Najstarszym pomnikiem w Kopenhadze (w ogóle w całej Skandynawii) jest konny pomnik króla Christiana V. Stanął w 1688 r. na placu Kongens Nytorv (czyli Nowy Rynek Królewski), który powstał bezpośrednio po koronacji króla w 1670 r.

Plac został wybrukowany, służył celom wojskowym i składowaniu towarów wyładowywanych w Nyhavn ? Nowym Porcie. To kanał ? brama od morza do centrum miasta Kopenhaga (K?benhavn) ? mający wylot właśnie na Kongens Nytorv, przekopany w latach 1670-1673 przez szwedzkich jeńców.

Paryskie inspiracje

Obecnie Nyhavn, wzdłuż którego ciągną się kolorowe kamieniczki z XVII i XVIII w. (najstarsza ? nr 9 ? pochodzi z 1681 r.) jest miejscem tętniącym gwarem, nazywanym najdłuższym skandynawskim barem. Inspiracją aranżacji kopenhaskiego placu był paryski Place Royale (obecnie Place des Vosges), który Chrystian V widział w czasie pobytu we Francji. Ten najstarszy w Paryżu wielki reprezentacyjny plac, otoczony wykwintnymi zabudowaniami, z pomnikiem króla Ludwika XIII w stroju rzymskim, powstał za panowania Henryka IV na początku XVII w., inaugurując niejako królewską urbanistykę miasta. Plac Kongens Nytorv, w kształcie nieregularnego pięciokąta, otoczony jest zabytkowymi gmachami wybudowanymi na terenach przydzielonych przez króla zamożnym obywatelom, którzy mogli wybudować odpowiednio szykowne domy. Aktualnie, w otoczeniu placu znajdują się m.in: najstarszy ? z 1672 r. barokowy pałac Charlottenborg, mieszczący królewską Akademię Sztuk Pięknych, z 1683 r. pałac Thotts ? siedziba Ambasady Francji, Hotel d?Angleterre, Magasin du Nord ? pierwszy dom towarowy w Danii (1893 r.), najstarsza winiarnia Kopenhagi „Hvids Vinstue” z 1773 r. z wystrojem wnętrza z 1880 r., Teatr Narodowy z 1872 r.

Królewski posąg

Usytuowany na zielonym klombie pośrodku placu pomnik Christiana V to obecnie, od 1946 r. brązowa kopia oryginału z 1688 r. Pomnik króla w stroju rzymskim, autorstwa francuskiego rzeźbiarza Abrahama C. Lamoureux odlany został ze złoconego ołowiu, materiału jak się okazało zbyt miękkiego i ołowiane nogi zaczęły się zapadać. Nie pomogła próba wzmocnienia przez podłożenie pod brzuchem konia rzeźby nagiego mężczyzny (uosobienie zawiści) ? po 250 latach zdecydowano wymianę pomnika.

Nowe miasto Fryderyka

Na północ od Nyhavn rozciąga się dzielnica prezentująca inny charakter. Szerokie, proste ulice, okazałe kamienice i pałace, splendor i spokój. To tutaj, na nowym terenie, król Fryderyk V założył ? dla upamiętnienia trzechsetnej rocznicy panowania dynastii Oldenburgów ? nowe miasto, nazwane Frederiksstadt. Zespół pałacowy Amalienborg z najbliższym otoczeniem zaprojektowany przez Nicolaia Eigtveda wybudowany został w latach 1749-1760. Początkowo cztery pałacowe pawilony w stylu Ludwika XV należały do arystokratów, którym król oddał dzielnicę w użytkowanie w zamian za pokrycie kosztów jej zabudowy.

Dar faworyta

Słynny konny pomnik Fryderyka V, stanął w samym sercu nowego miasta, a dokładnie na ośmiobocznym placu pałacowym Amalienborg. Pomnik uznawany jest za jeden z najpiękniejszych i wartościowych, chociaż niektórzy żartobliwie komentują, że jego wartość to koszt jego powstania, koszt przewyższający nakłady na wybudowanie czterech pałaców Amalienborgu. Dlaczego? Pomnik dla króla Fryderyka V został zlecony przez jego faworyta, hrabiego Moltke w darze dla króla. Miał honorować stulecie wprowadzenie w Danii monarchii absolutnej (1660).

Przeczytaj także...

Rusnė. Po groblach w delcie Niemna

Autorka: Zuzanna Grabska

W delcie Niemna najciekawiej jest ponoć wiosną, kiedy tworzą się powodziowe rozlewiska, i kiedy migrują tędy tysiące ptaków. My byliśmy tu w środku suchego lata. Ptaki pochowały się przed słonecznym żarem.

Roskilde. Królewskie sarkofagi w katedrze

Autorka: Halina Puławska

Groby królów Danii i członków ich rodzin znajdują się w czterech kaplicach dobudowanych do katedry w Roskilde, a poza tym w chórze i poza murami tego kościoła, w zewnętrznym mauzoleum.

Kopenhaga. Str?get ? twarz miasta

Autorka: Halina Puławska

Wyłączanie Str?get z ruchu samochodowego rozpoczęło się w 1962 r., gdy na początku lat 60. rw starych wąskich uliczkach paraliżował on nie tylko ulice, ale i chodniki. To wówczas Rada Miejska podjęła decyzję o ustanowienie deptaku dla ludzi i rowerów.

Poczytaj więcej o okolicy:

Wyspy Owcze. Wcale już nie takie „owcze”

Horsens. Spacerkiem po starym mieście

Dania. Turystycznie w miejscu nieturystycznym

Tamdrup. Wiejski duński kościółek