Tarnów
Pamięci połowy mieszkańców miasta

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Ogromny kirkut w Tarnowie jest jednym z najstarszych, najciekawszych i w sumie nieźle zachowanych cmentarzy żydowskich w Małopolsce. Najstarsze nagrobki pochodzą z XVII wieku, z czasów, gdy społeczność żydowska w Tarnowie rozrastała się najszybciej. Nekropolię złożono na terenie podtarnowskiej wsi Pogwizdów w drugiej połowie XVI wieku.
Na cmentarzu znajdziemy macewy oznaczające miejsce spoczynku przedstawicieli najsłynniejszych tarnowskich rodów: Maschlerów, Szancerów, Brandstetterów i innych. Szczególne miejsce zajamują nagrobki miejscowych uczonych rabinów ? Samuela Horowitza (zm. W 1713 roku), Izaka Ajzyka zm. w 1756 roku, Elezera Ben Icchaka (zm. w 1811 roku). Do grobu syna słynnego cadyka z rodu Halbersztamów pielgrzymują chasydzi bobowscy i sieniawscy.
Pierwsza wojna światowa zaznaczyła swój czas, a także Tarnów, mogiłami żołnierzy armii austro-węgierskiej wyznania mojżeszowego. Pochowano tu ponad 50 osób, które zmarły w miejscowym szpitalu. Druga wojna światowa na tarnowskim cmentarzu zaznaczyła się znacznie tragiczniej. Niemcy zaczęli od tego, że zdewastowali nekropolię. Od 1942 do 1943 roku, w czasie gdy likwidowali tarnowskie getto, tu właśnie masowo mordowali Żydów. Po wojnie stanął tu pomnik upamiętniający tysiące ofiar hitlerowskiego terroru. Pomnik ma kształt złamanej kolumny ? to symbol przerwanego życia. Autor pomnika, David Beker, wykorzystał do budowy jedną z kolumn pozostałą po zburzonej Synagodze Nowej.
W czasach Peerelu tarnowski kirkut niszczał, jak większość żydowskich cmentarzy. Od dwudziestu lat jest jednak stopniowo podnoszony z ruiny i przywracany dawnej świetności. Wycięto już krzaki, postawiono powalone macewy. Teren cmentarza otoczono nowym płotem, pomniki są stopniowo restaurowane.
Warto wiedzieć
Kuta z żelaza przedwojenna brama cmentarza znajduje się obecnie w Waszyngtonie, w tamtejszym Holocaust Memorial Museum. Podarował ją temu muzeum prezydent Lech Wałęsa podczas amerykańskiej wizyty w 2001 roku.
Dodaj komentarz