Kalisz
Lalki z fabryki Szrajera
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Adam Szrajer był założycielem i właścicielem Fabryki Celuloidowych Zabawek w Kaliszu. To polski fabrykant pochodzenia żydowskiego. Stał się inicjatorem i prezesem Polskiego Związku Przemysłu Zabawkarskiego.
Urodził się w roku 1873, we wsi Radwańczewo w gminie Skulsk, której właścicielami byli jego rodzice. Zmarł w roku 1934 nagle, na dworcu kolejowym w Katowicach. Pierwszą pracę podjął w Fabryce Lalek Jakuba Fingerhuta w Kaliszu założonej w roku 1884. Dzięki pracowitości zyskał zaufanie całej rodziny i przychylność córki fabrykanta, Berty Fingerhut. Wkrótce Adam ożenił się z Bertą i mieli trzech synów.
Rodzinne koleje losów
Leon, najstarszy z braci, zginął w Powstaniu Warszawskim. Mieczysław, pewnie po światowej wystawie w roku 1939 w USA, nie powrócił do Polski. Tam pracował w zarządzie amerykańskiej spółki Ideal Toy Company. Udało mu się w roku 1940 ściągnąć matkę Bertę i brata Henryka do USA. Henryk założył w Stanach fabrykę zabawek. Mieczysław zmarł w roku 1955, Berta w roku 1959, a Henryk w roku 1981. Pochowani są w Nowym Jorku.
Dobre czasy dla zakładu
Fabryka Fingerhuta, a potem Szrajera, znajdowała się w kilku budynkach przy ulicy Niecałej (Niecała 2 i 6). Fabryka miała filie przy ul. Kwiatowej (Mechaniczna Fabryka Obcasów Drewnianych) i przy ul. Kościuszki (produkcja gumowych piłek i zabawek). Produkowano w nich wyroby o najwyższej jakości. Ręcznie wykonywane lalki miały drewniane korpusy na stawach kulkowych z głową z masy ceramicznej.
W roku 1901 Adam Szrajer został dyrektorem fabryki. Wspólnie z teściem stworzyli najpiękniejsze lalki w Polsce, oznaczone z tyłu głowy rosyjskimi literami СЗ (SZ, jak Szrajer) i ФИ (FI, jak Fingerhut). W tamtym okresie Kalisz był stolicą guberni Cesarstwa Rosyjskiego, a lalki były produkowane tylko na rynek rosyjski. Na rosyjskich stronach piszą o rosyjskiej fabryce lalek. W zachowanych katalogach można znaleźć nawet zapiski, że kaliski zakład był pierwszą rosyjską fabryką lalek porcelanowych. Była też największą i najstarszą fabryką lalek w Polsce.
W czasie największego rozkwitu fabryka zatrudniała 270 osób. W budynku pod adresem Niecała 6 na trzech piętrach urządzono malarnię, lakiernię, pakownię, wykończalnię, drukarnię i salę maszyn z heblarkami, piłami tarczowymi, frezarką, tokarką, wiertarkami.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- o muzeum Muzeum im. G. J. Osiakowskich w naszym portalu
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz