Sozopol
Na miejscu antycznej Apollonii
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na południowym krańcu Zatoki Burgaskiej Morza Czarnego, 30 km na południe od Burgas, leży Sozopol. Niegdyś antyczne miasto, współcześnie cel licznych wycieczek, ale i dłuższego wypoczynku na nadmorskich plażach.
Składa się z dwu, zupełnie odmiennych części. Starówki na półwyspie i położonego od niego na południe nowoczesnego kurortu. Miasteczko ma niewiele ponad 4 tys. stałych mieszkańców. Od wieków, ba, tysiącleci, konkuruje z położonym kilkadziesiąt kilometrów na północ, na przeciwnym krańcu tej samej zatoki, jeszcze popularniejszym i również antycznym Nesebyrem, o którym niedawno pisałem. Sozopol szczyci się tym, że jest od niego starszy, bo założyli go, w roku 610 p.n.e. greccy osadnicy z Miletu w Azji Mniejszej. Natomiast Nesebyr, przybysze z również greckiej Megary, ale w Attyce, czyli okolicy Aten. I to „dopiero” w VI w p.n.e.
W starożytności 30 tys. mieszkańców
W okresie antycznym Sozopol, nazywany był Apollonią. Później z dodatkami Pontica, czyli nad Morzem Czarnym, a następnie Magna – Wielka. Z historycznych obliczeń wynika, że w IV w p.n.e. liczba jej mieszkańców przekraczała 30 tysięcy, czyli tyle, co w ówczesnych Atenach. Był to więc potężny ośrodek handlowy i rzemieślniczy, a także kultury i sztuki. Słynął z wielkiego posągu Apollina dłuta Kalamisa, zabranego później przez Lukullusa do Rzymu.
Przez kilka stuleci miasto z kotwicą w herbie (dodam: także współcześnie) było jednym z najważniejszych centrów handlowych nad Morzem Czarnym, współpracującym w polityce i handlu z tak ważnymi wówczas greckimi miastami jak Milet, Ateny, Korynt, czy wyspami Rodos, Chios lub Lesbos. Ponadto z Tracją, zawierając w V w p.n.e. traktat z jej Królestwem Odrysów. Miasto biło od VI w p.n.e. własne monety, wkrótce stało się ważnym kurortem świata antycznego. Bardzo podupadło po włączeniu przez rzymskiego dowódcę Markusa Lukullusa w 72 r p.n.e. do Imperium Romanum. A już zupełnie straciło znaczenie, stając się z czasem tylko wioską rybacka, pod kilkuwiekowym jarzmem tureckim.
Miejsce zasiedlone już przed epoką brązu
Ale wykopaliska: ślady dawnych domów, wyrobów kamiennych i ceramicznych oraz narzędzi wykonanych z kości potwierdzają, że ludzie mieszkali tu już przed epoką brązu. Kilka lat temu w trakcie badań archeologicznych natrafiono na nekropolię datowaną na VII w p.n.e. Znaleziono w niej wazy i inne naczynia, monety – także z miejscowej mennicy oraz terakoty. Sporo z nich można obecnie obejrzeć w tutejszym Muzeum Archeologicznym.
Świątynie chrześcijańskie
Już w IV-VI w p.n.e. miasto na półwyspie otoczone było murami obronnymi i fortyfikacjami. Rozbudowanymi w średniowieczu w wiekach VI-XIV n.e. Część z nich zachowała się, stanowią jedną ze współczesnych atrakcji turystycznych.
Apollonia Magna, od V w n.e. nazywana Sozopolem, wcześnie stała się miastem chrześcijańskim. Pierwszego biskupa, Athanasiusa, miało ono już w roku 431. Wraz z upadkiem Rzymu i przejęciem jego roli przez Bizancjum, zmienił się obrządek w tutejszych świątyniach z rzymskiego na bizantyjski. Te zabytki, chociaż nie dorównują nesebyrskim, gdyż tutaj tureccy okupanci wymusili zburzenie większości cerkwi, stanowią jedną z głównych atrakcji sozopolskiej Starówki. Zgodnie z osmańskim prawem, świątynie chrześcijańskie nie mogły przewyższać wysokością meczetów. Przeważnie wkopywano je więc częściowo w ziemię.
Czy żyły tu wampiry?
Na tablicy informacyjnej znalazłem informację o odkopanych śladach jednonawowego kościoła z VII w, uważanego za poświęcony św. Mikołajowi Cudotwórcy. W X wieku na jego miejscu wzniesiono trójnawową bazylikę, obok której na przełomie XII i XIII w zbudowano klasztor, który czynny był do XVII w. A przy tej świątyni natrafiono na chrześcijański cmentarz z grobami z VII-X, XI-XIV i XV-XVII w.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- Więcej ciekawych relacji podróżniczych i informacji turystycznych na portalu Stowarzyszenia Dziennikarzy-Podróżników „Globtroter„
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz