Nieśwież
Kute orły na bramach
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Nieśwież (Нясвіж), dawna siedziba rodu Radziwiłłów, kompleks zamkowo-pałacowy z roku 1583, wpisany w 2005 roku na listę dziedzictwa UNESCO, od kilku lat jest restaurowany pod patronatem prezydenta Aleksandra Łukaszenki.
Oddano już do użytku dwie galerie – znajdzie się w nich ekspozycja pasów słuckich, starodruków oraz sreber ze zbiorów Muzeum Narodowego w Mińsku i pałacową kaplicę. Gdy byłem tam w 2008 roku na ścianach obok głównej bramy uwagę przyciągały nowiutkie, wykute w kamieniu tablice z latami zbudowania tego zespołu oraz zakończenia jego restauracji: 2010! Powieszono tu je z co najmniej dwuletnim wyprzedzeniem (!!!). Gdy oglądałem stan sporej części zespołu tych budowli, z których jedna nawet się zawaliła, trudno było uwierzyć w dotrzymanie tego terminu. Mimo iż – jak nas zapewniono – jest to najbardziej prestiżowa rewaloryzacja zabytku, a w kolejce czeka ich jeszcze 115.
Na mnie spore wrażenie zrobiła kuta brama do parku, w którym na wyspie znajduje się kompleks architektoniczny. Z wielkimi pięknymi polskimi orłami, z herbami Radziwiłłów na piersiach. Z wielkim uznaniem trzeba podkreślić, że Białorusini i władze kraju nie tylko nie fałszują historii, jak zdarza się to niekiedy innym naszym sąsiadom, lecz wręcz podkreślają wielokulturowość i wielowyznaniowość swoich korzeni. Na każdym kroku można spotkać obiekty i pamiątki po sławnych Polakach, Żydach, Litwinach czy Rosjanach – z tablicami informacyjnymi w przynajmniej dwu językach, w tym tego kraju, którego osoba bądź obiekt dotyczy. Chociaż niekiedy drażnić może uważanie za Białorusinów – przynajmniej rozumianych jako krajanie – wszystkich urodzonych na ziemiach białoruskich w ich obecnych granicach.
* * *
Ale wróćmy do Nieświeża. Spośród jego zabytków zdążyliśmy rzucić okiem również na Bramę Słucką, katolicki kościół farny p.w. Bożego Ciała oraz Ratusz – wszystkie z XVI wieku oraz zjeść doskonałą kolację w stylowej restauracji „Ratusz” w jego piwnicach.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- więcej o Nieświeżu w naszym portalu
Ja rozumiem, ze autor był na zorganizowanej wycieczce i zawieźli go tam, gdzie zawieźli. Ale nawet mówiąc o zabytkowym kompleksie pałacowym choćby wspomnieć należy o kościele jezuitów pod ezwaniem Bożego Ciała. Ten kosciół zbudowany w latach 1587-1603 przez architekta włoskiego pochodzenia Jana Marii Bernardoniego na wzór koscioła Il Ges? w Rzymie. To pierwsza świątynia zbudowana jako bazylika z kopuła i barokową fasadą. Pierwszy barokowy kościół nie tylko w Polsce ale i w Europie Wschodniej.
Ten kościół to mauzoleum ponad stu członków rodziny Radziwiłłów. Leżą tam w trumnach, a wszystkie oznaczone są herbem Trąby (autor zapomniał dac nazwe tego znamienitego w Rz-plitej herbu). Ten herb jest na piersi orła na bramie.
Czy do NIeswieza mozna pojechać inaczej niż na wycieczkę zorganizowaną? Wizę ytrzeba załatwić przez biuro podróży? Jest jakaśś inna mozliwoś?
Żeby wyjechać na Białoruś, trzeba mieć wizę. A żeby dostać wizę, trzeba albo mieć zaproszenie, albo wykupić wycieczkę (pobyt w hotelu) w biurze podróży.
Wszystko to tak pięknie brzmi, tak gładko, szczególnie wpisanie zespołu pałacowego w Nieświeżu w rejestr zabytków UNESCO – wiemy, co to oznacza. To niezwykle prestiżowy rejestr, najlepszy ambasador kultury (i przyrody). Czytam w artykule autora: (w 2008r.) ?oglądałem stan sporej części zespołu tych budowli, z których jedna nawet się zawaliła? – nie! nie zawaliła się, została rozebrana i wybudowana na nowo z lepszej cegły! Nie zrekonstruowano jej, z zachowaniem zabytkowej substancji, lecz po prostu zbudowano na nowo. Nie zwrócił autor uwagi na dwie ośmioboczne wieże zamkowe, szczególnie, na tę ?dziwną? delikatnie ujmując – z okiem skierowanym na cztery strony świata – jak peryskopy (zakrywają szczyt niemal bliźniaczy do tego, zachowanego na drugiej wieży), z balustradką ?widokową?? A zwieńczenie? zamiast szpiczastego barokowego hełmu – cebula, jak nic przypominająca bizantyjską, cerkiewną architekturę. To absolutne novum w zabytkowym zespole nieświeskich Radziwiłłów. (zdjęcie autora – wieża na drugim planie). Ta wieża, podobnie jak prawe skrzydło pałacu ucierpiały w 2002 r. w czasie pożaru ( i zatopienia przez strażaków) i została odbudowana na 2005rok. Byłam w Nieświeżu wielokrotnie w latach 90. ubiegłego wieku (wówczas obiekt był sanatoryjny). Pamiętam go dobrze. Na wieżach nie było proporców. Ponad bramą wejściową na dziedziniec nie wisiał wówczas medalion z orłem i herbem Radziwiłłów ?trąby? (zdjęcie autora). Na starych przedwojennych zdjęciach w ogóle w tym miejscu nie było żadnego medalionu. Było ?nic?. Inna była również balustrada mostu ?
Zabytek częściowo nowiutki. Dobrze byłoby, aby przewodnicy po nim powiedzieli turystom, co jest rekonstrukcją, co jest odnową starego, jakie elementy – obojętnie czy zaginione, czy zniszczone – zostały wykonane na podstawie zachowanych przekazów. Wówczas przytaknę, że nie ma fałszu w historycznym przekazie, którym są również zabytki architektury.
Oczywiście, odbudowa może i tak, ale na pewno nie tożsama z przywróceniem obiektu do stanu oryginalnego.