Ciechocinek
Muzeum w czynnej warzelni soli
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Pokłady soli na Kujawach rozciągają się pasmem podziemnym na znacznej przestrzeni zwanej przez geologów Wałem Kujawsko-Pomorskim.
Ciągnie się on od Międzyzdrojów przez Kołobrzeg, Łebę, Puck, Chojnice i dociera do Kujaw. Na terenie Kujaw znajdują się między innymi w Wapnie, Kłodawie, Radziejowie, Inowrocławiu, Raciążku, Ciechocinku. Ciechocinek i Inowrocław obfitują w lecznicze solanki, a Kłodawa – w sól kamienną.
Nim rozpoczęto eksploatację
W okresie Sejmu Czteroletniego rozważano możliwość eksploatacji źródeł solnych i poszukiwanie nowych. W 1790 roku szlachta w Radziejowie uchwaliła, że będą eksploatowane źródła w Słońsku koło Ciechocinka. Rok później rozpoczęto roboty wiertnicze w kilku miejscach w Ciechocinku i pod Raciążkiem. Wojny napoleońskie zatrzymały prace. Dopiero rząd Królestwa Kongresowego wprowadził w 1823 roku szereg aktów prawnych związanych z rozwojem późniejszego uzdrowiska Ciechocinek. Komisja Rządowa objęła w posiadanie cenne solodajne grunty ciechocińskie i słońskie. Zarządziła konserwację dawnych i wiercenie nowych źródeł, budowę i rozbudowę warzelni, połączone z instalacją „machin” parowych i wreszcie budowę dwóch pierwszych tężni w 1827 roku.
Skoro jest solanka, potrzebna jest warzelnia
Warzelnia ciechocińska stanowi kompleks niepokaźnych z zewnątrz, ale dość charakterystycznych zabudowań. Sposób warzenia soli, w zasadzie nie odbiega i dziś od pierwotnego. Teraz stosuje się tylko techniczne ułatwienia. Część produkcji obejmuje przygotowanie specjalnego rodzaju soli jadalnej z naturalną domieszką jodu. Ma ona lecznicze zastosowanie przy schorzeniach tarczycy. Do produkcji ubocznej warzelni należy ług i szlam ciechociński, rozprowadzany po całym kraju.
Jak się warzy sól
Warzelnia powstała w latach 1824-30 z inicjatywy Stanisława Staszica i księcia Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego. Na jej terenie uwagę zwraca XIX wieczny, drewniany zbiornik na stężoną solankę, która dociera do niego z tężni poprzez system rur. Tu jest ona podgrzewana, przez co woda zostaje całkowicie odparowana. Solanka znajduje się w zbiornikach otwartych zwanych panwiami, albo zamkniętych zwanych wyparkami. Sól, która tak powstaje, to warzonka – sól najbogatsza w różne minerały solą.
Żywe muzeum
Dzisiaj warzelnia produkuje sól, ale pełni też rolę muzeum. Znaleźć w nim można przedmioty związane z warzelnictwem, oraz początkami uzdrowiska. Zgromadzono tu sporo ciekawych eksponatów: są tu odrestaurowane aparaty do gimnastyki leczniczej Wilhelma Zandera – szwedzkiego lekarza ortopedy. Dawniej służyły one do rehabilitacji i przywracaniu sprawności w stawach, a stosowano je w różnych uzdrowiskach. Są też pierwsze wanny do kąpieli solnych, łóżka do masażu, rowery…
Warto wiedzieć
* Do warzelni najlepiej dojść Traktem Solnym biegnącym po wale przeciwpowodziowym od strony tężni.
* Warzelnia soli wraz z oddalonymi o 1300 metrów tężniami tworzą wspaniały zabytkowy zespół. Muzeum otwarte jest codziennie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz