Ostrołęka
Mauzoleum poległych w bitwie
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Kto wjeżdża do Ostrołęki od strony Warszawy, po lewej zobaczy monumentalny budynek usytuowany wśród zieleni. Coś jakby mauzoleum. Chwila zastanowienia… Jest! Bitwa pod Ostrołęką. Jedna z ważniejszych batalii powstania listopadowego. Przegrana, niestety.
Batalia miała miejsce 26 maja 1831 r. Wojska powstańcze, dowodzone przez naczelnego wodza generała Jana Skrzyneckiego, starły się z armią rosyjską feldmarszałka Iwana Dybicza. Bitwa przegrana, bo w jej wyniku powstańcy ponieśli poważne straty (prawie 2 tys. poległych i 4 tys. rannych). Polegli m.in. generałowie Ludwik Kicki i Henryk Kamieński. Straty Rosjan były tylko nieco mniejsze. Jednak w efekcie tej batalii armia polska straciła inicjatywę i przeszła do defensywy. Bitwa pod Ostrołęką była zatem punktem zwrotnym w całej wojnie. Efektownym jej epizodem była szarża baterii lekkokonnej podpułkownika Józefa Bema.
W stulecie
Mauzoleum bitwy pod Ostrołęką zbudowano dla uczczenia setnej rocznicy starcia. Stanęło ono w miejscu otoczonego fosą obszaru, gdzie w trakcie batalii znajdowały się fortyfikacje generała Józefa Bema. Później, w latach 80. XIX w. Rosjanie zbudowali w tym miejscu fort, będący częścią systemu nadnarewskich twierdz.
Konkurs na projekt mauzoleum wygrali Romuald Zerycha i Borys Zinserling. Nie udało się jednak zdążyć zdążyć na czas z budową, w rocznicę bitwy gotowe były jedynie fundamenty, krypta oraz elementy konstrukcji nośnej. Mimo to do krypty przeniesiono szczątki powstańców z kościoła parafialnego. Prace trwały w kolejnych latach aż przerwała je wojna, w czasie której budynek ucierpiał w sposób znaczny.
Do sprawy powrócono w 1961 roku, potem w 1980. Powoływano komitety, którym powierzano dokończenie budowy mauzoleum. Uporządkowano tereny wokół fortu ale budowa nie posunęła się wcale. Budynek ulegał dewastacji.
Efektowne dziś
Wreszcie w 2010 r. dzięki funduszom unijnym i marszałkowskim obiekt odbudowano i dwa lata później udostępniono zwiedzającym. Dziś prezentuje się naprawdę imponująco. I jest jedynym tego rodzaju upamiętnieniem poświęconym poległym w czasie powstania listopadowego.
W centralnej sali mauzoleum znajduje się sarkofag, w którym spoczęły prochy powstańców. W podziemiu zorganizowano nowoczesne, multimedialne wystawy opowiadające o bitwie, historii carskiej fortyfikacji oraz perypetii związanych z budową pomnika. Osią ekspozycji jest wizualizacja obrazu Karola Malankiewicza, uczestnika bitwy, pokazująca sceny z walk. Samo płótno można zobaczyć w Muzeum Kultury Kurpiowskiej przy rynku, czyli placu gen. Józefa Bema. Mauzoleum jest jego filią. Ciekawa jest kolekcja ołowianych żołnierzyków, depozyt Marka Axentowicza. Na terenie fortu ustawiono repliki dział z czasów Królestwa Kongresowego. Można wyjść też na taras, by rzucić okiem na otoczony fosą teren fortu i panoramę miasta. Ładne miejsce.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Szlakiem Powstania Listopadowego
Noc Listopadowa... Garstka podchorążych ze szkoły w Łazienkach ruszyła na Belweder... Kto wie, czy Powstanie Listopadowe miało szanse powodzenia...
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
A na ostrołęckim rynku stoi pomnik Bema.
Warto wejść do części muzealnej w podziemiu. I zobaczyć film o przebiegu bitwy. Na górze jest punkt widokowy, ale musi byc dobra pogoda, by go otwarto.