Velehrad
Morawska bazylika apostołów Słowian

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Velehrad to miasteczko, położone w dolinie Morawy. W średniowieczu było stolicą państwa wielkomorawskiego. Ówczesny władca Rościsław sprowadził tu misjonarzy Cyryla i Metodego. Byli oni apostołami Słowian. Obecnie kościół ogłosił ich patronami Europy. Dzięki nim Velehrad zasłynął na cały niemal świat. To najważniejsze sanktuarium Moraw.
Już od średniowiecza istnieje przekonanie, że w Velehradzie znajdowała się stolica świętego Metodego, pierwszego arcybiskupa Wielkich Moraw. Było tu też centrum administracyjne całego państwa. Prawdopodobnie został on tu pochowany, jednak grobu nie odnaleziono. Kult św. Cyryla i Metodego, rozwinął się w okresie baroku. W drugiej połowie XIX wieku bardzo uroczyście obchodzono tutaj tysiącletnią rocznicę przybycia na Morawy obu świętych braci.
Od cystersów do jezuitów
Na początku XIII wieku zbudowano tu pierwszy na Morawach romańsko-gotycki klasztor cystersów. Ufundował go margrabia morawski Władysław Jindrich, z inicjatywy biskupa ołomunieckiego Roberta. Biskup Robert konsekrował kościół i nadał mu wezwanie Wniebowzięcia N.M. Panny. Potem na klasztor spadały klęski i katastrofy. W 1421 roku został całkowicie zniszczony i spalony przez husytów. Świątynię odbudowano pod koniec XVI wieku, a znacząca rolę odegrał Polak, opat Mikołaj Kromer z Biecza. Dopiero w latach 1629-1635 zrekonstruowano cały kompleks klasztorny w stylu wczesnobarokowym, kościół zachował plan i proporcje romańsko-gotyckie. Dzisiejszy wygląd nadano mu na przełomie XVII i XVIII wieku. Przyczyną przebudowy był kolejny wielki pożar. Wielu ludzi pracowało nad rekonstrukcją. Niezwykle kunsztowny i unikalny wygląd wnętrza nadał Jozef Maly. Za rządów cesarza austriackiego Jozefa II klasztor uległ kasacji. Przekształcono świątynię w kościół parafialny. W 1890 roku przybyli tu jezuici i zaopiekowali się parafią i bazyliką. Pracują tu do dzisiaj.
Honory dla bazyliki świętych braci
Dla upamiętnienia tysiącletniej rocznicy przybycia na Morawy Cyryla i Metodego, w 1863 roku, z inicjatywy arcybiskupa ołomunieckiego zbudowano piękny ołtarz główny z marmuru karraryjskiego. Został bogato ozdobiony różnymi mozaikami i płaskorzeźbami w tzw. stylu pseudoromańskim. Sto lat później zbudowano nową mensę ołtarzową.
W uznaniu wyjątkowej roli i znaczenia świątyni w rozwoju kultu św. Cyryla i Metodego, papież Pius XI nadał jej tytuł Bazyliki Mniejszej w 1928 roku. Papież Jan Paweł II ofiarował kościołowi w 1985 roku Złotą Różę, a nawiedził go w kwietniu 1990 roku. Pamiątką tego wydarzenia jest ogromny krzyż z godłem papieskim stojący na dziedzińcu przed bazyliką. Od kilku lat teren przykościelny jest wielką budową?Wnętrze również jest restaurowane, co utrudnia zwiedzanie.
Klejnoty we wnętrzu
Wcześniej, bo 1964 roku zaczęto przebudowywać słynne organy, pochodzące z 1745 roku. Zakonserwowano manuały i klawiaturę. Przywrócono też pierwotne piękno oprawie rzeźbiarskiej organów. Klejnotem kościoła są barokowe, drewniane ławy dla chóru, i są one jedyne tego rodzaju w Europie Środkowej. Na początku XX wieku wybitny rzeźbiarz Ferdynand Neumann wykonał figury św. Apostołów Piotra i Pawła oraz św. Braci Cyryla i Metodego. Stoją one po obu stronach wielkiego ołtarza. Artysta ten wykonał też osiem rzeźb kamiennych, które zdobią fasadę kościoła.
Dodaj komentarz