Płock
Odwach i płyta Nieznanego Żołnierza
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Klasycystyczny biały budynek stojący przy Placu Gabriela Narutowicza w Płocku to dawny Odwach, czyli dawna wartownia carskiego wojska. Przed nią znajduje się płyta Nieznanego Żołnierza.
Parterowy budynek wzniesiono w 1837 roku wg projektu architekta Michała Jakuba Miklaszewskiego. Obecnie jest siedzibą Oddziału Miejskiego PTTK. Znajduje się w bezpośredniej bliskości katedry i zamku. W przeszłości Odwach był świadkiem wielu ważnych dla miasta wydarzeń. W styczniu 1863 roku powstańcy dowodzeni przez patrona trybunału Wojciecha Zegrzdę i pułkownika Konrada Bończę-Błaszczyńskiego zaatakowali carską załogę liczącą ok. 500 żołnierzy. Ponieśli jednak klęskę. Rosjanie aresztowali ponad 150 osób, a jeden z przywódców akcji Wojciech Zegrzda odebrał sobie życie.
W 1918 roku rozbrojono zainstalowany tu posterunek żołnierzy niemieckich. Musieli opuścić Płock. Wkrótce witano wkraczające do miasta oddziały gen. Józefa Hallera. W sierpniu 1920 roku wojsko i mieszkańcy bronili tu bronili dostępu do mostu na Wiśle bolszewikom.
Pierwszą płytę ? pomnik Nieznanego Żołnierza odsłonięto uroczyście w 1928 r. Pierwotnie znajdowała się w większej odległości od Odwachu, w centrum placu. W 1945 r. została jednak zniszczona. W 1966 roku odsłonięto nową. Ją, oraz granitowy sześcian z płaskorzeźbionym orłem, zaprojektował Stanisław Lisowski. Napis na tablicy brzmi: ?Bohaterom poległym o wolność Ojczyzny?. Tu mają miejsce najważniejsze patriotyczne uroczystości w mieście.
Na odwrocie zdjęcia odręcznie zapisana charakterem mego taty informacja Na warcie przed płytą „nieznanego żołnierza” w Płocku 3/XI-30 r.
Po lewej stronie wartę trzyma mój tata Aleksander Turowicz, który w okresie 1.04.1928 do 1 marca 1933 roku pracował w Zarządzie Technicznym Telegrafów i Telefonów w Płocku. Przypuszczam, że wartę wystawił Zarz. Techn. Tel. i Tlgr. Płock.
Mnie zastanawia data 3.XI-30 r (poniedziałek) wystawienia warty po Wszystkich Świętych, oficjalne Święto Niepodległości ustanowiono 23.04.1937.