Sowno
Pierwszy protestancki ołtarz na Pomorzu

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Trzy wioski w woj. zachodniopomorskim noszą miano Sowno. Znajdziemy je w gminach Płoty, Sianów i Stargard. Interesuje nas Sowno stargardzkie, oddalone od miasta o ok. 16 km.
Jak wiele pomorskich wiosek przechowujących cenne, głównie sakralne unikatowe dzieła, tak i w Sownie – w neogotyckim kościele z końca XIX w. – znajduje się skarb prawdziwy: uznawany za najstarszy znany, protestancki ołtarz z Pomorza.
Książęca fundacja
Ołtarz ufundował Barnim XI Stary, pierwszy protestancki książę na Pomorzu* jako wyposażenie kaplicy Zamku Odrzańskiego na Grabowie pod Szczecinem**. Zamku, który był siedzibą księcia po zrzeczeniu się przez niego rządów i przekazaniu ich w ręce Filipa II i Jana Fryderyka. Książęca rezydencja Oderburg powstała w 1551 r. z przebudowy zsekularyzowanego klasztoru kartuzów. Od wprowadzenia luteranizmu na Pomorzu nie minęło nawet dwadzieścia lat.
Protestancki ołtarz oraz ambona powstały w połowie XVI w. Ich wykonanie przypisywane jest norymberskiemu rzeźbiarzowi Hansowi Peisserowi, który pracował na dworach książęcych, również na pomorskim. Był nadwornym artystą księcia Barnima XI, a atmosfera na tym dworze sprzyjała pracy rzeźbiarza – snycerza, bo książę Barnim XI znany był z zamiłowania do snycerki. Nie wyklucza się zatem osobistego, czynnego wkładu księcia w powstanie ołtarza i ambony.
W myśliwskiej rezydencji
Około 1580 r. książę Jan Fryderyk wzniósł niedaleko wioski Hinzendorf – dzisiejszego Sowna – myśliwską rezydencję nazwaną Friedrichswalde. Oprócz książęcego domu były tu pomieszczenia dla gości, stajnia, psiarnia… wszystko, co było potrzebne na wielodniowe pobyty i polowania. W kompleksie zabudowań był również rezydencjalny kościół, w którym stanęły barnimowe ołtarz i ambona, na polecenie księcia Jana Fryderyka przeniesione z zamku Oderburg.
* W 1534 r. w Trzebiatowie odbył się sejm z udziałem Filipa I Wołogoskiego i Barnima XI Szczecińskiego, na którym podjęto uchwałę o wprowadzeniu luteranizmu jako religii Księstwa Pomorskiego
** Zamek Odrzański (niem. Oderburg, Aderburg) to nieistniejąca rezydencja Gryfitów, położona w dzielnicy Grabowo, gdzieś na terenie Stoczni Szczecińskiej.
Dodaj komentarz