach w ub. wieku, to wybór jest spory. Wśród samochodów, nie tylko osobowych, zobaczyć można przedwojennego Polskiego Fiata 508, Tatrę 57, prototyp Syreny z 1955 roku, Citroena BL 11 czy kombi Warszawę 223. Zaś motocykle reprezentują m.in. Junak M 10, SHL MO4 125, Moto Guzzi 300, czy Phoenix z 1929 r. W sumie dziesiątki różnych pojazdów.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Zabytki Staropolskiego Zagłębia
Stare fabryki, kuźnie, gwoździarnie, huty... Zabytki przez lata niedoceniane i niezauważane. Na przedpolu Gór Świętokrzyskich mamy prawdziwe skarby...
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz