Niepołcko
Ratunek dla ryglowego dworu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Strychuły czyli szachulce
Rozwijając ten temat przedstawmy aspekt materiału na tradycyjne wypełnienie szachulcowych ścian. Oddajmy głos fachowcom: wypełnienie gliną c jest to najstarszy sposób wykonywania płycin w konstrukcjach ryglowych. Technika strychułowa polega na osadzaniu w ryglach łupanych żerdek, zwanych strychułami, na których owija się warkocze słomiane moczone w glinie, a następnie oblepia je gliną z domieszką piasku, sieczki, sierści bydlęcej, plew, wrzosu bądź igliwia. Strychuły zwane były również szachulcami. Płyciny wypełnia się również cegłą, przy czym cegła surowa ? glina w stanie suchym ? osusza drewno mając mniejszą od niego wilgotność, podczas gdy cegła palona powoduje butwienie przylegającej drewnianej konstrukcji. Takie materiały zostaną zastosowane przy odtworzeniu zniszczonych wypełnień glinianych ścian i stropów. A to znaczy, że trzeba mieć słomę ? wysiali zatem zboże, które trzeba kosić ręcznie kosą, aby słoma była jak najdłuższa. A kiedy je skosić, by było wystarczająco elastyczne? Konserwatorzy muszą się tego nauczyć. Próbują zdobyć sierść bydlęcą i ową sieczkę, być może konopie, choć to chyba niemożliwe?
W starym parku
Pałac ma swój ? ponad dwustuletni ? park o powierzchni 7. ha, położony nad rzeczką Płonią, na łagodnym zboczu. Sąsiedztwo Płoni powoduje, że teren parku jest podmokły ze względu na zniszczony system odwadniający. Konserwatorzy wykopali więc rowy melioracyjne, oczyścili park z samosiejek. Jeszcze nie wszędzie można dojść. Drzewostan składa się głównie z gatunków rodzimych. Wśród drzew wyróżniają się dwa platany klonolistne o obwodach pni 550 i 565 cm będące pomnikami przyrody, dęby szypułkowe, lipy drobnolistne, kasztanowce białe, jesiony wyniosłe. W tym parku stały kiedyś rzeźby i jest nadzieja, że być może gdzieś tam, ukryte, leżą.
Niepołcko jest cennym, nadzwyczajnym przykładem ochrony zabytkowych obiektów przed zniszczeniem, przed niebytem w kulturowym krajobrazie regionu. Myślę, że po zakończeniu wszystkich prac nikt, kto wejdzie w progi pałacu, nie uwierzy, że był w takim stanie.
Warto wiedzieć
* Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Zabytków ?Młyn-Papiernia? powstało w 1994 r. w środowisku architektów Politechniki Szczecińskiej. Ich hasło, które bardzo mi się podoba brzmi: przestań gadać, przybij deskę.
* Zdjęcia archiwalne pochodzą z wystawy ?Materia architektury? Tomasza Cykalewicza w Galerii ?Forma? ZUT w Szczecinie.
* Czarno-biała fotografia dworu w Niepołcku pochodzi ze zbiorów Tomasza Cykalewicza.
* W starszych informacjach o okolicy istnieje zapis, że znajduje się w Niepołcku kościółek ryglowy na fundamencie kamiennym z XVI w., o wymiarach 12 x 7 m, z dzwonnicą obok z XIX w. i dzwonami z 1859 r. Po 1945 r. kościółek nie został konsekrowany. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w latach 80. ubiegłego wieku. A pod koniec zimy 1991 r. został rozebrany i spalony (łącznie z trumnami) przez ? kogoś. Teren, na którym stał kościółek porasta sad pysznych jabłoni. Pozostała po kościele kamienna podmurówka i ustawiony obok głaz na cześć żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. Głęboki smutek bije z tego miejsca.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz