Sowno
Pierwszy protestancki ołtarz na Pomorzu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Podczas kataklizmu, jakim dla Księstwa Pomorskiego była wojna trzydziestoletnia Friedrichswalde uległo zniszczeniu. Z całego obejścia ocalał tylko kościół i jego cenne wyposażenie. Kościół rezydencjalny służył mieszkańcom okolicznych wiosek do ok. 1720 roku, w którym został rozebrany. Po roku renesansowy ołtarz i ambona umieszczone zostały w nowym, prawdopodobnie ryglowym kościółku wiejskim w Sownie, którego czas dobiegł końca w 1880 r., w roku rozbiórki ze względu na zły stan. Ołtarz i ambona „zawędrowały” pod nowy dach kościelny po dziewięciu latach, gdy w 1889 r. stanął w Sownie neogotycki kościół z czerwonej cegły.
W nowych starych barwach
Imponująca jest ta wędrówka ołtarza i ambony Barnima XI przez ponad trzy stulecia. Podczas ich przenosin, składania i rozkładania coś się zgubiło, zaginęło czy po prostu zostało skradzione. Jednak nad losem tych snycerskich dzieł czuwała jakaś przemożna, niewidzialna moc. Renesansowe dzieła sakralnej sztuki snycerskiej z Oderburga – Sowna mają 450 lat. W 2010 r. przeprowadzona została ich skrupulatna konserwacja z rekonstrukcją snycerskich brakujących płaskorzeźb, polichromii i złoceń, z pomocą archiwalnych fotografii z Muzeum Narodowego w Szczecinie. Odrestaurowane sprzęty cieszą blaskiem barw. Są oszałamiająco piękne. Są prawdziwą perłą Sowna.
Renesansowy ołtarz posiada protestancki program ideowy. W centrum umieszczona jest scena Ostatniej Wieczerzy, otoczona scenami pasyjnymi z życia Chrystusa. Po bokach ołtarza, scena Ukrzyżowania i scena Zmartwychwstania. W predelli umieszczone są dwa portrety: Marcina Lutra i księcia Jana Fryderyka saskiego – obrońcy luteranizmu w wojnie z cesarzem. Nie zachowała się niestety oryginalna druga kondygnacja ołtarza, na której umieszczone były wizerunki reformatorów. Ołtarz zwieńczony jest fryzem z bardzo bogatym ornamentem. Cały ołtarz obdarowany został bogatą dekoracją architektoniczną, roślinną i figuralną. W płaskorzeźbach występuje około sto postaci.
Opowieści z ambony
Ambona również zachwyca hojnością zdobnictwa, zaczerpniętego z renesansowych wzorników niderlandzkich Cornelisa Boscha, z których pochodzą m.in. wysmukłe hermy. W płycinach kosza ambony umieszczone są płaskorzeźbione sceny z życia Chrystusa. Na parapecie schodów malowniczo, przemawiająco wprost ukazana została przypowieść o bogaczu i Łazarzu. Oto bogacz, który nie okazał miłosierdzia Łazarzowi, trafił do piekła pod opiekę diabła. Nie wyrwie się z jego szponów! Jakie są – to widać.
Warto wiedzieć
* Sowno to dawniej Hinzendorf. To stąd pochodził nadworny błazen Jana Fryderyka Mikołaj Hinze, którego nagrobna płyta, przeniesiona z cmentarza, wmurowana została w kruchcie neogotyckiego kościoła w Sownie. Płytę ufundował błaznowi sam książę w 1599 r. Skazał błazna na ścięcie, ale kat zamiast miecza miał użyć kiełbasę i użył. To był książęcy żart, którego serce Mikołaja Hinze nie wytrzymało.
* Cenne, unikatowe dzieła sztuki i architektury, zabytki ziemi pomorskiej obszernie i barwnie przedstawia Janina Kochanowska w książce „Perły Pomorza”, wydanej w Szczecinie w 2005 r.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz