Kamień Pomorski
Niebiański koncert organowy w katedrze

Ernest Bogusław de Croy, ostatni po kądzieli książę pomorski, mecenas sztuki, był wielkim miłośnikiem kamieńskiej katedry. Jego fundacją są organy, barokowa ambona, krata otaczająca gotycką chrzcielnicę, lichtarze...
fot: Halina Puławska
Kamień Pomorski. Niebiański koncert organowy w katedrze
Malowane lub rzeźbione wizerunki rozmaitych instrumentów muzycznych pojawiają się pośród innych elementów dekoracji...
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

My z Bożej łaski Ernest Bogusław Książę de Croy ? postanowiliśmy sobie, że polecimy zbudować nowe organy na nasz koszt dla katedry w Kamieniu?. Tak brzmi fragment aktu fundacyjnego z 1669r., zachowanego w zbiorze dawnych akt parafialnych w Kamieniu Pomorskim.

Na budowę organów przeznaczył książę część sumy, jaką otrzymał od Wielkiego Elektora Brandenburgii Fryderyka Wilhelma za zrzeczenie się na jego rzecz ? 16 listopada 1650 r. ? tytułu księcia i biskupa kamieńskiego. Ekwiwalentem było 100 tysięcy talarów. Portret fundatora organów znajduje się na podchórzu, ?u stóp? instrumentu. Ujęty jest owalną ramą, utworzoną z rzeźbionych liści lauru, podtrzymywaną przez rzeźbione anioły i putta. Na rzeźbionej wstędze widnieje dewiza księcia: ?przeto duchem męstwa umocnij mnie Panie?.

Książęca fundacja

Korespondencja księcia pokazuje jego ogromne, osobiste zaangażowanie. Zadbał m.in. o wykorzystanie dobrych piszczałek ze starych organów katedry, pisząc tak do syndyka Walentego Wintera: w sprawie starych organów zechce pan uważać, aby piszczałki dobrze chronione zostały, ponieważ zamierzamy takowe dobro kościoła według użyteczności i wartości odkupić i oddać je konstruktorowi organów, aby nie musiał wszystkiego materiału z daleka zwozić, lecz w ten sposób swoją pracę bardziej mógł przyspieszyć. Tymże konstruktorem organów został Michael Berigiel ze Stralsundu. Otrzymał ze starego instrumentu 163 piszczałki, 57 funtów cyny i 3 jarzma drewna na sporządzenie nowych. Budowa organów trwała do 1672 r. z udziałem całego zespołu artystów ? snycerza, malarza i stolarza. Wiele elementów kompozycji prospektu organowego powstało 10 lat później. Ustawiono wówczas 11 dużych figur, których autorem był Johann Grundmann z Frankfurtu nad Odrą, położono złocenia, polichromię i drewniane zasłony czyli podchórze. Na ten cel przekazał książę 335 talarów.

Prorocy i pomorski święty

Prospekt organów kamieńskich ma bardzo bogatą, fantazyjną dekorację, którą wykonał mistrz Martin Edelber. W ciętych w drewnie płaskorzeźbionych ornamentach widać ogromne maski, skrzydlate anielskie główki i główki putt, hermy o twarzach męskich i kobiecych, wijące się zwoje wstęg, ozdobionych motywami winnych gron i owoców granatu.Wymowa poszczególnych elementów dekoracji wymaga ich pełnego zrozumienia. Autorem ich symbolicznego przesłania był sam książę Croy. Najwyżej, na samym szczycie stoi figura archanioła Michała z mieczem w ręku symbolizująca boską sprawiedliwość. Nieco niżej, po obu stronach stoją dwa posągi grających proroków: Dawid w koronie, odziany w zbroję trzyma harfę ? jest symbolem chwały narodu, gdyż w psalmach głosi zwycięstwo, po prawej ? Jeremiasz z lirą, w turbanie na głowie, głoszący w trenach żałość i ból zniewolonego ludu, jest symbolem upadku narodu. Zewnętrzne wieże piszczałek wieńczą postacie biskupów w szatach pontyfikalnych, z pastorałami w rękach: po lewej biskup Otton z Bambergu, apostoł Pomorza,  na prawej wieżycy umieszczone zostało symboliczne przedstawienie ostatniego tytularnego, protestanckiego biskupa kamieńskiego ? księcia de Croy.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 21 sierpnia 2014; Aktualizacja 31 sierpnia 2014;
 

Komentarze: 1

    Waldemar, 23 marca 2023 @ 21:41

    Parafia z Katedra w Kamieniu Pomorskim jest pw. św. Ottona .
    Ma w posiadaniu 15 budynków z czego 13 to są zabytki .
    Byliśmy na koncercie gdzie organista grał a jego żona
    śpiewała sopranem . Były tam znane melodie .
    Zagrano między innymi Hallelujah .
    Przecudne brzmienie organów a i sopranistka dała z siebie wszystko .
    Kwota z biletów miała być przeznaczona na renowację zabytków .

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij