Związki Marcina Lutra z Dreznem nie są szczególnie mocne ani dobrze udokumentowane. A jednak stolica Saksonii znalazła ważne miejsce na rocznicowym szlaku wytyczonym z okazji obchodów 500 lat reformacji. Dlaczego?

Wiadomo, że Marcin Luter dwa razy odwiedził tutejszy klasztor zakonu augustianów, którego wtedy jeszcze był członkiem. Były to ? jak byśmy dziś powiedzieli ? podróże służbowe. Pierwszy raz w miało to miejsce w 1516 roku, jeszcze przed ogłoszeniem słynnych tez, po raz wtóry w 1518 roku, już po tym manifeście. Ponoć przyjęto go tam dobrze, ale jego poglądy nie znalazły zrozumienia u współbraci.

Pierwszy kraj luterański

Zresztą Drezno wtedy jeszcze nie było stolicą Saksonii, a jedynie jednym z jej miast. Fryderyk III Mądry z dynastii Wettynów więcej zainteresowania okazywał choćby Wittenberdze, gdzie ufundował uniwersytet. Mimo że władca ten chronił Lutra (krywał go na zamku Wartburg) i wspierał jego idee, pozostał katolikiem (należąca do niego kolekcja 19 tys. relikwii miała być warta odpustom na dwa miliony lat!). Dopiero przed śmiercią w 1525, przyjął komunię pod dwiema postaciami, co oznaczać miało akces do kościoła ewangelickiego. Jego brat i następca Jan Mocny (zwany też Janem Stałym) był już protestantem. On to, w 1927 roku uznał luteranizm za religię państwową w Saksonii.  A był to pierwszy kraj z państw i państewek cesarstwa, który zdecydował się na taki krok. Potem przybywało ich coraz więcej i więcej, aż w 1555 r. po wieloletniej wojnie religijnej pokojem w Augsburgu ustalono, że cujus regio, eius religio. Za czasów Jana Mocnego stary gotycki, ale na romańskich fundamentach, kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny przeszedł we władanie protestantów. I tak pozostało do dziś.

Nowa katedra

Przy luteranizmie nie wytrwała jednak dynastia. W 1697 r. August II Mocny, zwany u nas Augustem II Sasem, by zdobyć koronę Polski przeszedł w Wiedniu na katolicyzm. Zachował mimo to władzę i zwierzchność nad kościołem luterańskim w Saksonii. Nie ma się więc co dziwić, że wspierał budowę nowej świątyni, gdy stara groziła zawaleniem. Upiększał Drezno i podobało mu się mieć monumentalną katedrę podobną do weneckiego kościoła Santa Maria della Salute. Inwestycję sfinansowali głównie mieszczanie, a świątynia wpisała się pięknie barkowy krajobraz miasta. Nowy kościół Marii Panny (Frauenkirche) został zbudowany w latach 1726?43 przez Georga Bähra i jest dziś uważany za najważniejszą oraz najpiękniejszą protestancką budowlę sakralną w Niemczech.  Jest też drugą największą na północ od Alp, po katedrze w Strasburgu, budowlą z piaskowca. Wznosi się na 62 metry ponad poziom gruntu, a wewnętrzna rozpiętość kopuły to aż 26 m.

Symbol miasta

Podczas nalotów alianckich kościół został doszczętnie zniszczony. Pozostał jako kupa gruzu, swoiste memento. Do odbudowy zabrano się dopiero po zjednoczeniu Niemiec, a konsekrowano światynię ponownie w 2005 roku. Dziś jest jednym z symboli Drezna, w wielu tego słowa znaczeniach. W pięknie zrekonstruowanym  barokowym wnętrzu, otoczonym pięcioma poziomami empor, odbywają się nabożeństwa i koncerty. W pozostałym czasie kościół można zwiedzać bezpłatnie. Wstęp wolny jest też na niektóre próby i koncerty, ale za niektóre trzeba płacić. Ceny bardzo zróżnicowane, widziałam bilety po 8 i po 44 euro.  Miałam okazję wysłuchać jednego z koncertów organowych i choć nie jestem wielką wielbicielką tego rodzaju muzyki, zrobił na mnie wrażenie.

Jest i pomnik reformatora

Stoi właśnie przed Frauenkirche. Jest to duża rzeźba z brązu wykonana przez Adolfa von Donndorf  w 1885 r. Ciekawostką jest, że głowa Lutra jest wzorowana na modelu z gliny wykonanym przez Ernsta Rietschela do najsłynniejszego chyba pomnika Marcina Lutra w Worms. Tam jednak nie została zaakceptowana. Pomnik w 1945 r. podczas bombardowania Drezna został strącony z postumentu i nieco uszkodzony. Został jednak podniesiony i stanął w tym samym miejscu, na tle ruiny katedry. Teraz stoi na tle jej odbudowanej fasady.

Warto wiedzieć

* Frauenkirche znajduje się przy drezdeńskim Nowym Rynku (Neumarkt).
* W Dreźnie jest też kościół   Marcina Lutra. Znajduje się w dzielnicy Neustadt, po drugiej stronie Łaby.
* Dziś luteranie mają w Niemczech 14 katedr, w tym konkatedrę w Budziszynie (Bautzen), która jest najstarszym i największym kościołem symultanicznym (użytkowanym przez luteran i katolików).

Przeczytaj także...

Bazylea. Zbiory i wystawy w Fundacji Beyelerów

Autor: Cezary Rudziński

Odwiedziłem galerię w niedzielne przedpołudnie. W kolejce do kasy stało kilka – kilkanaście osób. W salach wystawowych było pełno. Wśród zwiedzających sporo osób starszych, ale również młodzieży, naprawdę interesujących się sztuką.

Zurych. Wzornictwo w dawnej mleczarni

Autorka: Elżbieta Sawicka

Zbiory są ogromne – ponad pół miliona obiektów w czterech działach: designu, plakatu, grafiki i sztuk użytkowych. Z dumą opowiada o nich Christian Brändle, od czternastu lat dyrektor Museum für Gestaltung.

Czechy. Mniej znane zegary astronomiczne

Autor: Vladislav Lojek

Zegary astronomiczne można podziwiać w wielu miastach na całym świecie. W zasięgu zwykłych polskich turystów jest kilka kuriozalnych zegarów astronomicznych, które na pewno warto obejrzeć.

Poczytaj więcej o okolicy:

Drezno. Striezelmarkt, najstarszy targ adwentowy

Naumburg. Z wizytą u śmiejącej się Polki

Budziszyn. Gotyckie łuki i słowiańskie epitafia

Halle. Kościół Mariacki, zwany też Targowym